1-ma’ruza C++ da Sinflar va obyektlar. Konstruktor va destruktor. Sinf usullari reja

Бутун сон турлари. Бутун сон қийматларни қабул қиладиган ўзгарувчилар int (бутун), short (қисқа) ва long (узун) калит сўзлар билан аниқланади. Ўзгарувчи қийматлари ишорали бўлиши ёки unsigned калит сўзи билан ишорасиз сон сифатида қаралиши мумкин (1-иловага қаранг).
Белги тури. Белги туридаги ўзгарувчилар char калит сўзи билан берилади ва улар ўзида белгининг ASCII кодини сақлайди. Белги туридаги қийматлар нисбатан мураккаб бўлган тузилмалар - сатрлар, белгилар массивлари ва ҳакозаларни ҳосил қилишда ишлатилади
(2-иловага қаранг).
1.1-жадвал. С++ тилининг таянч турлари

Тур номи	Байтлардаги ўлчами	Қиймат чегараси
bool	1	true ёки false
unsigned short int	2	0..65535
short int	2	-32768..32767
unsigned long int	4	0..42949667295
long int	4	-2147483648..2147483647
int (16 разрядли)	2	-32768..32767
int (32 разрядли)	4	-2147483648..2147483647
unsigned int (16 разрядли)	2	0..65535
unsigned int (32 разрядли)	4	0..42949667295
unsigned char	1	0..255
char	1	-128..127
float	4	1.2Е-38..3.4Е38
double	8	2.2Е-308..1.8Е308
long double (32 разрядли)	10	3.4e-4932..-3.4e4932
void	2 ёки 4	-

Ҳақиқий сон тури. Ҳақиқий сонлар float калит сўзи билан эълон қилинади. Бу турдаги ўзгарувчи учун хотирада 4 байт жой ажратилади ва <ишора><тартиб><мантисса> қолипида сонни сақлайди(1-иловага қаранг). Агар касрли сон жуда катта (кичик) қийматларни қабул қиладиган бўлса, у хотиради 8 ёки 10 байтда иккиланган аниқлик кўринишида сақланади ва мос равишда double ва long double калит сўзлари билан эълон қилинади. Охирги ҳолат 32- разрядли платформалар учун ўринли.
Мантиқий тур. Бу турдаги ўзгарувчи bool калит сўзи билан эълон қилинади. У турдаги ўзгарувчи 1 байт жой эгаллайди ва 0 (false, ёлғон) ёки 0 қийматидан фарқли қиймат (true, рост) қабул қилади. Мантиқий турдаги ўзгарувчилар қийматлар ўртасидаги муносабат- ларни ифодалайдиган мулоҳазаларни рост ёки ёлғон эканлигини тавсифлашда қўлланилади ва улар қабул қиладиган қийматлар математик мантиқ қонуниятларига асосланади.
Математик мантиқ - фикpлашнинг шакли ва қонуниятлаpи ҳақидаги фан. Унинг асосини мулоҳазалаp ҳисоби ташкил қилади. Мулоҳаза - бу ихтиёpий жумла бўлиб, унга нисбатан pост ёки ёлғон фикpни билдиpиш мумкин. Масалан «3>2», «5 - жуфт сон», «Москва-
Укpаина пойтахти» ва ҳакозо. Лекин «0.000001 кичик сон» жумласи мулоҳаза ҳисобланмайди, чунки «кичик сон» тушунчаси жуда ҳам нисбий, яъни кичик сон деганда қандай сонни тушуниш кераклиги аниқ эмас. Шунинг учун юқоpидаги жумлани pост еки ёлғонлиги ҳақида фикp билдиpиш қийин.
Мулоҳазалаpнинг pостлиги ҳолатлаpга боғлиқ pавишда ўзгаpиши мумкин. Масалан «бугун - чоpшанба» жумласини pост ёки ёлғонлиги айни қаpалаётган кунга боғлиқ. Худди шундай «х<0» жумласи х ўзгарувчисининг айни пайтдаги қийматига мос pавишда pост ёки ёлғон бўлади.
С++ тилида мантиқий туp номи англиялик математик Жоpж Бул шаpафига bool сўзи билан ифодаланган. Мантиқий амаллар «Бул алгебраси» дейилади.
Yuqorida ta’kidlanganidek, fayllami ochish usuli ulardan Ibyda lanish maqsadini belgilab beradi. Bu usullardan birini qo'llash, ya’ni fayllami ochish rejimlari uchun iosbase klassida quyidagi konstantalar nazarda tutilgan. Fayllarni ochish rejimlari jadvali
Kalit so‘z Maqsadi
ios base::in Faylni o‘qish uchun ochish
ios base::out Faylni yozish uchun ochish
ios base::ate Ochilgan fayl ko‘rsatkichini fayl oxiriga to‘g‘rilash
ios_base::app Faylni yangi ma’lumotlar bilan toidirish uchun ochish
ios base::trunc Agar ko‘rsatilgan fayl mavjud bo‘lsa, undagi ma’lumotlani o‘chirish
ios_base::binary Faylni ikkilik sanoq sistemasi rejimida ochish.

Nazorat savollari:

1. 
   Inkapsulyasiya nima?
   
2. 
   Inkapsulyasiya qandayishlatiladi?
   
3. 
   Ob’yektga yo’naltirilgan dasturlash prinsiplar qaysilar?
   
4. 
   Virtual funksiyalar qanday ishlaydi?
   
5. 
   Virtual funksiyani qolganlaridan farqini sanang.
   

3-ma’ruza Oddiy vorislik, virtual metodlar, to’plamli vorislik.
REJA: