1. маъруза матни 15-мавзу: Давлат бюджети Режа

Бюджетларнинг 
баланслилиги 
принципи 
(
Принцип 
сбалансированности бюджета, The principle of balancing the budget
) бюджетда 
кўзда тутилган харажатларнинг ҳажми бюджет даромадлари ва унинг 
дефицитини молиялаштириш манбаларидан тушадиган тушум-ларнинг жами 
ҳажмига тенг бўлиши кераклигини билдиради. 
Бюджет маблағларидан фойдаланишнинг самарадорлилиги ва 
тежамлилиги принципи(
Принцип эффективности и результативности 
использования бюджетных средств, The principle of efficiency and 
effectiveness of the use of budget funds)
нинг маъно-мазмуни шундан иборатки, 
унга мувофиқ равишда ваколатли органлар ва бюджет маблағ-ларини 
олувчилар бюджетларни тузиш ва уларнинг ижросини таъминлашда, энг 
аввало, кўзда тутилган (режалаштирилган) мақ-садларга эришишда 
маблағларнинг энг камроқ ҳажмидан ёки маъ-лум бир ҳажмдаги бюджет 
маблағларидан фойдаланган ҳолда, энг юқори натижага эришишнинг 
зарурлигидан келиб чиқмоғи керак.
Бюджет харажатларини қоплашнинг умумийлиги ёппасигалилиги) 
принципи (
Принцип бюджета для покрытия расходов, связанных с общей, 
The principle of the budget to cover the costs of total
) бюджет барча 
харажатларининг шу бюджет барча даромадлари умумий суммаси ва унинг 
дефицитини молиялаштириш манбалари ҳисобидан тушган тушумлардан 
қопланиши кераклигини англатади.
Ошкоралик принципи (
принцип прозрачности, The principle of 
transparency
) очиқ матбуотда тасдиқланган бюджет ва унинг ижроси 
тўғрисидаги ҳисоботларни, албатта, эълон қилинишини, бюджет ижроси 
жараёнида маълумот-ларнинг тўлиқ ва тўғри берилишини, давлат ҳокимияти 
қонунчи-лик органлари ва маҳаллий ўз-ўзини бошқариш органларининг қа-
рорларига оид бошқа маълумотларни олиш имкониятининг яратил-

---

ганлигини, бюджет лойиҳаси бўйича қарорларни кўриб чиқиш ва қабул 
қилиш тартибларининг (жумладан, давлат ҳокимияти қонун-чилик органи 
ичида ёки давлат ҳокимиятининг қонунчилик ва ижроия органлари 
ўртасидаги қарама-қаршиликларни ифодаловси масалалар бўйича ҳам) 
жамият ва оммавий ахборот воситалари учун албатта очиқ бўлишини кўзда 
тутади.