1-мавзу. Жисмоний тарбия ва спорт соҳасида ахборот технологиялари

1-мавзу. Жисмоний тарбия ва спорт соҳасида ахборот технологиялари

1.Ахборот технологиялари тушунчаси.

Деярли барча билим соҳаларини тезкор ахборотлаштириш ҳар қандай соҳадаги мутахассислар, шу жумладан жисмоний тарбия ва спорт соҳаси мутахассислари томонидан ахборот технологияларини эгаллашга эҳтиёж туғдиради. Ахборот циклининг фанларини ўрганиш: ахборот маданияти ва ахборот технологиялари - тингловчига замонавий ахборот технологияларининг барча ютуқларидан фойдаланишни ва спорт фаолияти ва математик билимларни таққосламасликни, балки ноёб имкониятлардан фойдаланган ҳолда уларни синтез қилишни ўргатишга мўлжалланган.

Шу жумладан Ўзбекистон Республикасининг Ахборот коммуникация технологияларини янада ривожлантириш тўғрисидаги Ҳукумат қарорлари, Халқ таълими вазирлигининг меъёрий ҳужжатлари қабул қилиниб, қарор ва фармонлар ижрога йўналтирилди.

Ўзбекистон Республикаси президенти Ш. Мирзиёевнинг 2018 йил 19 февралдаги “АХБОРОТ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ ВА КОММУНИКАЦИЯЛАРИ СОҲАСИНИ ЯНАДА ТАКОМИЛЛАШТИРИШ ЧОРА-ТАДБИРЛАРИ ТЎҒРИСИДА” ги ПФ-5349-сонли фармони қабул қилинди.

Ахборот технологиялари нима?

“Ахборот технологиялари, ҳар қандай маълумотларни қайта ишлашда фойдаланиладиган КОМПЬЮТEР ва ТEЛEКОММУНИКАЦИЯ. Матнларни тайёрлаш, МАЪЛУМОТЛАР БАЗАсидан фойдаланиш ва КОМПЬЮТEР ТАРМОҚЛАРИ орқали хабарларни юбориш тизими - буларнинг барчаси ахборот технологияларидан фойдаланишни талаб қилади. Телевизион станциялар телетекст хизматларини кўрсатиш учун ахборот технологияларидан фойдаланади. ”

"Ахборот технологиялари - маълумотларни тўплаш, тўплаш, сақлаш, излаш, қайта ишлаш ва тарқатиш тизими."

Бошқа талқинлар мавжуд. Қандай бўлмасин, ахборот технологияси нафақат компьютер билан жуда кўп ишлашни, балки одамнинг ҳар қандай шаклидаги ҳар қандай маълумот билан ишлашни англатади. Ушбу фаолиятнинг муваффақияти асосан маълум билим ва кўникмаларга эга бўлган шахсга боғлиқ бўлиб, унинг асосини компьютер фанини мактабда ўрганиш пайтида  кўпгина муаллифлар "операцион" деб таърифлайдиган фикрлаш услубининг мавжудлигига боғлиқ. Ушбу фикрлаш услуби одамга маълумот билан самарали ишлаши учун зарур бўлган бир қатор ўзига хос кўникмаларни беради: муаммонинг шартларини шакллантириш ва расмийлаштириш, муаммоларни ҳал қилиш алгоритмларини тузиш ва бажариш ва бошқалар.

Ахборот маданияти ва компьютер саводхонлиги нима? Луғат бу тушунчаларни қуйидагича изоҳлайди.

«Ахборот маданияти - ахборотлаштириш даражаси (қуйида берилган таърифга қаранг), информатика усуллари ва воситаларини билиш. Ахборот маданиятининг таркибий қисми бу компьютер саводхонлигидир.

"Компьютер саводхонлиги - бу касбий муаммоларни ҳал қилиш жараёнида компьютерлардан фойдаланиш учун зарур бўлган билим ва кўникмаларнинг комбинацияси."

"Ахборотлаштириш - бу инсон фаолиятининг барча ижтимоий аҳамиятли турларида ишончли билимлардан тўлиқ ва ўз вақтида фойдаланишни таъминлашга қаратилган чора-тадбирлар мажмуи."

"Таълимни ахборотлаштириш" нима?

Унинг таърифи сифатида биз ушбу соҳага ихтисослашган таниқли ўқитувчининг сўзларини олишимиз мумкин.

И.В. Роберт: "Таълимни компьютерлаштириш - бу таълимни тарбиялашнинг психологик ва педагогик мақсадларини амалга оширишга йўналтирилган замонавий ахборот технологияларидан фойдаланиш ва улардан мақбул фойдаланиш методологияси ва амалиёти билан таъминланган жараён." Таъриф этарлича аниқ, аммо уни бевосита амалий қўллаш учун, айниқса, махсус таълим эҳтиёжлари учун жуда умумийдир.

Таълимни ахборотлаштириш ва педагогик фан ва амалиётни модернизациялашнинг муваффақияти ушбу жараён натижасида ахборот технологияларидан фойдаланиш нуқтаи назаридан қуйидаги асосий омилларга боғлиқ:

- катта ҳажмдаги маълумотларни сақлаш ва узатиш имконияти ва унга кириш қулайлиги;

- ҳисоблаш жараёнларини автоматлаштириш, маълумотларни қидириш, ўқув эксперименти натижаларини қайта ишлаш ва эксперимент ёки унинг қисмларини кўп марта такрорлаш имконияти;

- компьютер синовлари, ўқувчиларнинг билим даражасини баҳолаш ва мониторинг қилиш учун диагностика усулларини яратиш ва улардан фойдаланиш;

- объектлар, жараёнлар, ҳодисалар, ҳам реал ҳаётда, ҳам виртуал (хаёлий, симуляция қилинган) ҳақидаги таълимий маълумотларни самарали визуализация қилиш; тингловчи ва компьютер ўртасида тезкор алоқа мавжудлиги;

- ахборот ва услубий таъминлаш жараёнларини автоматлаштириш, ўқув фаолиятини ташкилий бошқариш ва ассимиляция натижаларини текшириш;

- илмий ва педагогик маълумотлар, ахборот ва услубий материаллар, шунингдек алоқа тармоқларининг автоматлаштирилган маълумотлар банкларидан фойдаланиш асосида таълим тизимини бошқариш механизмларини такомиллаштириш.

Жисмоний тарбия ва спортда ахборот технологияларидан фойдаланишнинг асосий йўналишлари биринчи навбатда қуйидагиларга боғлиқ.

- шахсиятни ривожлантириш ва бўлажак мутахассисларни ахборот жамиятида фаровон ҳаёт учун тайёрлаш билан;

- жисмоний тарбия ва спорт соҳасини ахборотлаштириш туфайли жисмоний тарбия ва спорт соҳасидаги мутахассислар учун ижтимоий буюртмани амалга ошириш билан;

- барча даражадаги ўқув ва ўқув жараёнларининг кучайиши билан.

Шуни ёдда тутган ҳолда, биз жисмоний тарбия ва спортда ахборот технологияларидан фойдаланиш соҳаларини аниқлашимиз мумкин.

Шундай қилиб, АТ қўлланилади:

- ўқув воситаси сифатида, ўқув жараёнини такомиллаштириш ва самарадорлигини ошириш. Шу билан бирга, замонавий компьютерларни дастурий ва услубий қўллаб-қувватлаш имкониятлари билимларни ўзаро боғлаш, ўқув, машғулот ва рақобатбардош вазиятларни тақлид қилиш, ўқув натижаларини машқ қилиш ва назорат қилиш учун амалга оширилади;

- ўқув муассасаларида, спорт ташкилотларида ва ҳоказоларда ўқув жараёни ва ташкилий жараёнларни ахборот-услубий таъминлаш ва бошқариш воситаси сифатида;

- назорат жараёнларини автоматлаштириш, ўқув ва ўқув фаолияти натижаларини тузатиш ва жалб қилинганларнинг жисмоний, ақлий, функционал ва психологик ҳолатини компьютер синовлари;

- танлов натижалари ва изланишларни қайта ишлашни автоматлаштириш воситаси сифатида;

- интеллектуал бўш вақтни, маърифий ўйинларни ташкил қилиш воситаси сифатида;

- жисмоний тарбия ва спорт соҳасидаги реклама, нашриёт ва тадбиркорлик фаолиятида;

- жалб қилинган турли контингентларнинг жисмоний ҳолати ва соғлиғи мониторингини ташкил этишда.

1-мавзу. Жисмоний тарбия ва спорт соҳасида ахборот технологиялари

2. Жисмоний тарбия ва спорт соҳасида ахборот технологиялари

Спортчиларнинг тренировка жараёни боришини самарали бошқариш, уларнинг етакчи жисмоний ва спорт кўрсаткичларини тизимли баҳолаб боришни талаб қилади.

   Спортнинг асосий турларида бундай етакчи жисмоний кўрсаткичлар сифатида куч, тезлик, чидамлилик, эгилувчанлик ва уларнинг биргаликдаги намоён бўлиши – қувват ҳисобланади. Зикр этилган кўрсаткичлар намоён бўлишининг вақт тавсифларини аниқ боҳолаш орқали спортчиларнинг тайёргарлик жараёнига жуда муҳим ва қимматли тузатмалар киритиш мумкин.

Ҳар қандай спортчига ёрдам берадиган жуда фойдали техник янгилик Финнинг FAM SPORTS компанияси томонидан ишлаб чиқилган. Бу паст кучланишли ток учун мўлжалланган портатив қурилма. Бу миянинг маълум бир нерв-мушак реакциясини қўзғатиш учун хизмат қилади. Қурилма деярли бир зумда, 15 сония ичида спортчининг ҳолатини баҳолайди. У яқинлашиб келаётган машғулот юки чарчоқ ва ҳатто мумкин бўлган жароҳатларга олиб келиши мумкин бўлган вақтни эълон қилади.

Мутахассислар томонидан ишлаб чиқилган қурилма Check деб номланади (а-расм).

Расм а. Миянинг маълум бир нерв-мушак реакциясини текширувчи асбоб

Начало формы

КЕЙИНГИ САҲИФАГА ЎТИШ