1-kazus Buxoroshahridagi “gsm” firmasimikroto’lqinlipechishlabchiqarishuchun Rostov shahridagi “motop” firmasidan 1000 dona 2kvt quvvatlielektrdvigatellifakturaqiymatibo’yichaharbirini 30$ dan import qildi

Javob : VM-160 ning 14-bobiga asosan 1-usul qo‘llaniladi.Bunday tovarlarning bojxona qiymati yuk bojxona deklaratsiyasida ko‘rsatilgan. Bojxona to‘lovlarini to‘lash bo‘yicha imtiyozlardan qonunga xilof yoki nomuvofiq foydalanganlik aniqlangan taqdirda, bojxona to‘lovlarini to‘lash majburiyati bojxona rasmiylashtiruvi paytida aniqlangan bojxona qiymatidan kelib chiqqan holda tiklanadi, bojxona qiymati esa qayta ko‘rib chiqilishi shart emas.

5.Fransiyaning “La Paris” kompaniyasining Toshkent shahrida joylashgan va o‘z nomi bilan ishlamayotgan filiali 333 888 yevrolik texnologik uskunalar olib keladi. Kompaniya ushbu mahsulot uchun bojxona deklaratsiyasini bojxona qiymatini aniqlashning 1-usuli bo'yicha bojxona organlariga taqdim etadi. Bu holatda bojxona xodimining harakatlari qanday bo'ladi?

Javob: Bunda bojxona organi 1-usul bo‘yicha bojxona deklaratsiyasini rasmiylashtirmaydi, chunki xarajat asosiga ega bo‘lmagan tashqi savdo operatsiyalariga 1-usul qo‘llanilmaydi. Asos VM-160 ning 16-bandi. Ya'ni, vositachiga sotmasdan, vositachi orqali tovarlar yetkazib berish.

1.Sirg’ali TIF bojxonapostidarasmiylashtirilgan 26010/11.11.2022/0049373 sonliBYuDdaxavfniboshqarishtizimitomonidanyuqoriko’rsatkichgaegaxavfdarajasianiqlanganbo’lib, inspector past narxlardabojxonaqiymatinianiqlashning 1-usuli asosidabojxonarasmiylashtiruvidano’tkazgan.

Ushbuholatdainspektorningharakatlarito’g’rimivaqandayqo’shimchahujjatlartalabqilinishikerak.
Javob:AVdanro’yxatdano’tgan 2868-sonli yo’riqnomaning 3-ilovasi v bandida “bojxonaorganlariqo’llaydiganxavfniboshqarishtizimitomonidano’rtayokiyuqoriko’rsatkichgaegaxavfdarajasianiqlanganhollarda, agar ma’lumqilinganbojxonaqiymatioxirgi 90 kalendar kun ichidaolibkirilib , 1-usulda qabulqilingantovarningbojxonaqiymatidan past bo’lsa, jo’natuvchimamlakatbojxonadeklaratsiyasinitalabqilinishibelgilangan.
2.Import qilinayotgantovarningtashqisavdokontraktibo’yichahisob-kitobshaklioldindanto’lovko’rinishidaamalgaoshirilishibelgilangan. Ammo TSOYAATdaamaldato’langanmablag’larbaholanayotganTovarningumumiyfakturaqiymatisummasiniqoplamayotganbo’lsa, bundabojxonaorganixodiminingharakatlariqanday?
Javob: Bunda 1-usul qo’llanilmaydivaboshqausullargao’tishtavsiya qilinadi


KAZUS
Qozog`istonRespublikasi ‘’ALTIN DAN” qishloqxo`jalikmahsulotlariniyetishtiruvchitashkilot 12.06.2023- yildao`zagentibo`lganO`zbekistonyuridikshaxsibo`lgan “NURLI FAYZ” korxonasigabirturdagiqishloqxo`jalikmahsulotlarinieksportqildi.BundaushbukorxonabelgilangantartibdabojxonaorganlarigaImport BYuDtaqdimetdivabojxonaqiymatini 1-usul asosdabelgiladi. Lekinushbuholatda agent polizmahsulotlarinisotibolmaydi, ya’niuningegasigaaylanmaydivapolizmahsulotlarinisotishdanko‘rilganfoydaniyetkazibberuvchioladi (agentgauningsotishgadoirxarajatlarivaishhaqito‘lanishihisobgaolinganholda).
Savol: Ushbuholatda Import BYuD da bojxonaqiymati 1-usul asosidabelgilashito`g`ri b o`lganmi. Agar noto`g`ribo`lsaqaysiusuldabojxonaqiymatinianiqlashkerak?
Javob: VMQ-160 16-band. 1-usul qiymatasosigaegabo‘lmagantashqisavdobitimlariganisbatanqo‘llanilmaydi.

Bojxonaorganixodimi Import BYuDnirasmiylashtirishjarayonidatovarlarniyetkazibberishsharti DDP “Toshkent sh.” ,kontraktqiymati 78 ming AQSH dollariekanliginiko`rdi . LekinushbuByuD da aynanbojxonaqiymati 100 ming AQSH dollari deb ko`rsatilgan. Yetkazibberishshartlaribo`yicha “DDP” yetkazibberishshartichegaragachavachegaradankeyingibarchaxarajatlarnio`zichigaolsaBojxonaqiymatinianiqlashuchunchegiriladiganxarajatlarniayiribtashlanishikerakedi. LekinyuqoridaqaydetilganidekBYuDdabojxonaqiymatikontraktqiymatidanyuqoriko`rsatilgan.

Savol: Ushbuholatdabojxonaqiymatiningkontraktqiymatidanyuqoribelgilanganiningsababinmadabo`lishimumkin?
Javob: Bojxonaqiymatinianiqlashning 6-usuli rezervusulidanfoydalanilgan.
1.Samarqand TIF bojxonapostidarasmiylashtirilgan 18005/11.09.2023/0049373 sonliBYuDdaxavfniboshqarishtizimitomonidanyuqoriko’rsatkichgaegaxavfdarajasianiqlanganbo’lib, inspector past narxlardabojxonaqiymatinianiqlashning 1-usuli asosidabojxonarasmiylashtiruvidano’tkazgan.Ushbuholatdainspektorningharakatlarito’g’rimivaqandayqo’shimchahujjatlartalabqilinishikerak.
Javob:AVdanro’yxatdano’tgan 2868-sonli yo’riqnomaning 3-ilovasi v bandida “bojxonaorganlariqo’llaydiganxavfniboshqarishtizimitomonidano’rtayokiyuqoriko’rsatkichgaegaxavfdarajasianiqlanganhollarda, agar ma’lumqilinganbojxonaqiymatioxirgi 90 kalendar kun ichidaolibkirilib , 1-usulda qabulqilingantovarningbojxonaqiymatidan past bo’lsa, jo’natuvchimamlakatbojxonadeklaratsiyasinitalabqilinishibelgilangan.
2.
Kazus 1
TashqisavdoishtirokchisiRossiyaFederatsiyasidansariqolchapomidoriniolibkirishuchun 27015/10.09.2023/0001454 bojxonadeklaratsiyasinitaqdimetadi. Deklarantquyidagihujjatlarnitaqdimetdi
05.09.2023 yildagi 37896696-12-sonli oldi-sotdishartnomasi
EXW-Kaliningradshartlaribo'yicha 100 000 dollarliksariqolchapomidorlari;
09.09.2023 yildagi 37896696-12/75866-sonli schyot-faktura (invoys) 05.09.2023 yildagi 39616-sonli 37896-sonli oldi-sotdishartnomasibo‘yichaxaridorgasotuvchitomonidanberilgan 100 000 AQShdollari;
• xaridortomonidantashuvchibilanKaliningraddanSamarqandgatemiryo‘lorqali 1250 AQShdollarimiqdoridayuklarniyetkazibberishbo‘yichatuzilganshartnoma;
• sug‘urtakompaniyasitomonidanxaridorga 11 000 AQShdollarimiqdoridasug‘urtamukofotinito‘lashuchunberilganschyot-faktura;
Tovarningbojxonaqiymatinianiqlang.
Kazus 2
O‘zbekistonRespublikasihududidaimportshartnomalariasosidacheteldanolibkirilayotgantovarlarni “Erkinmuomalagachiqarish” bojxonarejimidaro‘yxatgaolinganyuridikshaxsnomigaelektronbojxonadeklaratsiyasitaqdimetiladi.
TovarlarO‘zbekistonRespublikasigaeksportqilinadigandavlatdanchegaraorqaliolibo‘tiladivaqabulqilinganto‘lov (to‘lov) shakllaribo‘yichatovarlarniqabulqilishuchunasosbo‘lgan 1-usul bo‘yicharasmiylashtirishuchunbarchazarurhujjatlartaqdimetiladi. Ma'lumki, shartnoma (shartnoma)ningmavjudligi 1-usulni qo'llashningzaruriyshartihisoblanadi. Taqdimetilganyuktashishhujjatlarinitekshirisheksportchiva import qiluvchilaro'rtasidao'zarobog'liqlikholatlarimavjudliginiko'rsatdi.
Bundayholdabojxonadeklaratsiyasinirasmiylashtirishmumkinmiyokiyo'qmi?Ilojibo'lsa, to'g'rinazoratnita'minlashuchunmuqobilyechimtaklifqiling.

Kazus 3
O‘zbekistonRespublikasiTashqiiqtisodiyfaoliyatiningtovarnomenklaturasigamuvofiq 3405100000 kodibilantasniflanuvchi “Oyoqkiyimuchunkrem” tovariningasosiyo‘lchovbirligi “kg”, sotilishiesabozorda “dona”daamalgaoshiriladi. Shartnomagamuvofiqushbutovardan 10 000 donaolibkelingan. Bojxonako‘rigidavomidahujjatlargamuvofiq 10 000 donatovarningog‘irligi 1 000 kg nitashkiletishiko‘rsatilganbo‘lsada, 1 200 kg.ni tashkiletdi. Mazkurholatdaortiqchachiqqan 200 kg buqaysiusuldaqo‘llanilishimumkin.
Hujjatdagiqismi 1-usul qolganikeyingiusullardaqo’llaniladi.
Kazus 4
“O‘zSugar” kompaniyasivaBraziliyaning “BrasilAcucar” kompaniyasio‘rtasida DPU shartlaribo‘yicha 95 mingkilogrammshakarqamishxomashyosiniyetkazibberishbo‘yichaoldi-sotdishartnomasituzildi – Toshkent. Bitimqiymati 1 tonnauchun 545 AQShdollarinitashkiletdi.
TashqisavdoishtirokchisiXitoydanxomqamishshakariniolibkirishuchun 30007/01.10.2023/000985 bojxonadeklaratsiyasinitaqdimetadi. Deklarantquyidagihujjatlarnitaqdimetdi:
“O‘zSugar” kompaniyasiningta’sishujjatlari, shundankelibchiqadiki, sotuvchivaxaridoro‘rtasidamunosabatlarmavjudemas;
• 2022-yil 6-dekabrdagi No3987665540-12-sonli oldi-sotdishartnomasi 95 000 kgshakarqamishxomashyosi 51 775 AQSH dollarimiqdorida DPU shartlarida – Toshkentsh.;
• sotuvchitomonidantashuvchibilan Rio-de-Janeyrodan Rotterdam (Germaniya) gadengizorqaliyetkazibberishbo‘yicha 13 000 AQShdollarimiqdoridatuzilganshartnoma;
• sotuvchitomonidantashuvchibilanRotterdamdanToshkentgatemiryo‘lorqali 3200 yevromiqdoridatovarlarniyetkazibberishbo‘yichatuzilganshartnoma;
6000 AQShdollarimiqdoridasug‘urtamukofotinito‘lashuchunsug‘urtakompaniyasitomonidanxaridorgaberilganhisob-faktura.
Tovarlarnibojxonahududigayetibkelgandankeyintushirishqiymati 300 dollarnitashkiletdi.
Tovarlarnibojxonahududigaolibkirgandankeyintashishvasugʻurtaqilishxarajatlari 1000 AQShdollarinitashkiletdi.
Tovarningbojxonaqiymatinianiqlang.
Kazus 5
“Road Import” MChJQozogʻistonRespublikasidan TIF TN 1001990000 kodraqamibilan “1-navli bugʻdoyuni” mahsulotinioldi.Mahsulotogʻirligi 36 000 kg.Bojxonaqiymati - 4500 dollar.Ishlabchiqarilganmamlakat - Qozog'iston.1 AQShdollarikursi 2500 so‘m. Usul – 1.Aniqlanishicha, tovarlardeklaranttomonidanbojxonaorganigatovarlarnideklaratsiyalashda, bojxonaqiymatideklaratsiyasinito‘ldirishda, olibkirilayotgantovarlarningmuomalaqiymatiusulidanfoydalanganholdataqdimetilgan.
Tahlillargako‘ra, xuddishundaytovarlar 5 kun avvaltashqisavdobojxonapostida (tovarningog‘irligi 36 000 kg. bojxonaqiymati 9 000,0 AQSH dollari) “Import” bojxonarejimidarasmiylashtirilgan.
Bundayholda, bojxonadeklaratsiyasinito'g'rirasmiylashtirishuchunmuqobilechimbering.

1. Buxoro shahridagi “GSM” firmasi mikroto’lqinli pech ishlab chiqarish uchun Rostov shahridagi “MOTOP” firmasidan 1000 dona 2kvt quvvatli elektr dvigatelni faktura qiymati bo’yicha har birini 30$ dan import qildi. Tashish xarajatlari 4000$, o’rash-qadoqlash 1000$. Tovarga oid shartnoma mavjud emas.
Xuddi shunday tovar Samarqand shahridagi “GSM” ning firmasiga 20 kun muqaddam “CIP Samarqand” yetkazib berish sharti asosida Samarqand shahriga 27 $dan yetkazib berilgan va bojxona qiymati 1-usul asosida aniqlangan.