1-laboratoriya ishi mavzu: temperatura o'lchash asboblari bilan tajribalar o'tkazish

1.2.Manometrik termometrlar. Manometrik termo­metrlarning ishlashi shu asbob ichiga solingan suyuqlikning bosimini o‘zgartirishiga asoslangan:














1.4. Termopara (termojuft). Termopara 2 xil metall kotishmasidan ishlangan A va V elektrodlarning kavsharlangan zanjiridan iborat, haroratni o‘lchash uchun uning bir uchi (issiq uchi) o‘lchanishi kerak bo‘lgan jismga ulanadi, ikkinchi (sovuk) uchi esa muz solingan Dyuar idishiga solinadi (ya’ni 0 ⁰S da bo‘ladi). Issik va sovuq uchlarining orasida EYuK (elektr yurituvchi kuchi) hosil bo‘ladi. (1.8-rasm).

Termoparada elektr yurituvchi kuchni potensiometr yoki millivoltmetr bilan o‘lchanadi va EYuK qiymatini jadval yoki grafik yordamida ⁰S ga aylantiriladi. Agar termoparaning sovuk uchi 0⁰ S ga ega bo‘lmay, xona haroratiga ega bo‘lsa EYuK ni ⁰S ga aylantirishda xonani haroratini qo‘shish kerak.

Termoparalar xrom (nikel bilan xrom qotishmasi)-kopel (nikel bilan mis qotishmasi) xrom-alyumel (nikel bilan aluminiy qotishmasi) va boshqalar bo‘lishi mumkin. Termopara 3500⁰S gacha bo‘lgan haroratni o‘lchaydi.

1.5. “Yo‘qoluvchan tolali” optik pirometr. Pirometr deb atalishiga asosiy sabab, bu turdagi asboblar asosan yonayotgan jismning yorug‘ligi va volfram tolaning nuri bog‘liqligiga asoslanib ishlashidir “Yo‘qoluvchan tolali” optik pirometrning ishlash usuli yonayotgan jismning yorugligi bilan shu asbob ichida joylashtirilgan lampaning volfram tolasini tarqatayotgan nurining yorug‘ligi tenglashishiga asoslangan.