1-laboratoriya ishi mavzu: Electronics Workbench, kombinatsion elementlarni o’rganish va ular asosida mantiqiy elementlarni loyixalashtirish Ishdan maqsad

Х
Х
Х
Х
Y
Х

---

Mantiqiy ko‘paytirish operatsiyasi uchun haqiqiylik jadvali (v) va bu operatsiyani 
amalga 
oshiruvchi 
elektr 
sxema 
7.11.d,e-rasmlarda 
keltirilgan 
analitik 
yozilishidagi “•” belgisi mantiqiy “VA” ni anglatadi. (v) formula quyidagicha o‘
qiladi: X1 va X2 ikkala o‘zgaruvchilar bir xil qiymatga ega bo‘lgan holda Y 
funksiyasi mantiqiy 1 ko‘rsatkichiga ega bo‘ladi. Elektr sxemada ikkita ketma-
ket ulangan kontaktlar bilan ifodalanadi. Faqat X1 va X2 kontaktlari bir vaqtda 
ulanganda chiqishda yuqori qiymatli kuchlanish paydo bo‘lishi (mantiqiy 1), 
kontaktlardan faqatgina bittasi ulanaganda esa chiqishida mantiqiy nol bo‘lishi 
ko‘rinib turibdi. 
“0” va “1” belgilar o‘zgaruvchilar yoki ularning funksiyalari holatini anglatadi va 
arifmetik sonlar hisoblanmaydi. Mantiqiy algebra sonlar emas, balki holatlar 
algebrasi hisoblanadi. 
YOKI MANTIQIY ELEMENTI 
Asosiy mantiqiy amallar qatoriga qo‘shish – YOKI kiradi. Mantiqiy 
“Qo‘shish” amali (diz‟yunksiya), qisqacha “ YOKI ”. Amal simvoli “ V “. 
YOzilishi: Z = X
1
V X
2
. O‘qilishi: “ Z barobar X
1
yoki X
2
”. Amal natijasi Z 1 
ga teng, agarda X
1
eki X
2
dan birortasi 1 ga teng bo‘lsa. 
«YoKI» elementi mantiqiy funksiya sifatida Z=X+Y hamda Z=XvY 
ko‟rinishlarda tasvirlanadi. 
Sxematik belgilanishi 
Ishlash prinsipi 
Chinlik jadvali 
 
 
X 
Y 
Z 
0 
0 
0 
0 
1 
1 
1 
0 
1 
1 
1 
1