1-Laboratoriya ishi. Mavzu: Electronics Workbench dasturi imkoniyatlari va komponentalari bilan tanishish

5-MAVZU: Pirs elementi

Пирс (ИЛИ-НЕ) элементи

Electronics Workbenchda “NOR” elementi sxemasi

6 – labotatoriya ishi
Mavzu: NAND mantiqiy elementini tadqiq qilish

Amalda elementlar va boshqalar nomenklaturasini qisqartirish maqsadida HAM-EMAS (NAND) yoki YOKI-EMAS (NOR) amallarni bajaruvchi element bazasidan foydalaniladi. Lekin, faqat minimal bazis elementlaridan foydalangan holda raqamli tizimni shakllantirish qurilmaning murakkablashib ketishiga olib keladi. U holda tizim parametrlarini yaxshilash maqsadida, HAM-EMAS (NAND) yoki YOKI-EMAS (NOR) minimal bazis elementlaridan tashqari, HAM-YOKI-EMAS, HAM, YOKI, istisnoli YOKI va boshqa amallarni bajaruvchi sxemalar ham qo‘llaniladi.

Minimal element bazisi mantiqiy elementlarning funktsional to‘liq tizimi hisoblanadi. Ya’ni, minimal bazis mantiqiy elementlari majmui ixtiyoriy murakkablikdagi mantiqiy sxemani shakllantirishga imkon beradi.
Murakkab mantiqiy qurilmalar sintezini boshlashdan avval, quyidagi amallar ketma-ketligini bajarish zarur:
- mazkur tugun (blok) bajarishi kerak bo‘lgan berilgan murakkab mantiqiy funktsiyani minimallash;
- element baza tanlash;
- minimallashgan mantiqiy funktsiyani tanlangan bazaga ko‘ra o‘zgartirish;
- elektr sxemani sintezlash.
HAM-EMAS (NAND) elementi 1913-yilda amerikalik matematik va logic Genri Moris Sheffer nazariy jihatdan konyuksiya inversiyasini anglatuvchi universal va boshqa oddiy mantiqiy elementlarning o’rnini bosuvchi element sifatida kashf etildi. Berilgan funksiya “Sheffer funksiyasi”, amal belgisi esa “Sheffer shtrixi” deyiladi. Keyinchalik bu funksiya Sheffer elementi yoki “HAM EMAS (NAND)” deb nomlandi.
HAM-EMAS (NAND) elementining sxemasi va rostlik jadvali:

HAM-EMAS (NAND) elementi asosida a) HAM (AND); b) YOKI (OR); v) EMAS (NOT) mantiqiy elementlarini shakllanishi: