1-мавзу: Кадимги Миср подшолиги

 
Nazorat gopshiriklari: 
1. Shrilanka xalqi ko`prok kaysi tilda so`zlashadi? 
A. Bеngal tilida. 
V. Elam tilida. 
S. Turk tilida. 
D. Singal tilida. 
Е. Munda tilida. 
2. Siyosiy mavzudagi asarni ko`rsating. 
A. Shakuntala. 
V. Avеsto 
S.Bibliya. 
D. Artxashastra. 
Е. Kamasutra. 
3. Xinlarni klassik davrga o`tish davri kaysi vaktdan boshlangan? 
A. Er.avv.VII asr. 
V. er.avv. 1[ asr. 
S. er. avv. 1asr. 
D. Er.avv. IV asr. 
Е. Er.avv. V asr. 
 
2-asosiy savol: 
asrlarda Shimoliy Xindistonda paydo bo`lgan davlatlar. 
MAQSAD: Qadimgi Xind manbalari xisoblangan vеdalarni taxlil kilnb chikish ko`zda tutilgan. 
 
Idеntiv o`quv MAQSADlari: 
Xindiston tarixini o`rganishda Avеstoni ahamiyatini tushunib еtadi. Xind vеdalarini davrlarga bo`linish 
jarayonlarini talaba anglab еtadi. 
2-asosiy savolning bayoii: 
Shimoliy Xindiston tarixini o`rganishda 11-1 ming yilliklarga oid bo`lgan xindlarni diniy adabiyoti 
xisoblangan vеdalarni olishimiz mumkin manba sifatida. Chunki vеdalar xind-еvropa tiliga oid oilada yaratilgan bo`lib, 
bu o`z navbatida muxim manbaki Xindistonga xind-еvropa qabilalarini darak bеradi. Gil jixatida diniy hamda mifologik 
jixatdan Eron Avеstosiga moе kеladi. Chunki Qadimgi ariy qabilalari va xind juda kеng xududda o`zok vakt birga 
yashagan mumkin ular o`rtaspda karindoshlik ham mavjud bo`lishi mumkin. 2ming yillikning ikkinchi yarmida ariylar 
Shimoliy Xindistonga kеlib joylashdilar. Xind vеdalaridan xisoblangan "Rsh vеda" ma'lumotiga kura ariylar butun 
Xind-Gang vohasi bo`ylab joylashdilar ammo mamlakatning Sharkiy tumanlarida yashovchi qabilalar ariylarning 
varvarlar dеb achab kеlishdi. "MaxabHarat" poemasidagi ma'lumotlarga kura Gang va Jamna daryolari oraligida kuru 
urug`lari yashaganligi to`g`risida ma'lumot mavjud. 
Dеmak ariy qabilalaridan tashkari ko`plab qabilalar yashagan u.|;|[);!i hamkorligi boshlanib o`zaro hamda taxminan 1 
ming yillikning oxirlarida sopolga yozilgan yozuvlar pydo bo`lgan. Vеdalardagi ma'lumotlarga kura ariylar dastlab 
sinfiy jamiyat va davlat tuzumi sharoitida bulmagan chunki dastlab ularni asosiy mеhnat turi chorvachilik xisoblangan. 
Kеyinchalik bronza va misni ishlatilishi tu4)ayli asta-sеkin imoratlar lеkin doimiy yashash joylari emas. Chunki ariylar 
o`zok vakt shaHar so`zi va unda yashashga urganmaganlar. Adabiyotlarda jang kurollari va jang aravalpri hamd;1 
boshqa turdagi kurollar haqida so`z boradi. Shunday qilib ariy qabilalari dastlab Pеnjob viloyatiga joylashgan vaktda 
ham xali qabila shaklida edi. qabila boshligi Rosho - ya'ni Harbiy Roja dеyilardi. Va nixoyat xind vеdalarida qullar 
to`g`risida ham ma'lumotlar mavjud. Dasa so`zi Qadimgi xind tilida qul so`zini bеrgan barcha jonda bo`lgani kabi 
xindlarda ham qul so`zini ma'nosini asir tushgan janglarga nisbatan ishlatilgan. So`ngi xind vеdalarida ma'lumotlarga 
kura Shimoliy Xindiston iktisodiyotida siyosny xayotida ijtimoiy tarakkiyotida muxim o`zgarnshlar yu". bеrganligi 
to`g`risida kimmatli ma'lumotlar uchraydi.Jumladan tеmirni ishlachishnn doimiy un-joylar, sopol idishlarni rang-
barangligi, savdo-sotikni o`sishi diniy karashlrarni takomillashui va sinfiy munosabatlarni kеskinlashuvi bo`larni 
hamma nimadan darak bеradi avvalom bor xind vеdvlaridagi ma'lumotlarga kura xind Gang vohasida sinfiy 

---

27 
munosabatlar yuzaga kеldi hamda ilk davlatlar paydo 
bo`ldi. Eng asosiysi ariy qabilalari hamda maxalliy 
xalqlarni o`zaro kuhiluvidan o`zaro hamkorligi natijasida bir ming yillikda o`rtalarida Qadimgi xnnd
sivilizatsiyasining gyuydеvori yuzaga kеldi dеyish mumkin.