1. Мавзу: Электрон тижорат фанига кириш «Бизнес ва тадбиркорлик олий мактаби»

Elektron tijorat

1.Мавзу: Электрон тижорат фанига кириш
«Бизнес ва тадбиркорлик олий мактаби»
Кенжабаев А.Т
и.ф.д., профессор

Reja:

• Elektron tijorat tarixi.
• Elektron tijorat modellari.
• Tashkilotlarda va tadbirkorlikda elektron tijoratni B2B sektoridan foydalanish.
• O‘zbekistonda elektron tijoratni B2B sektorini rivojlantirish munosabatlari.

Elektron tijorat tarixi

• "Elektron tijorat" atamasining o'zi deyarli 50 va 60-yillarda kompyuterlar paydo bo'lgandan keyin darhol paydo bo'ldi. Bu "Mainframe-ga asoslangan" ilovalar davri edi. Dastlabki dasturlardan biri bu transport - chiptalariga buyurtma berish, shuningdek reyslarni tayyorlash uchun turli xizmatlar o'rtasida ma'lumot almashish uchun dastur edi.

Elektron tijorat davrining boshlanishini 1960 yil deb hisoblash mumkin, bunda American Airlines va IBM reyslar uchun joylarni bron qilish uchun avtomatlashtirish tizimini yaratishni boshladilar - SABER (Semi-Automatic Business Research Environment - tijorat tadqiqotlari uchun yarim avtomatik uskunalar).

• Elektron tijorat davrining boshlanishini 1960 yil deb hisoblash mumkin, bunda American Airlines va IBM reyslar uchun joylarni bron qilish uchun avtomatlashtirish tizimini yaratishni boshladilar - SABER (Semi-Automatic Business Research Environment - tijorat tadqiqotlari uchun yarim avtomatik uskunalar).

1961 yil Massachusets texnologiya institutidan Leonard Kleinrok ma'lumotlar uzatish uchun paketalarni kommutatsiya qilish nazariyasini ishlab chiqdi.

• 1961 yil Massachusets texnologiya institutidan Leonard Kleinrok ma'lumotlar uzatish uchun paketalarni kommutatsiya qilish nazariyasini ishlab chiqdi.
• 1968 yil Buyuk Britaniyada tijorat naqd pulsiz muomalaga xizmat ko'rsatish uchun BACS elektron pul o'tkazish va kliring tizimi (Bankers Automated Clearing Services-dan) yaratilgan.
• 1971. AQShda NASDAQ (Qimmatli qog'ozlar bozori professional ishtirokchilari milliy assotsiatsiyasining avtomatlashtirilgan kotirovkalari) tashkil etildi.
• 1980 yillarning boshlari Maxsus dasturiy ta'minotdan foydalangan holda yopiq elektron tarmoqlarda mijozlarning bank operatsiyalarini amalga oshirish uchun birinchi tizimlar AQShda paydo bo'ldi. Internet-banking faqat 90-yillarning o'rtalarida paydo bo'ladi.