1. Kirish Traktorlar va avtomobillarning asosiy qismlari va ularning vazifalari

gorizontal shpiidellar paxta tupiga ehtiyot bilan ishlov beradi va barcha ochiq chanoqlardagi paxtalarni terib oladi;
har bir terish apparatining 432 ta shpindeli bo 'lib, paxtani terishda N8000 tishlar qatnashadi va erga paxtani oz miqdorda to 'kadi.
shpindellar tozaligini va paxtani ilib olishini yaxshilash uchun Jlar bir qatordagi terim apparatida ikkitadan namlagich kameralari mavjud;
har bir qatordagi shpiidellarni o 'zi tkqilmayditan paxtani ajratgich bilan ta 'minlangan, uJar paxta sifatini yo 'qotmagan holda mashinaning havo trasport sistemasiga terilgan paxtalarni etkazadi;
mashina ishlashida terim apparati erga nisbatan holati avtomatik ravishda sozlanadi, shuning hisobiga tuproqni so’rish va tuplab ketish hollar bo’lmaydi. Bunday terim apparatlarining bir-biriga bog’liq bo’lmagan avtomatik erga nisbatan sozlash, terim sifatini yaxshilaydi;
bunkerning to’kish balandligini 2,9 metrdan -3,6 metrgacba o’zgartirish
yamkoniyati bor;
Gidrohajmli transmissiya, bitta richag bilan boshqariladi va dalaning holatiga qarab mashinani kerakli tezlikda yurishini
ta'minlaydi.
O’tkazilgan tekshirishlar natijalar shuni ko’rsatdiki "Keys" firmasi paxta terish mashinasi vertikal shpindelli bizning mashinalarga nisbatan ish unumdorligi yuqori. Bu esa terim sifatini ko’tarish bilan birga ko’saklar shlkastianishini, bunkerga tushilayotgan paxtaning ifloslanishini va ko’k ko’saklarning to’kilishini kamaytiradi. Bu gorizontal paxta terish mashinasining texnik darajasini yuqori ekinligini ko’rsatadi.
3.Ko’sak terish mashinasining tuzilishi va ishlashi. Mashina quyidagi asosiy qismlaridan: rama, ish apparatlari, tozalagich, ko’ndalang shnekli trasporter, lentali trasporter havo yuklagich, ventilyator, bunkerdan iborat.
Ko’sak terish mashinalari qoldiq hosilni, chala ochilgan va ochilmay qolgan ko’saklarni terish hamda lozim bo’lgan hollarda qisman tozalab berish uchun xizmat qiladi.
Mashina markasining o’qshlishi-S-sborщik (teruvchi), K-ko’rak (ko’sak),
0- obogatitelem (tozalagich bilan jihozlangan), 3,6-2,4-4-mashinaning qamrov kengligi, demak, 3,6-to’rt qator 90 sm kenglikda ekilgan paxta hosilini mashina bilan terish mumkinligini ko’rsatadi.
SKO-4 va SKO-3,6 ko’sak terish mashinalarining tuzilishi, texnologik ish jarayoni, sozlanishi, rostlanishi hamda texnik xizmat ko’rsatilishi jihatdan bir biriga o’xshaydi.Mashinalarning asosiy farqi ish apparatlarining joylashishidir.SKR-2,4 mashinasida ish apparatlari 60 sm li qator oralariga, SKO-3,6 mashinasida esa 90 sm li qator oralariga moslab o’rnatilgan.Ko’sak terish mashinalari quyidagi texnologik sxemalarda ishlashi mumkin: 1) terilgan ko’saklarni chuvib, has-cho’pdan tozalaydi, 2) terilgan ko’saklarni chaqib, bunkerga uzatadi, 3) terilgan ko’saklarni tozalamay bunkerga uzatadi.Ular traktorga yarim o’rnatib ishlatiladi, ketingi yo’naltiruvchi g’ildiragi masofadan boshqariladi.
Mashinani ishga tayyorlash. Dalada ishlash uchun ish tirqishining kirish qismidagi kengligi daladagi g’o’zalarning holatiga qarab 18...32 mm chamasida o’rnatiladi, tozalagich g’o’zalarning namligiga qarab tegishli sxemada ishlashga sozlanadi.
Qatorlarga kirish oldidan ish apparatlari ishlatiladi va tushiriladi, ish vaqtida apparatlarni mumkin qadar past tutish lozim.
Bunkerni terilgan paxtalardan o’z vaqtida bo’shatish va ish organlarini hamda tozalagichning kamerasini tozalash kerak.
Ko’ndalang shnek yoki transportyor tiqilib qolganda konveyerning qaytarma tubi ochiladi, uning bo’g’zi va ko’ndalang shnekning kurakchasi tozalanadi.Tozalagich tiqilganda qopqog’idagi lyukni ochib, kamera va shnek tozalanadi.Mashina tiqilgan narsalardan tozalangandan keyin avval qo’l bilan, so’ngra traktor dvigatelining kichik aylanishlarida ishlatib ko’riladi.
Ko’sak chuvish (paxta tozalash) mashinasi (UPX-1,5B)
Yetishtirilgan hosilning hammasini terib olib, uni tayyorlov punktlariga topshirish majmuasida paxta tozalash mashinalari ham muhim o’rin tutadi.
Mashina markasining o’qilishi: U-universal, P-peredvijnoy (ko’chma), X-xlopkoochistitel (paxta tozalagich), 1,5-ish unumi (soatiga 1,5 t tozalanmagan mahsulot hisobida).
Bu mashina qo’lda va mashinalar yordamida terilgan ko’sak hamda yerga to’kilgan paxtalarni tozalash va tirkamalarga ortish uchun xizmat qiladi.Ular harakatni dala sharoitida traktorning quvvat olish validan, sharnirli uzatma (kardanli val) orqali, elektrlashgan dala shiyponlarida esa elektr dvigatel shkividan oladi.UPX-1,5B mashinasining undan oldin ishlab chiqilgan UPX-1,5A modifikasiyali mashinasidan farqi, bu mashinada paxtani qop- qanorga tiqish qismining o’rniga tirkama aravalarga ortish qurilmasi o’rnatilgan.