1-Ma’ruza: “Ma’lumotlar bazasi” faniga kirish


Download 100.76 Kb.
bet6/6
Sana08.01.2023
Hajmi100.76 Kb.
#1084535
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
1-Ma’ruza

Misol .

  • STUDENT faylidagi (jadvalidagi) yozuvlarning mantiqiy strukturasini tavsiflashga doir misolda ko‘rsatilgan. STUDENT faylidagi yozuvning tuzilishi chiziqli bo‘lib, u o‘zgarmas uzunlikdagi yozuvlardan iborat. Yozuv maydonlari takrorlanuvchi qiymatlar guruhiga ega emas. Maydon qiymatiga murojaat uning nomeri bo‘yicha amalga oshiriladi.

Fayl nomi STUDENT

Maydon

Kalit belgisi

Maydon formati

Nomni belgilash

To‘liq nomlanish (rekvizit)

Tip

Uzun- ligi

Aniq- ligi

Nomer

Talaba reyting daftarchasi nomeri

*

simvol

10

Famil

Talaba familiyasi


simvol

10


Ismi

Talaba ismi


simvol

8


Ota.ismi

Talaba otasi ismi


simvol

10


T_kun

Talabaning tug‘ilgan sanasi


sana

8


O’rta_baho

Talabaning o‘rtacha bahosi


son

3

2

STUDENT faylidagi yozuvlar mantiqiy tuzilishini tavsifi

  • Har bir MB jadvali o‘zining birlamchi kalitiga ega bo‘lishi mumkin. Birlamchi kalit deganda yozuvlar kaytarilmasligini ta’minlovchi maydon (polya) yoki maydonlar guruxi tushiniladi. Birlamchi kalit sifatida ishlatiladigan maydon eki maydonlar guruxi, bir xil yozuvga ega bo‘lmaslik shartini bajarishi kerak. Boshqa maydonlarida bir xil yozuvlar takrorlanishi mumkin. Shu sabab ular birlamchi kalit bo‘laolmaydi. Birlamchi kalit qisqa va sonli maydonlardan tashkil topishi maqsadga muvofiqdir. MB jadvaliga birlamchi kalitni kiritishdan maqsad, jadvaldagi ma’lumotlarni izlash, tartiblashtirish va tanlab olishda qulaylikni beradi. Birlamchi kalit kiritish yoki kiritmaslik foydalanuvchi tamonidan MB jadvali strukturasini tashkil qilishda aniqlanadi.

 Bosh jadval yordamida qaram jadvaldagi mos ma’lumotlarni chaqirishni ta’minlash uchun qaram jadvalda tashqi kalit tashkil qilinadi. “Bitta-ko‘pga” bog‘lanish holatida tashqi kalit bosh jadvalda tashkil qilinadi. Birinchi va ikkinchi kalitlarni aniqlashda MBBT avtomatik ravishda jadvalda indekslarni quradi.

  •  Bosh jadval yordamida qaram jadvaldagi mos ma’lumotlarni chaqirishni ta’minlash uchun qaram jadvalda tashqi kalit tashkil qilinadi. “Bitta-ko‘pga” bog‘lanish holatida tashqi kalit bosh jadvalda tashkil qilinadi. Birinchi va ikkinchi kalitlarni aniqlashda MBBT avtomatik ravishda jadvalda indekslarni quradi.

Ma’lumotlar bazasiga ta’rif bering

ma’lum bir sxema asosida saqlanuvchi ma’lumotlarning strukturalashgan majmuasi

uzatish va qayta ishlash uchun yaroqli shakllantirilgan faktlar va fikrlarning taqdim etilishi

qiymatlar majmuasi, operatsiyalar to‘plami bo‘lib, xuddi shunday qiymatlarga qo‘llash mumkin bo‘lgan, shuningdek qiymatlarni saqlashni amalga oshirish va operatsiyalarni bajarish usuli

ma’lumot strukturasini yaratish vositalari majmuasi

Ko‘pchilik foydalanuvchilar tomonidan MBni yaratish, to‘ldirish va birgalikda foydalanish uchun mo‘ljallangan dasturiy vositalar majmuasi nima deyiladi?

MBBT

Ma’lumotlar bazasi

Ma’lumotlar lug‘ati

Hisoblash tizimi

Fayllarni boshqarishda nima yordam beradi

Fayl tizimi

Kataloglar

Foydalanuvchilar roli

Fayl nomlari

Ma’lumotlar bazasi tizimi nimalarni o‘z ichiga oladi

Ma’lumotlar, qurilma ta’minoti, dasturiy ta’minot foydalanuvchilari

Ma’lumotlar va foydalanuvchilar

Qurilma ta’minoti va foydalanuvchilar

Dasturiy ta’minot va foydalanuvchilar

Download 100.76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling