1-mavzu: elektr zanjirlari va ularni elementlari

 
NAZORAT UCHUN SAVOLLAR 
1. 
Mikorosposessorlar qanday qurilmalardan tashkil topgan.
2. 
Mikorosposessorlarni vazufasi nima. 
3. 
Mikorosposessorlar komplekslariga misol keltiring 
4. 
K-580 mikorosposessorli kompleksga izoh bering. 
Adabiyotlar ro`yhati: 
1. Каримов ва бошкалар. Электротехника ва электроника асослари. Т. «Укитувчи» 1995 
йил. 
2. .Шихин и другие. Электротехника. М. «Высшая школа» 1989 год. 
3. ахимов. Электротехника ва электроника асослари .Т. «Укитувчи» 1998 йил. 
4. А.И. Холбобоев, Н.А.Хошимов. Умумий электротехника ва электроника асослари. 
2000 йил. 
5. В.В.Паушин и другие. Основа автоматики вычислительный микропроцессорной 
техники.Т. 1989 год. 
18-MAVZU: ELEKTR MASHINALARI VA ELEKTR YURITMA ASOSLARI. 
Reja: 
1. 
Elektr mashinalarni vazufasi va ishlash prinspi. 
2. 
O`zgaruvchan va o`zgarmas tok mashinalari. 
3. 
Elektr yuritma tushunchasi. 
4. 
Elektr yuritma turlari. 
Elektr mashinalari mexanik energiyani elektr energiyaga (elektr generatorlari) elektr 
energiyani mexanik energiyaga (elektr dvigatellari) o`zgartirish uchun ishlatiladi. 
Tok turiga qarab elektr mashinalari o`zgaruvchan tok mashinalari va o`zgarmas tok 
mashinalari turlariga bo`linadi. 
Elektr mashinalarini tuzilishi va ishlash prinspi elektromagnit induksiyani hodisasiga va 
magnit maydonlari o`zaro ta`siriga asoslangan. 
Elektr mashinalari qo`zg`almas qism stator va harakatlanuvchi qism rotordan iborat. Elektr 
mashinasi ishlash prinspiga bog`liq holda bu qismlarni har biri indukator (nagbit maydin hosil 
qilish uchun) yoki yagor (EYUK induksiyalanadi) bo`lib ishlashi mumkin. 
Masalan: 1 fazali o`zgaruvchan tok generatorida (1-rasm) indukator vazifasini o`zgarmas 
magnit bajaradi, aylanuvchi qismli ramka yakor hisoblanadi. 

---

60 
1-rasm. O`zgaruvchan EYUK olishni tushuntiruvchi sxema. 
a) magnit maydonda harakatlanuvchi ramka. 
b) o`zgarmas magnitni aylanishi. 
1-rasm b) da ko`rsatilgan generator sxemasida aylanuvchi magnit indukator hisoblanadi 
(rotor); cho`lg`am va yakor hisoblanadi (stator). Vaqt birligi ichida rotor tezligi elektr 
mashinasini aylanish chastotasi deb ataladi. 
Agarda elektr mashinasini aylanish chastotasi magnit maydonni aylanish chastotasi bilan bir 
hil bo`lsa bunday elektr mashina sinxron deb ataladi. 
Asinxron mashinalarda esa rotorni aylanish tezligi magnit maydonni aylanish chastotasidan 
oz.