1 labaratoriya: Inson va kompyuterning o'zaro ta'siri. Interfeys tushunchasi bilan tanishish

 
7.8. 
Xuddi shunday, kelish sanasini tanlash uchun ishlov berish qoidalarini qo'shish. 
 
 
7.10. "Bronlashni tasdiqlash" va "Bekor qilish" tugmachalarini qo'shish. Birinchi tugma 
bosilganida "Buyurtma tasdiqlandi" degan xabar paydo bo'lishi kerak. "Bekor qilish" 
tugmachasi bosilganida, barcha tanlangan qiymatlar bekor bo`lishi kerak. 
 
Natija 
 
 
 

---

4-AMALIY MASHG`ULOT 
Hik qonuni. Amalda Hik qonunidan foydalanish. 
Ishning maqsadi:
1. Hik qonunini o'rganish. 
2. Hik qonuniga misollar keltirish. 
3. Hik qonunini amalda qo'llash. 
3. Nazariy ma'lumotlar. 
Hik qonuni. 
Hik qonuni - qaror qabul qilish uchun vaqt va kuch talab qilinadigan variantlar soniga qarab 
ko'payishini bashorat qiladi. 
Ushbu munosabatlar XIX asrning oxirida nemis psixologi I.Merkel tomonidan tasvirlangan, 
ammo o'sha paytda uni isbotlash uchun empirik asos yo'q edi. Ushbu bo'shliqni 1952 yilda ingliz 
tadqiqotchisi V.E.Xik to'ldirdi va bu qonuniyatni logaritmik funktsiya shaklida taqdim etdi. Hik 
qonuniga ko'ra, har qanday qaror ma'lum vaqtni talab qiladi - qaror qanchalik murakkab bo'lsa, uni 
qabul qilish uchun qancha vaqt kerak bo'ladi. Boshqacha qilib aytganda, bitta element har doim 
ikkitadan yaxshiroq: masalan, 8 ta tarkibli bitta element har biri 4 ta tarkibiy bo'lgan ikkita elementdan 
tezroq qabul qilinadi. 
Logaritmik funktsiyani yaratish uchun foydalanilgan axborot nazariyasi usullari, uni teng 
bo'lmagan ehtimol signallari bo'lgan holatlarda ishlatishga imkon berdi. Hik qonunini amalga 
oshirishning asosiy yo'nalishi - bu muhandislik psixologiyasi va ergonomikasi. Ushbu qonun 
operatorning faoliyatini tahlil qilishga imkon beradi: unga ma'lum bir vazifani bajarish uchun zarur 
bo'lgan vaqtni hisoblash, uning psixofiziologik imkoniyatlarini hisobga olgan holda u tomonidan 
ma'lumot olish tezligini aniqlash. 
Shuningdek, Xik qonuni hozirda axborot texnologiyalari sohasida keng qo'llanilmoqda: 
masalan, veb-sayt interfeysini ishlab chiqishda dasturchilar minimalizmga intilishadi, bir nechta tanlov 
uzoq qaror qabul qilish jarayoniga olib keladi degan asosiy printsipga amal qilishadi. 
Hik qonuni shuni ko'rsatadiki, foydalanuvchiga bir vaqtning o'zida bir nechta tanlov berish, bu 
tanlovlarni ierarxik guruhlarga ajratishdan ko'ra samaraliroq. 
n bir xil ehtimolli variantlardan birini tanlash uchun Hik qonunini shakllantirish: 
tanlash vaqti (ms) = a+b*log
2
(n+1) 
Keling, qonunning ushbu versiyasi bilan cheklanaylik. 
a va b koeffitsientlari ko'plab shartlarga bog'liq; biz ushbu bog'liqliklarni qoldiramiz. Taxminiy 
hisob-kitoblar uchun Fitts qonuni bilan bir xil qiymatlardan foydalanish mumkin. 
Masalan, 8 ta elementni o'z ichiga olgan bitta menyudan tanlash vaqtini va har biri 4 ta 
elementdan iborat ikkita menyudan tanlash vaqtini taqqoslaylik. Menyu elementlari bir xil. 

---

• 8 punktli menyu uchun: 
tanlash vaqti (ms) = a+b*log