1. Kompyuter tarmoqlarining hududiy taqsimlanishi

????????????9.Aloqa liniya turlari.

Aloqa liniyasi odatda elektr axborot signallari uzatiladigan fizik muhitdan, ma'lumotlar uzatish uskunalari va oraliq uskunalardan iborat. Bu atama bilan sinonim aloqa liniyasi(chiziq) - bu atama havola(kanal).
Ma'lumotlarni uzatishning fizik vositasi kabel, ya'ni simlar, izolyatsion va himoya qobiqlar va ulagichlar to'plami, shuningdek, er atmosferasi yoki tashqi makon bo'lishi mumkin, ular orqali elektromagnit to'lqinlar tarqaladi
Ma'lumot uzatish vositasiga qarab aloqa liniyalari quyidagilarga bo'linadi:
Statik Virtual Tarmoq (statik VLAN)
Dynamic Virtual Networks (dinamik VLAN)
Portlarni guruhlash bilan virtual tarmoqlar (portga asoslangan VLAN)
MAC manzilga asoslangan virtual tarmoqlar (MAC manzilga asoslangan VLAN)
10. O’ralgan juftlik asosidagi kabellar.

Juft o`ramli (UTP) kabellar 

O‘ralgan juft simlar eng arzon va bugungi kunda keng tarqalgangan kabellarda ishlatiladi. o‘ralgan juft аsоsidаgi kabel bir nechta juft dielektrik (plastikli) qobig‘idagi izolyatsiyalangan, buralgan miss simlarni tashkil qilаdi. U ancha egiluvchan va joylashtirishga qulay. Odatda kabelga ikki yoki to‘rta o‘ralgan juftliklar kiradi. 
Ekranlangan STR o‘rama juftlik holatida har bir o‘ralgan juft kabel nur sochishini kamaytirish uchun, tashqi elektromagnit hаlаqitlardаn himoyalanish va juft simlarning bir-biroviga crosstalk – chorraxali qoplashlar o‘zaro ta’sirini kamaytirish uchun metalli ekran – qobiqlariga joylashtiriladi. 
Ekranlangan o‘rаmа juftlik ekranlanmaganga qaraganda ancha qimmat, u ishlaganda esa maxsus ekranlangan raz’yom ishlatilishi kerak, shuning uchun ekranlanmagan o‘ralgan juftlikni asosiy ustunliklari – kabel uchlaridagi raz’yomlar oddiy o‘rnatiladi, shuningdek bоshqа turdagi kabellarga qaraganda har qаndаy buzilishlar oddiy ta’mirlanadi. 
Tarmoq qurishda
«o‘ralgan juft» kabelidan foydalanish keng tarqalgan bo‘lib, kichik va katta mahalliy tarmoqlarni qurishda ishlatiladi. Xususan uy sharoitida tarmoqni tashkil
etish ommalashib borayotgan bir vaqtda bunday tarmoqda bir
necha integrallashgan tarmoq adapterlari va keraklicha uzun-
likdagi kabellardan foydalaniladi.
«O‘ralgan juft» kabel yordamida qurilgan mahalliy tarmoq-
larning ommalashib ketishiga asosiy sabab, unda ma’lumotlarni
uzatish juda tez va tizimli platadagi tarmoq ATX standarti
mavjudligidir. Shu bilan birgalikda o‘ralgan juft kabelidan foy-
dalanilganda tarmoq adapterida aynan bitta standartdan, ya’ni
100Base-TX yoki 1000Base-TX standartdan foydalanish naz-
arda tutiladi.