1-ma’ruza temir yo‘l transportida mehnat muxofazasining o‘rni va vazifalari

3. Sanoat korxonalarida baxtsiz xodisalar va kasb kasalliklarini tekshirish va xisobga olish

Ishlab chiqarishda sodir bo‘ladigan barcha baxtsiz xodisalarni tekshirish va hisobga olish O‘z.Res. Vazirlar Maxkamasining 1997 yil 6 iyundagi 286 sonli qarori bilan tasdiqlangan Nizomiga asosan olib boriladi.

O‘lim bilan tugagan, og‘ir jarohatlanish va guruxning baxtsiz xodisaga uchrashi xollaridan tashqari xamma baxtsiz xodisalar korxona boshlig‘i, xavfsizlik texnikasi muxandisi va jamoat nazoratchisi tarkibida tuzilgan komissiya tomonidan tekshiriladi.
Baxtsiz xodisa ish boshlanishidan oldin, ish davomida, ish vaqtidan keyin ish joyida, zavod xududida va ma’muriyatning topshirig‘iga asosan zavod xududidan chetda yuz bergan bo‘lishidan qat’iy nazar tekshirilishi lozim. Tok urishi, o‘tkir zaxarlanish, issiq urishi va tananing ba’zi qismlarining muzlashi baxtsiz xodisa sifatida tekshiriladi.
Kamida bir ish kuni yo‘qotilgan baxtsiz xodisalar 24 soat davomida tekshiriladi va maxsus forma buyicha (H-l) 4 nusxada akt tuziladi.
Aktda baxtsiz xodisaga uchragan kishi xaqidagi axborotdan tashqari, aniqlangan baxtsiz xodisaning sabablari keltirilishi va bunday baxtsiz xodisalar qaytarilmasligi uchun qanday chora-tadbirlar ko‘rilganligi haqida axborot beriladi.
Aktni korxonaning bosh muxandisi tasdiqdaydi. Aktning bir nusxasi korxona boshlig‘iga yuboriladi va u bosh muxandis belgilagan muddat davomida aktda ko‘rsatilgan masalalarni amalga oshirishi kerak. Ikkinchi nusxasi kasaba uyushmasi qumitasiga, uchinchisi tegishli kasaba uyushmasining texnik nazoratchisiga va to‘rtinchisi mexnatni muhofaza qilish bo‘limiga nazorat o‘rnatish uchun yuboriladi. Ma’muriyat baxtsiz xodisaga uchragan kishiga aktning tasdiqlangan nusxasini berishi shart. Baxtsiz xodisaning asoratlari keyinchalik ham kelib chiqishini hisobga olib, aktlar 45 yilgacha saqlanishi kerak.
Baxtsiz xodisa tekshirilgandan keyin sanoat korxonasi ma’muriyati yo‘l qo‘yilgan xatolarning qaytarilmasligini ta’minlashga qaratilgan buyruq e’lon qiladi. Bu buyruqda korxonada yuz bergan baxtsiz hodisaning kelib chiqishiga aybdor bo‘lgan kishilarning javobgarligi aniqlanib, ta’kidlanadi.
Baxtsiz xodisa o‘lim bilan tugasa, guruh bo‘lib baxtsiz hodisaga uchrasa va og‘ir jarohatlangan hollarda, tekshirish maxsus belgilangan tartib bilan o‘tkaziladi. Bunday baxtsiz xodisalar maxsus komissiyalar tomonidan tekshiriladi. Komissiya tarkibiga kasaba uyushmasi texnik nazoratchisi, yuqori xujalik tashkilotining xodimi, davlat nazorat organlari xodimlari va umumiy baxtsiz xodisani tekshirishda ishtirok etadigan xodimlar qatnashadi.
Bunday xolatlarda tekshirish tezda o‘tkazilishi kerak, ya’ni tekshirish materiallari 7 kun ichida tayyor bo‘lishi shart. Aktga baxtsiz xodisani ko‘rgan guvoxlarning ko‘rsatmalari, tibbiy ekspert xulosasi, baxtsiz xodisa yuz bergan joyning xamda agar baxtsiz xordisa vaqtida biror-bir ob’ekt zararlangan bo‘lsa, ularning fotosuratlari va komissiya chiqargan xulosalarni tasdiqlaydigan boshqa materiallar qo‘shib yuboriladi. Aktga, shuningdek, baxtsiz xodisaga javobgar bo‘lgan shaxsning familiyasi va lavozimi yozib qo‘yiladi.