1-Laboratoriya ishi. Haroratni o‘lchash qurilmalarini ishlash usullarini o‘rganish. Ishdan maqsad

Elektrotexnika fakulteti ETEA yoʻnalishi 2-kurs K 96 21 gurix talabasi Ismoilov Ilhomjonning Energiya oʻlchov asboblari va boshqarish tizimi fanidan Labaratoriyai ishi

1-Laboratoriya ishi.

• Haroratni o‘lchash qurilmalarini ishlash usullarini o‘rganish.
• Ishdan maqsad: Haroratni o‘lchash qurilmalarini ishlash prinsipi, turlari va ishlash usullarini o‘rganish.
• Tayanch iboralar: harorat, yuqori harorat, molekulalarning o‘rtacha kinetik energiyasi, harorat shkalasi.
• Kerakli jihozlar: Tajriba natijalarini aniqlash uchun kengayish termometrlari kerak bo‘ladi.
• Ishning davomiyligi – 2 soat.

Nazariy ma’lumotlar:

• Nazariy ma’lumotlar:
• Harorat - texnologik jarayonlaming muhim parametri bo‘lib, amalda ham past, ham yuqori haroratlar bilan ish ko‘rishga to‘g‘ri keladi. Jismning harorati molekulalarning issiqlik harakatidan hosil bo‘ladigan ichki kinetik energiyasi bilan belgilanadigan qizdirilganlik darajasi orqali xarakterlanadi. Haroratni o‘lchash amalda ikkalasidan birining qizdirilish darajasi ma’lum bo‘lgan ikki jismning qizdirilishini taqqoslash yordamidagina amalga oshirilishi mumkin. Jismlarning qizdirilganlik darajasini taqqoslashda ularning haroratga bog‘liq bo‘lgan va osongina o‘lchanadigan fizik xossalaridan birini o ‘zgartirishdan foydalaniladi.

Molekulalarning o‘rtacha kinetik energiyasi va ideal gaz harorati orasidagi bog‘lanish quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:

• Molekulalarning o‘rtacha kinetik energiyasi va ideal gaz harorati orasidagi bog‘lanish quyidagi tenglama bilan ifodalanadi:
• bu yerda: К - 1,380 · 1023 J K1 - Bolsman doimiysi; T—jismning Mutlaq harorati, °K.
• Harorat o‘lchaydigan asbobni 1598-yilda Galiley birinchi bo‘lib tavsiya etgan. So‘ngra M.V. Lomonosov, Farengeytlar termometr ishlab chiqishgan.

O‘lchanayotgan haroratning son qiymatini topish uchun haroratlar shkalasini o‘rnatish, ya’ni sanoq boshini va harorat oralig‘ining o‘lchov birligini tanlash lozim.

• O‘lchanayotgan haroratning son qiymatini topish uchun haroratlar shkalasini o‘rnatish, ya’ni sanoq boshini va harorat oralig‘ining o‘lchov birligini tanlash lozim.
• Kimyoviy toza moddalarning oson tiklanadigan qaynash va erish (asosiy reper va tayanch) nuqtalari bilan chegaralangan harorat oralig‘idagi qator belgilar harorat shkalasini hosil qiladi. Bu haroratlarga t' va t" qiymatlar berilgan. U holda oichov birligi:
• bu yerda: t' va t" - oson tiklanadigan o‘zgarmas haroratlar; n - t", t' tayanch nuqtalar orasidagi harorat oraligi boiinadigan butun son.

(1.2)

xulosa

• Biz bu laboratoriya ishida Haroratni o‘lchash qurilmalarini ishlash usullarini Tajriba rayonlarini harorat oqimining oʻzgarishi va almashinishini o‘rgandik.