1. Kompyuter tarmoqlari tushunchasi va turlari. Tarmoq texnologiyalaridan milliy iqtisodiyot tarmoqlari va sohalarida foydalanish

Global tarmoqlar - o`ziga butun dunyo kompyuterlarini, abonentlarini, lokal va mintaqaviy tarmoqlarini telekommunikatsiya (kabelli, simsiz, sun'iy yo`ldosh) aloqalari tarmog`i orqali bog`lagan yirik tarmoq.
Axborot muhitida tezlik tushunchasi, birliklari va axborot kanallari sig`imi. Ma’lum vaqt oralig`ida aloqa muhitlari orqali uzatiladigan axborot hajmi - uning uzatilish tezligini belgilaydi. 176

Har qanday harakatlanuvchi jism va modda uchun tezlik tushunchasi va uning o`lchov birliklari mavjud bo`lganidek, axborotning ham uzatish tezligi hamda o`lchov birliklari mavjuddir, bular:

- Bit/sekund - bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan bitlar soni;
- Kbit/sekund - bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan minglab yaxlitlangan bitlar soni;
- Mbit/sekund - bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan millionlab yaxlitlangan bitlar soni;
- Gbit/sekund - bir soniyada aloqa muhiti orqali uzatiladigan milliardlab yaxlitlangan bitlar soni.
Axborot kanallarining sig`imi ular orqali ma’lum vaqt oralig`ida uzatiladigan axborot hajmi bilan belgilanadi. Bu o`z navbatida axborot kanallarining o`tkazish qobilyatini anglatadi.
Oliy ta’lim muassasalari kasb-hunar kollejlari va akademik litseylarning hamda maktablarning kompyuter tarmoqlari, ular asosida yechiladigan masalalar.
Oliy ta’lim muassasalari, kasb-hunar kollejlari va akademik litseylar va maktablarning kompyuter tarmoqlari hamda ular asosida yechiladigan masalalar quyidagilardan iborat:
- axborotni tashkil qilish va izlab topish;
- zamonaviy axborot texnologiyalari yordamida axborot va bilimlarni almashishga imkoniyatini yaratish;
- fanlardan bilimlarini chuqurlashtirish uchun qo`shimcha ma’lumotlarni tarmoqdan qidirish;
- talabalarning fanlardan mustaqil ishlarini bajarish;
- elektron kutubxonadagi manbalardan foydalanish;
- masofaviy ta’lim olish;
- hisobotlar tayyorlash va uzatish;
- elektron hujjat almashishni tashkil qilish;
- talabalar ota-onalari farzandlarining o`zlashtirishi va davomatini kuzatib borish.
Bundan tashqari hozirgi kunda Respublikamizda ta’lim muassasalarining ta’lim tarmog`i yaratilgan.
Ziyonet axborot-ta’lim tarmog`i barcha ta’lim muassasalarining axborot resurslarini o`zida jamlagan. Hozirgi kunda barcha o`qituvchilar, o`quvchilar va talabalar ushbu tarmoqdan foydalanish imkoniyatiga ega. Ziyonet axborot-ta’lim tarmog`i axborotlarni joylashtirish, toifalash, guruhlash hamda ularni qidirib topish imkoniyatini taqdim etadi.