1-маърўза: Кириш

4.3.Bimetalli termometrlar 
Bimetall termometrlarning sezgir elementi kavsharlangan ikkita plastinadan 
tayyorlangan prujinadan iborat. Bu plastinalar Issiqlikdan kengayish harorat 
koeffitsienti turlicha bo‟lgan metallardan tayyorlanadi. Harorat o‟zgarganda 
plastinalar o‟zayadi.

---

26 
Plastinalar bir – biriga nisbatan siljiy olmaganligi sababli prujina Issiqlikdan 
kengayish harorat koeffitsienti farqi qancha katta bo‟lsa, prujinaning harorat 
o‟zgarishidagi og‟ishi shuncha 
ko‟p bo‟ladi.
4.3– rasmda yassi plastinkali 
bimetall termometrning to‟zilish 
sxemasi ko‟rsatilgan. Harorat 
o‟zgarishi bilan bimetall prujina 
1 pastga egiladi. Tortqi 2 strelka 
4 ni o‟z 3 atrofida aylantiradi. 
Strelka 
shkala 
5 
da 
o‟lchanayotgan harorat qiymatini 
ko‟rsatadi. 
Sezgir 
element 
sifatida yoysimon yoki vintsimon 
spiralar qo‟llaniladi. Bimetall 
termometrlar bilan haroratni o‟lchash chegarasi – 150 (S dan + 500 (S gacha, xtosi 
1…1,5 %. Bu turdagi termometrlar haroratni ma„lum darajada avtomatik ravishda 
saqlash va signalizatsiya uchun qo‟llaniladi.
 
NAZORAT SAVOLLARI: 
 
1. Kengayish termometrlari deb nimaga aytiladi? 
2. Kengayish termometrlari qanday turlarga bo‟linadi? 
3. Shishali suyuqlikli termometrlarni to‟zilishini izohlab bering. 
4. Shishali suyuqlikli termometrlarda termometrik modda sifatida nima 
ishlatiladi? 
5.SHishali suyuqlikli termometrlarga termometrning to‟liq o‟lchash muhitiga 
cho‟kmasligidan kiritiladigan qo‟shimchani izohlab 
6.Suyuqlikli shisha termometrlarning o‟lchov diapazoni qancha? 
7.Suyuqlikli shisha termometrlarning qanday turlari mavjud? 
8.Termometrik moddalarga qanday moddalar kiradi? 
9.Toluolning qo‟llanish chegarasi qancha? 
10.Dilatometrik termometr deb nimaga aytiladi? 
11.Bimetalli termometrlarning o‟lchov chegarasini ko‟rsating. 
12.Kengayish termometrlari deb nimaga aytiladi?