1. Kompyuter tarmoqlarining hududiy taqsimlanishi

43. Simsiz tizimlar va ularning xillari. Sensor tarmoq – haqiqiy fizik ob’ektdan olingan ma’lumotga javobni berish maqsadida, ma’lumotni qayta ishlash, uzatish, etkazib berish va so‘rovlar olish uchun boshqa tarmoqlar bilan, o‘zaro hamkorlik qiluvchi, tarmoqlangan sensor tugunlar tizimi. Sensor tarmoqni qo‘llanadigan asosiy soha bu ob’ektlar ichida o‘lchanadigan fizik parametrlarning nazorati va kuzatiluvi va ba’zi holatlarda – ushbu ob’ektlarni boshqarish (o‘larda belgilangan jarayonlarni faollashtirish). Sensor tarmoq misollari: erkin kiruvchi sensor tarmoqlar (USN – Ubiquitous Sensor Network), transport vositalari uchun tarmoqlar (VANET – Vehicular Ad Hoc Network), munisipial tarmoqlar (HANET – Home Ad hoc Network), tibbiyot tarmoqlari (MBAN(S) – Medicine Body Area Network (services)) va boshqalar. Simsiz sensor tarmoqlari afzalliklari: o‘zidan o‘zi qayta tiklanish va o‘zidan o‘zi tashkillashtiriladigan imkoniyatga ega; kichik o‘lchamda uncha katta bo‘lmagan oraliqga ma’lumotni uzatish imkoniga ega; uzakichlarning quvvati retranslyasiyalash yo‘li bilan tugunlarning past narxda bo‘lishi va ularning kichik o‘lchami; kam energiya sarfi va avtonom manbalardan ozuqlanish imkoniyati; o‘rnatishdagi qulaylik, kabellarni o‘rnatishga zarurlik yo‘qligi; bunday tarmoqlarni mavjud bo‘lgan va qo‘llanilayotgan ob’ektlarga qo‘shimcha ishlarni bajarmasdan o‘rnatish imkoniyati; texnik xizmat ko‘rsatishning past bahoda bo‘lishi.
44. GSM-900 va GSM-1800 bo’yicha ma’lumot bering. GSM (guruh nomidan Groupe Special Mobile, keyinchalik Global System for Mobile Communications deb o'zgartirildi) kanal bo'linishi vaqt (TDMA) va chastotasi (FDMA) bilan raqamli mobil uyali aloqa uchun global standartdir. 1980-yillarning oxirida Evropa telekommunikatsiya standartlashtirish instituti (ETSI) homiyligida ishlab chiqilgan. Mobil telefonlar 4 chastota diapazonida ishlashi mumkin bular: 850, 900, 1800, 1900 MGts. Ma'lumotni qabul qilish va uzatish uchun uyali aloqa operatorlari mutlaq radiochastota kanali raqami deb ataladigan bir juft chastotadan foydalanadilar. GSM 900 standarti ikkita chastota diapazonidan foydalanadi. Birinchi diapazon, 890-915 MGts, ma'lumotlarni mobil stantsiyadan yuqoriga ulanish diapazoni deb ataladigan tayanch stantsiyaga uzatish uchun kerak. Ikkinchi diapazon, 935-960 MGts, ma'lumotlarni tayanch stantsiyadan mobil stantsiyaga, pastga yo'naltirilgan diapazonga uzatish uchun kerak.