1-мавзу dala ekinlari mahsulotlarini saqlash va dastlabki ishlashda chuqurlashtirilgan sensorik baholash faniga кириш


Download 25.44 Kb.
Sana22.06.2023
Hajmi25.44 Kb.
#1647285
Bog'liq
1 1-МАВЗУ (3)


1-МАВЗУ

1. Dala ekinlari mahsulotlarini saqlash va dastlabki ishlashda chuqurlashtirilgan sensorik baholash faniga кириш.

Республикамизда иктисодий ислохат изчил амалга оширилаётган хозирги даврда ахолини озик-овкат махсулотларига булган талабини туларок кондириш ва бу сохададаги таьминотни тубдан яхшилаш энг долзарб масалалардан бири хисобланади. Бу вазифаларни муваффакиятли хал этишда айникса, дала экинлари махсулотларини саклаш ва бирламчи кайта ишлов беришдек мухим вазифага алохида эьтибор талаб килинади.

Одатда дала экинлари махсулотларини етиштириш серёгин бахор ва жазирама ёз фаслларига тугри келади. Шу боисдан бу махсулотларини иложи борича нес-нобуд килмасдан йигиб олиш ва бирламчи кайта ишлашни тугри ташкил этмасдан туриб ахолини дала экин махсулотлари билан тула таьминлаб булмайди. Дала экинлари мосилини етиштириш микдори ортиб борган сари уларни саклаш ва кайта ишлаш хам такомиллашмокда, янги замонавий омборхоналар ва кайта ишлаш корхоналари бунёд этилмокда.

Дала экинлари махсулотларини етиштириш, ташиш, саклаш ва кайта ишлаш фан-техника ютукларидан фойдаланиб, илмий асосда ташкил этилса, илгор тажрибаларга таяниб иш курилса дала махсулотлари исрофгарчиликлари анча камаяди. Халкаро кишлок хужалиги ташкилоти маьлумотларига караганда дунё буйича дала экинлари махсулотларининг исроф булиши 6-10 фоиздан ошмайди. Бизда эса хозирги даврда бу курсаткич баьзан 15-20 фоизни ташкил этаяпти. Республикамизда бу курсаткични йилига 1-2 фоизга камайтириш мухим вазифалардан хисобланади.

Хозиргача дала экинларини етиштириш, ташиш, саклаш ва кайта ишлаш масалалари илмий асосда етарлича урганилмаган. Колаверса, бу борадаги фан-техника ва илгор тажриба ютуклари ишлаб чикаришга кенг жорий этилмаяпти. Мавжуд омборхона ва кайта ишлаш корхоналари об-хаво ва иклим шароитларини хисобга олмаган холда курилган.

Эндиликда дала экинлари махсулотларини узок муддатга саклаш борасида кимё, физика, биокимё, биотехнология, усимликлар физиологияси, агрокимё, микробиология, усимликшунослик, сабзавотчилик, усимликларни химоя килиш ва бошка бир катор фан ютукларидан унумли фойдаланилмокда. Дала экинлари махсулотларини етиштириш, ташиш, саклаш ва бирламчи кайта ишлов бериш технологиясини ривожлантиришда малакали мутахассислар тайёрлаш хам мухим муаммо хисобланади. Шу сабабли кишлок хужалик олий ва урта махсус билим юртларида “Дала экинлари махсулотларини саклаш ва бирламчи кайта ишлов бериш технологияси” фанининг укитилиши максадга мувофикдир.



Хозирги замон кишлок хужалик мутахассислари, чорвадорлар, фермерлар,. Дала экинлари махсулотларини саклаш ва кайта ишлаш технологияси буйича пухта билимга эга булишлари шарт. Мутахассислар хужаликда етиштириладиган дала
экинлари махсулотлари сифатини тугри аниклай олишлари, уларни давлатга топширишдаги барча жараёнларни мукаммал билишлари, саклашда эса энг кулай ва арзон усулларни танлашлари, уларга уз вактида ва сифатли кайта ишлов беришлари лозим. Дарслик “Дала экин маìсулотларини саклаш ва бирламчи кайта ишлов бериш технологияси” курсини укитиш тажрибалари асосида кишлок хужалик олийгохлари дастурига биноан ёзилди. Унда дала экинлари махсулотларини саклаш ва бирламчи кайта ишлов беришга оид асосий маълумотлар тула ёритилган.

Дарсликни ёзишда республикамизнинг купгина хужаликларида кулланилган илгор тажриба натижаларидан илмий тадкикот илмгохларининг маълумотларидан дала экинлари махсулотларини саклаш ва бирламчи кайта ишлов беришда халк тажрибаларидан хам фойдаланилди.
Download 25.44 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling