1 Kompyuter tarmoqlarining hududiy taqsimlanishi

Ajratiladigan muhitli lokal tarmoqlar uchun kommunikasion qurilmalar
Ajratiladigan muhitdan iborat minimal konfigurasiyali lokal hisoblash tarmog’i kommunikasion qurilma sifatida kamida konsentratorlar va tarmoq adapterlaridan iborat bo’lishi kerak. Bu uncha katta bo’lmagan tarmoq qismlarining asosini tashkil qilib, keyinchalik kommutatorlar, ko’priklar va marshrutizatorlar orqali bir-biri bilan bog’lanadi.


12. Aloqa liniyalari va kanallar bo’yicha tushuncha bering.
Aloqa liniyasi(LS) bu jismoniy muhitbu orqali axborot signallari uzatiladi. Vaqt, chastota kodi va ajratishning boshqa turlari yordamida bitta aloqa liniyasida bir nechta aloqa kanallarini tashkil qilish mumkin - keyin ular mantiqiy (virtual) kanallar haqida gapirishadi. Agar kanal aloqa liniyasini to'liq monopollashtirsa, uni jismoniy kanal deb atash mumkin va bu holda aloqa liniyasiga to'g'ri keladi. Masalan, analog yoki raqamli aloqa kanali haqida gapirish mumkin bo'lsa ham, analog yoki raqamli aloqa liniyasi haqida gapirish bema'nilikdir, chunki chiziq faqat har xil turdagi aloqa kanallari shakllanishi mumkin bo'lgan fizik vosita hisoblanadi. Biroq, hatto jismoniy ko'p kanalli liniya haqida gapirganda ham, uni ko'pincha aloqa kanali deb atashadi. L S har qanday axborot uzatish tizimining ajralmas aloqasi.
Aloqa kanali – uzatuvchi mos-lamadan qabul qiluvchi moslamaga turli ma’lumotlar uzatishni ta’minlovchi texnik qurilmalar toʻplami. Uzatuvchi moslama axborotni signalga aylantirib, Aloqa kanalining kirish qismiga uzatadi, qabul qilingan signal boʻyicha Aloqa kanali chiqishida qabul qiluvchi moslama uzatilgan axborotni qayta eshittiradi. Uzatuvchi moslama, Aloqa kanali va qabul qiluvchi moslama aloqa tizimini hosil qiladi. Aloqa tizimi vazifasiga koʻra, telegraf, tovush eshittirish, televizion, fototelegraf (faksimil), telegraf, telemetrik va boshqalarga; signallar tarziga koʻra, uzluksiz va diskretli xillarga boʻlinadi. Uzatish trakti sifatida turli liniyalar (simli, radio, radiotoʻlqinli va boshqalar)dan foydalaniladi. Bir Aloqa kanali da bir necha aloqa lini-yasi boʻlishi mumkin.
13. ^{Kommutatsiyalash usullari.}
Kommutatsiya usuli, kalit ichki ramkaga ishlov berishning yo'naltirish bosqichini qanday boshlashini tushuntiradi. Kommutatsiya usullarining uch turi mavjud: saqlash va o'tkazish usuli, fragmentsiz usul va kesish usuli. Har uch usulda birinchi va ikkinchi bosqichlar bir xil. Birinchi bosqichda kalit o'z portlaridan birida ramka oladi. Tez ishlov berish uchun kalit maqsad manzilini o'z ichiga olgan freymning bitlarini olishi bilanoq ikkinchi bosqichni boshlaydi. Bu mexanizm kalitga freym kalitga kirishidan oldin ham freym uchun oldinga port yoki portlarni tanlash imkonini beradi. Yo'naltirish qarorini qabul qilgandan so'ng, kalit har bir usulda uchinchi bosqichni boshlash uchun boshqa yondashuvdan foydalanadi. Keling, har bir usulda kalit uchinchi bosqichni qanday boshlashini tushunaylik. Saqlash va o'zgartirish usuli Bu usulda kalit freymning barcha bitlari olinguncha kutadi. Kadrning barcha bitlarini olgandan so'ng, kalit qabul qilingan kadr xatosiz yoki yo'qligini tekshiradi. Qabul qilingan kadr xatosiz bo'lsa, kalit tanlangan port yoki portlardan freymni oldinga yo'naltiradi. Qabul qilingan ramkada xatolar bo'lsa, kalit freymni o'chiradi. Kesilgan kommutatsiya usuli Ushbu usulda, to'g'ridan-to'g'ri port aniqlangandan so'ng, kalit uchinchi bosqichni boshlaydi. Ethernet ramkasi uchinchi maydonda maqsadli MAC manzilini saqlaydi. Kadrni yo'naltirish uchun kalitga faqat freymning MAC manzili kerak bo'ladi. Belgilangan MAC manzili Ethernet ramkasida juda erta paydo bo'lganligi sababli, kalit ramkaning barcha bitlarini olishdan oldin freymning qabul qilingan bitlarini yo'naltirishni boshlashi mumkin. Fragmentsiz almashtirish usuli Ushbu usulda, oldinga portni aniqlagandan so'ng, kalit freymning birinchi 64 bayti qabul qilinishini kutadi. 64 bayt Ethernet freymining minimal qonuniy hajmidir. 64 baytdan kichik bo'lgan Ethernet ramkasi runt ramkasi deb nomlanadi . A runt ramka bir buzuq ramka hisoblanadi.
14. Kannallar kommutatsiyasi afzalliklari va kamchiliklari.
Kanallar kommutatsiyasi afzalliklari. Oxirlash tugunlari o‘rtasida tashkil qilingan kanal orqali axborotlar uzatish tezligi ning aniq va doimiyligi imkoniyati. Bu tarmoq foydalanuvchisiga axborotni oldindan baholab, kanalda kerakli tezlikni o‘rnatish mumkin. Tarmoqda axborotlarning doimiy va kichik kechikishlar ko‘rsatkichi. Bu kechikishlarga chidamsiz (real vaqt trafigi deb nomlanuvchi axborot) — tovush, video, har xil texnologik ma’lumotlarni aniq va to‘liq uzatish. Kanallar kommutatsiyasi kamchiliklari. Ulanish hosil qiluv chi «so‘rov»ni tarmoq qabul qilmasligi. Bunday holat — tugundan maksimal oqimlar uzatilayotgan paytda yuz berishi mumkin. Bundan tashqari, ko‘pgina telefon tarmoqlariga xos bo‘lgan bittagina ulanishni ta’minlay oladigan abonentlar band bo‘lganda yuz berishi mumkin. Telefonda gaplashayotgan abonentga 2-chaqiriq kelishi bilan chaqirayotgan abonentga «band» signali uzatiladi. Fizik kanallarning o‘tkazish imkoniyatidan to‘liq foydalanmaslik. Tashkiliy kanalning o‘tkazish imkoniyati har doim ham 100 % ishlatilmaydi. Bunda kanal uchun ajratilgan vaqt davomida kanal band bo‘ladi. Abonentlarga doim ham to‘liq o‘tkazish imkoniyatli kanal kerak bo‘lmaydi. Bu tarmoqning to‘liq imkoniyatlaridan foydalanishni cheklab qo‘yadi. Ulanishni o‘rna tish vaqti hisobiga majburiy kechikish (zaderjka) mavjudligi
15, Paketlar kommutatsiyasi afzalliklari va kamchiliklari.