1-laboratoriya ishi o‘zgarmas tokda ishlaydigan tortuv generatorlarining xarakteristikasini tekshirish gp-311B turidagi tortish generatorini sinash

1-LABORATORIYA ISHI
O‘zgarmas tokda ishlaydigan tortuv generatorlarining xarakteristikasini tekshirish
GP-311B turidagi tortish generatorini sinash
Yangi tayyorlangan yoki ta’mirlangan generator teplovozga o‘rnatilishidan avval GOST2582-72 bo‘yicha o‘rnatilgan tartib va hajmda sinovdan o‘tkaziladi.
Ishdan maqsad: Sinov dasturi bilan tanishish, salt yurish xarakteristikasini tekshirish, izolyasiyani sinash, qizishga tekshirish, tezlik xarakteristikasi va kommutatsiyasini tekshirish. Sinov stendining sxemasi 1.2- rasmda ko‘rsatilgan.
Ishni bajarish tartibi
1. 1000 V li megaommetr yordamida generator chulg‘ami izolyatsiyasi qarshiligini o‘lchash. Qurilmaning "zemlya" simi ostovga, "liniya" simi ketma-ket generator simlariga ulanadi. Olingan natijalar 1-jadvalga kiritiladi.
2. 1.1-rasmda keltirilgan sxema bo‘yicha ampermetr-voltmetr uslubi bo‘yicha generator chulg‘amining Om qarshiligini o‘lchash. O‘lchash natijasi 3-jadvalga kiritilsin.



1.1-rasm. Ampermetr-voltmetr uslubi bo‘yicha generator chulg‘amining Om qarshiligini o‘lchash sxemasi
3.Generator xarakteristikasini olish uchun u sinov stendiga o‘rnatilishi lozim. Tekshirilayotgan generator yakorini mufta yordamida yuklovchi dvigatel ND va yurituvchi dvigatel PD vali bilan ulash lozim4. Salt yurishda tekshiruv o‘tkazish4.1. 8V, 9V kontaktorlarini ulash4.2. 1V, 4V kontaktorlarini ulash
4.3. Kuchlanish regulyatori AOSN2 yordamida yordamchi generatorning qo‘zg‘atuvchi chulg‘amida OV VVG tokni ravon ko‘tarib, tekshirilayotgan generator IG yakorining aylanish chastotasini n_tek.g=500ayl/daq gacha orttirish va 30 daqiqa davomida cho‘tkalarni moslashishi uchun ushlab turishi lozim. Rejim bo‘yicha olingan natijalar 2-jadvalga kiritilsin.
5. Generatorning qizishiga tekshiruvini o‘tkazish va tezlik xarakteristikasini olish:
5.1. 7V kontaktorini ulash;
5.2. 5V, 6V, 3V kontaktorlarini ulash;
5.3. OVND va OVIG qo‘zg‘atuvchi cho‘lg‘amlaridagi tokni AOSNI va 2 yordamida boshqarib, ularning kuchlanishlarini tengligiga erishish kerak. Bunda V-5 voltmetr ko‘rsatkichi 0 ni ko‘rsatishi lozim.
5.4. 2V kontaktorini ulash va 3V kontaktorini o‘chirish lozim.
5.5.OVIG da tokni orttirib, U_tek.g=465 V, I_tek.g=4320 A o‘rnatilsin.


5.6. Yuklanish olinsin va tekshirilayotgan generator yakori to‘xtatilsin.
1.2-rasm. Tortish generatorini sinash stendining prinsipial sxemasi:
IG - tekshirilayotgan generator; ND - yuklovchi dvigatel; PD - yurituvchi dvigatel; TG- taxogenerator; VVG - yordamchi generator, VIG-tekshirilayotgan generatorning qo‘zg‘atuvchisi; VND - yuklovchi dvigatelning qo‘zg‘atuvchisi; SD - sinxron dvigatel; AD - asinxron dvigatel; AOSN 1,2, - kuchlanish regulyatori (mashina ishlashini tartibga solib turuvchi asbob); 1V...9V-kontaktorlar; A1...A4 - ampermetrlar; VI...V6 - voltmetrlar.
5.7. Chulg‘amlarni Om qarshiligi o‘lchansin. Ish rejimining qiymatlari 4-jadvalga kiritilsin.
6. Kommutatsiyasi tekshirilsin, buning uchun 5.1…5.5 punktlaridagi amallar qaytarilib, U_tek.g=300 V, I_tek.g=6600 A rejimiga keltirilsin. n_tek.g o‘chirilsin va 30 soniyadan so‘ng kommutatsiya baholansin. U_tek.g=700 V, I_tek.g=2870 A rejimiga keltirilsin. n_tek.g o‘chirilsin va 30 soniyadan so‘ng kommutatsiya baholansin. Rejim bo‘yicha qiymatlar va kommutatsiya bahosi 5-jadvalga kiritilsin.
7. Tekshirilayotgan generator IG salt yurish rejimiga o‘tkazilsin va yuqori n_tek.g=965 ayl/daq chastotada 2daqiqa mobaynida tekshirib ko‘rilsin.
8. Tekshirilayotgan generator to‘xtatilsin. Barcha kontaktorlar o‘chirilsin. Kollektorni ko‘zdan kechirib, sinov bo‘yicha qiymatlar 2-jadvalga kiritilsin.
1-jadval
Izolyatsiyani sinash

Chulg‘amning nomlanishi	Izolyatsiyaning qarshiligi, MOm
	Sovuq holatida	Qizigan holatida
Yakor (ostovga nisbatan )
Mustaqil (ostovga nisbatan)
Ishga tushiruvchi (ostovga nisbatan)

2-jadval
Salt yurish sinovida olingan qiymatlar

Rejim	Vaqt, daq	ntek g, ayl/daq	Utek g, V	kollektor harorati, °С	podshipnik harorati, °С
1
2

3-jadval
Qizishga tekshirish

Chulg‘amning nomlanishi	Chulg‘amni Om qarshiligi, Om		Qizish harorati, ^oC
	Sovuq holatida	Qizigan holatida
Yakor
Mustaqil
Ishga tushiruvchi
To‘ldiruvchi
Atrof muhit harorati, °С

4-jadval
Tezlik xarakteristikasi

Utek g V	Itek g, A	nnom, ayl/daq	nxaq, ayl/daq

5-jadval
Kommutatsiyasini tekshirish

Rejim	Vaqt, s	Itek g, A	Utek g, V	ntek g, ayl/daq	Kommut. bali
Tok bo‘yicha
Kuchlanish bo‘yicha

Nazorat savollari
1. Qanday elektr mashinalarga tortuv elektr mashinalari deb ataladi?
2. Tortuv generatorining vazifasi, tuzilishi va ishlash prinsipi.
3. GP -311B turdagi tortuv generatori magnit tizimining tuzilishi.
4. TG kommutatsiyasining o‘ziga xosligi. Doimiy tok tortuv generator kollektori konstruksiyasi.
5. Teplovozlarda qo‘llaniladigan doimiy tok tortuv generatorlarning turlari.
6. Teplovozlarda qo‘llaniladigan sinxron generatorlar, ularning vazifasi va tuzilishi.