1-laboratoriya ishi Mavzu: Tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik sozlamalarini o’rnatish. Ishdan maqsad

---

1-laboratoriya ishi
Mavzu:Tarmoq qurilmalarida dastlabki xavfsizlik sozlamalarini o’rnatish. 
Ishdan maqsad:Kommutator qurilmasining tuzilishi, ishlash tamoyillari, 
masofadan kirishni ta’minlash usullari hamda xavfsizlik ko’rsatkichlarini sozlash 
qoidalarini tadqiq qilishdan iborat.
Kompyuterga IP manzil berish 

---

---

---

---

---

---

Nazorat savollari 

---

1.Console porti qaysi holatda ishlatiladi? 
2.Parolni shifrlanmagan ko‗rinishda uzatilmasligi uchun nima qilish kerak? 
Telnet va SSH protokollari nima maqsadda ishlatiladi? 
Console port — Konsol porti Cisco qurilmasini sozlash uchun tashqaridan kirishni 
ta‘minlaydigan boshqaruv portidir. Konsol portidan foydalanishning afzalligi 
shundan iboratki, qurilmaga tarmoq xizmatlarini konfiguratsiya qilmasdan ham 
kirish mumkin, masalan, tarmoq qurilmasining dastlabki konfiguratsiyasi holatida. 
Boshlang‗ich konfiguratsiya bajarilganda, kompyuterning maxsus kabeli (RS232) 
yordamida qurilmaning konsol portiga ulanadi va sozlash ishlari amalga oshiriladi. 
2.Telnet va SSH protokollari nima maqsadda ishlatiladi? 
TELNET (terminal network) — tarmoq bo‗ylab qurilmalarga murojat qilish uchun 
mo‗ljallangan tarmoq protokoli. Protokolning zamonaviy standarti RFC 854 da 
yozilgan. 
TELNET protokolining vazifasi terminal qurilmalar o‗rtasida o‗zaro ishlashni 
ta‘minlashdan iborat. Bu protokol terminal-terminal ko‗rinishdagi aloqada 
ishlatiladi. 
Protokol Secureshell (SSH) — bu protokol uzoqdagi qurilmalarni boshqarish uchun 
xavfsiz (shifrlangan) bog‗lanishni ta‘minlaydi. Uzoqdagi qurilmalarni boshqarish 
uchun Telnet protokoli o‗rniga SSH protokolini qo‗llash tavsiya etiladi. Lokal 
tarmoqlarda Telnet ni qisqa vaqt uchun ishlatish mumkin. Telnet eskirgan protokol 
hisoblanib, qurilmalar o‗rtasida ishlashda shifrlanmagan xavfsiz ma‘lumot 
ko‗rinishiga o‗xshaganday identifikatsiya axborotlari (foydalanuvchi nomi va 
paroli) ham ochiq uzatiladi. SSH uzoqdagi qurilmalar bilan bog‗lanishda himoyani 
ta‘minlaydi. Qurilmalarni autentifikatsiya (foydalanuvchi nomi va paroli) 
ma‘lumotlarini ishonchli shifrlaydi. Shuningdek qurilmalar o‗rtasidagi 
uzatilayotgan ma‘lumotlarni ham himoyalaydi. SSH TCP- port 22 ni, Telnet TCP-
port 23 ni ishlatadi. 
Kerakli resurslar: 
1 ta kommutator (Cisco 2960 operatsion tizimi Cisco IOS 15.0(2), obraz lanbasek9); 
1 ta kompyuter (operatsion tizimi Windows 7, Vista yoki XP da emulyator terminal 
dasturi, Masalan: Tera Term, Patty);cisco IOS qurilmasini konsol porti orqali 
sozlash uchun console kabeli; 
ethernet kabeli.