1-laboratoriya ishi mavzu: temperatura o'lchash asboblari bilan tajribalar o'tkazish

1-LABORATORIYA ISHI

MAVZU: TEMPERATURA O'LCHASH ASBOBLARI BILAN TAJRIBALAR O'TKAZISH.

1.NAZARIY QISM.

Haroratni o‘lchash asboblarining tuzilishi va ishlash usuli.

Ishchi jismning harorati uning qiziganlik darajasini ifodalaydi. Haroratning qiymat soni harorat shkalalari ko‘rsatib beradi. Harorat shkalalari selsiy, Kelvin, Farangeyt va Reomor shkalalariga bo‘linadi. Selsiy shkalasida asosiy reper nuqtalari qilib muzning erish nuqtasi 0⁰S va suvning qaynash nuqtasi 100⁰S deb qabul qilingan. Bu nuqtalardagi termometr ko‘rsatgichining farqini 100 ga bo‘lsak selsiy gradiusi (⁰S) kelib chiqadi.

Farangeyt shkalada muzning erish harorati 32⁰F va suvning qaynash harorati 212⁰F deb qabul qilingan. Farengeyt shkalasida haroratlarning farqi 212-32=180⁰F teng. Shuning uchun 1⁰F ⁰S ga teng bo‘ladi va bunda t⁰C=5/9 (t⁰F-32) t⁰C=9/5t⁰S+32.SI sistemasida mutloq harorat Kelvin shkalasida o‘lchanadi. Amalda esa har bir asbob selsiy gradusida o‘lchab beradi. Shuning uchun ularning orasidagi bog‘lanishni quyidagicha yozamiz. T K = t ⁰S + 273,15.

Harorat o‘lchaydigan asboblar ishlashiga asoslanib quyidagi guruhlarga bo‘linadi:

• 
  kengayish termometrlari;
  
• 
  manometrik termometrlar;
  
• 
  qarshilik termometrlari;
  
• 
  termoelektrik pirometrlar;
  
• 
  optik pirometrlar.