1-маъруза Компютер тизимлари ва телекоммуникация технологиялари. Очиқ тизимларнинг ўзаро боғланиш эталон модели

Тақдимот поғонаси
Олтинчи поғона-тақдимот поғонаси, еттинчи поғонадан келган маълумотлар мазкур тармоқда
ҳар қандай маълумот тақдим этиладиган кўринишга айлантирилади.
Бу орқали тармоқ охирги тизимлари сифатида компьютернинг ҳар хил турларини қўллашни
чекламайди.
Бу ерда маълумотларни сиқиш, уларни шифрлаш каби вазифалар амалга оширилади.
Тақдимот поғонаси тармоқ компьютерлари ўртасида
маълумотлар алмашуви шаклини
белгилайди.
Қўлланиш поғонасидан келиб тушган маълумотлар юборувчи-компьютерда умумлаштирилиб
оралиқ шаклга ўтказилади.
Тақдимот поғонаси қуйидагиларни таъминлайди: 
• юборувчи ва қабул қилувчи синтаксисларни тармоққа узатиш синтаксиси билан 
мувофиқлаштириш;
• сўров орқали сеанс ўрнатиш ва якунлаш; 
• ахборот юборишларни таъминлайди.
Тақдимот поғонаси протоколларни қайта ўзгартириш, маълумотлар трансляцияси,
қўлланилаётган символлар тўпламини алмаштириш кабиларга жавоб беради.
Протоколы: AFP, ICA, LPP, NCP, NDR, XDR, X.25 PAD

---

Амалий поғонаси
Еттинчи поғона бўлиб, унда фойдаланувчилар терминал тизимларида ва улар ўзаро ҳамкорлик
қиладиган тармоқнинг охирги тизимларида бажариладиган қўлланиш жараёнлари ўзаро ҳамкорлиги
бошқаруви амалга оширилади.
Шунга мувофиқ еттинчи поғона объектларнинг ўзаро ҳамкорлик протоколи қўлланиш протоколи
дейилади.
Моделнинг энг юқори поғонаси бўлиб, қўлланиш жараёнларининг тармоқ хизматларига кириш учун
имкон яратади.
Бу поғона амалда турли хил протоколлар тўплами бўлиб, улар ёрдамида тармоқ фойдаланувчилари
тармоқ ресурсларига рухсат оладилар (масалан электрон почта протоколлари ёрдамида биргаликда
ишлашини ташкил этадилар).
Қўлланиш жараёнларининг тармоқ хизматларига кириш учун имкон яратади ва
қуйидагиларни
таминлайди:
• - очиқ тизимларни ўзаро боғланиш муҳити билан фойдаланувчиларнинг амалий дастурларни бирга
ишлашини;
• - ахборот алмашиш бўйича шерикларни (партнерларни) идентификациялаш;
• - маълумотлар ҳажмини аниқлаш;
• - конфеденциалликни таъминлаш механизмини мувофиқлаштириш;
• - хизмат кўрсатиш сифатини мувофиқлаштириш;
• - хизмат кўрсатиш тартибини танлашларни таъминлайди.
•Протоколы: RDP, HTTP, SMTP, SNMP, POP3, FTP, XMPP, OSCAR, Modbus, SIP, TELNET.