1-mavzu: “Ilmiy tadqiqot metodologiyasi fanining maqsadi va vazifalari ilmiy blimlarning metodologik asoslari Reja

Metod va metodologiya 
Ixtiyoriy fanning asosi metodologiyadir. Metodologiya termini orqali 
faoliyatning metodlari, strukturasi, mantiqiy shakllanishi va vositalarini o‘rgatuvchi 
ta’limot tushuniladi. Maxsus-ilmiy va falsafiy metodologiyalar mavjud bo‘lib, 
maxsus –ilmiy metodologiya o‘z navbatida bir necha pog‘onaga bo‘linadi: 
umumiy va ilmiy metodologik konsepsiyalar,
alohidagi maxsus fanlar metodologiyasi,
tadqiqotlar metodikasi. 

---

Kimki metodologiyani yaxshi bilsa, u yoki muammolarni yechish uchun eng 
maqbul tadqiqot metodlarini tanlay oladi, avvalgi tadqiqotlarning natijalari asosida 
yangi ilmiy nazariyani yaratish imkoniyatiga ega bo‘ladi. 
Bilish jarayoni bevosita aniq va konkret metodlarni talab qiladi, ularning 
yig‘indisi esa ushbu fanning tadqiqot metodikasini tashkil qilib, maxsus-ilmiy 
metodologiyaning ma’lum bir pog‘onasi hisoblanadi. 
Ilmiy tadqiqot ishlariga kirishishdan avval, uning metodlarini, shakllarini, 
vositalarini to‘g‘ri tanlab olish va metodikani ilmiy jixatdan asoslash lozim.
Tayanch so‘z va iboralir: 
Fan, ijod, postulat, aksioma, dalil, tamoyil, ta’rif, ilmiy qonunlar, faraz, 
amaliyot, nazariya, metodologiya, metod.
Mavzu yuzasidan nazorat savollari: 
Fan va ijod tushunchalarini izohlab bering. 
“Ilmiy qonunlar” deganda nimani tushuniladi? 
Tabiiy va gumanitar fanlar tushunchalarini izohlang. 
Ta’rif, faraz, nazariy tushunchalariga izox bering. 
Farazning rivojlanish bosqichlarini aytib bering. 
Faraz qaysi xollarda asosli g‘isoblanadi? 
Ilmiy nazariya va uning belgilari. 
Metodologiya tushunchasini izohlang. 
Tavsiya etilayotgan adabiyotlar 
1. 
Sh.M. Mirziyoyev. Buyuk kelejagimizni mard va olijanob xalqimiz 
bilan birga quramiz. T.:“O‘zbekiston”, 2017 yil.
2. 
Sh.M. Mirziyoyev. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini 
ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligi garovi. T.: “O‘zbekiston” 2017yil
3. 
Sh.M. Mirziyoyev. Erkin va farovon demokratik O‘zbekiston davlatini 
birgalikda barpo etamiz. T.: “O‘zbekiston” 2017yil
4. 
Karimov I.A. O‘zbekiston XXI asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka taxdid, 
barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolotlari. T., “O‘zbekiston”1997 yil
5. 
Tulenov J.T. Filosofskiye problema nauki. T., 2001y
6. 
Izzetova E,D.A.Po‘latova . Filosofiya i metodologiya nauki. T., 2013y
7. 
Saifnazarov I, Qosimov V. “Ilmiy ijod metodologiyasi” dan ma’ruzalar 
matni. T.,
2004y
8. 
Shermuhammedova N. Falsafa va fan metodologiyasi. T., 2005
9. 
Shermuxammedova N. «Filosofiya i metodologiya nauki» T., 2003y
10. 
I. Saifnazarov Metodologiya nauchnogo tvorchestva. T., 2004y
11. 
Z.Davronov. Ilmiy ijod metologiyasi .T., 2006y

---

12.Saifnazarov I, Qosimov V, Nikitchenko G.“Fanning falsafiy masalalari”. 
T.,
2006y
13. Tulenova J, Valiyeva S. “Ilmiy tadqiqot metodologiyasi”. T., 2016y
14.V.P.Koxanovskiy. Filosofiya i metodologiya nauki- Moskva, 1999 yil