1 Lekciya: Ádebiy til hám ádebiy norma. Qaraqalpaq tiliniń orfografiyalıq qádeleri Jobası

U u háribi — erinlik, qısıq dawıslı u sesiniń tańbası.Bul hárip, kóbinese sózlerdiń dáslepki buwında hám geybir sózlerdiń keyingi buwınlarında da ushırasadı hám jazıladı: ul, usı, usıl, untaq, ultan, ullı, qulın, juhn, qudıq, qundız,maqul, maqluq, gulgula t.b. Al, institut, universitet, galstuk, Ukraina, ustav, jurnal t.b. sıyaqlı ózlestirme sózlerde hám Aruwxan (Aruxan emes),Sulıwxan (Suluxan emes), Aytuwgan (Aytugan emes) Muwsa (Musa emes) t.b. túpkilikli adam atlarında u háribir ıw/iw, uw/uw qosarların xizmetin atqarıp, sozilińqı aytıladı hám jazıladı.
Ú ú háribi — erinlik, qısıq dawıslı ú sesiniń tańbası. Bul hárip, kóbinese sózlerdiń birinshi buwınında jazıladı: Kúki, júzik, úmit, túlki, júzik, sútilmek, tún t.b. Al, dástúr, májbúr, búlbúl, dúldúl, gúmgim, biygúna, nagúman, Qumshúngil, Aygúl, Aqsuńgúl t.b. sıyaqlı sózlerdiń ortańǵı hám sońǵı buwınlarında da jazıladı.

Tildiń jazıq jaǵdayına qaray Erinniń qatnasına qaray Tildiń tik jaǵdayı boyınsha	Jińishke				Juwan
	Eziwlik		Erinlik		Eziwlik		Erinlik
	Til aldı	Til ortası
Qısıq	e	i		ú		ı		u
Ashıq	-	á		ó		a		o