1-Мавзу: Давлатчилик тушунчаси ва унинг келиб чиқиши


Илк жаҳон цивилизациялари


Download 0.73 Mb.
bet3/7
Sana09.04.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1347343
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
Тақдимот 1

Илк жаҳон цивилизациялари

Давлатчиликнинг ривожланиш тарихи тўғрисида сўз борганда, одатда, «давлатнинг типи» категориясидан фойдаланилади.

Давлатчиликнинг ривожланиш тарихи тўғрисида сўз борганда, одатда, «давлатнинг типи» категориясидан фойдаланилади.

Давлатни таснифлашнинг кўплаб турли хил тизимларини келтириш мумкин. Бироқ, ҳозирги вақтда давлатни типларга ажратишда асосан иккита - формациявий ва маданий (цивилизацион) ёндашув мавжуд.

Формациявий (ёки уни синфий деб ҳам аталади) ёндашувга мувофиқ ижтимоий-иқтисодий формацияларнинг алмашинуви ижтимоий инқилоблар натижасида содир бўлади ва бу давлатнинг тарихий бир типидан бошқа, ундан юқорироқ типига ўтишни тақозо этади. Яъни буларга қулдорлик, феодал, буржуа ва социалистик давлат типлари кирадидеб уқтирилган.

Формациявий (ёки уни синфий деб ҳам аталади) ёндашувга мувофиқ ижтимоий-иқтисодий формацияларнинг алмашинуви ижтимоий инқилоблар натижасида содир бўлади ва бу давлатнинг тарихий бир типидан бошқа, ундан юқорироқ типига ўтишни тақозо этади. Яъни буларга қулдорлик, феодал, буржуа ва социалистик давлат типлари киради, деб уқтирилган.

Ҳозирги вақтда давлатлар типологиясида цивилизациявий ёндашув тобора катта рол ўйнамоқда.

Ҳозирги вақтда давлатлар типологиясида цивилизациявий ёндашув тобора катта рол ўйнамоқда.

Цивилизациявий ёндашув асосида «цивилизация» (лотинча - civilis фуқаролик) тушунчаси туради. Ушбу тушунчанинг ўзи турлича тавсифланади.

«Цивилизация» атамаси кўпроқ маданиятнинг синоними сифатида кўлланилади ҳамда одамлар турмуши ва фаолиятини ташкил этишнинг типлари ва шаклларида, уларнинг ўзаро муносабатларида, шунингдек улар томонидан яратиладиган моддий ва маънавий қадриятларда ифодаланадиган жамият тараққиётининг тарихан муайян даражасини, инсоннинг ижодий кучлари ва қобилиятларини англатади.

«Цивилизация» атамаси кўпроқ маданиятнинг синоними сифатида кўлланилади ҳамда одамлар турмуши ва фаолиятини ташкил этишнинг типлари ва шаклларида, уларнинг ўзаро муносабатларида, шунингдек улар томонидан яратиладиган моддий ва маънавий қадриятларда ифодаланадиган жамият тараққиётининг тарихан муайян даражасини, инсоннинг ижодий кучлари ва қобилиятларини англатади.


Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling