1-Мavzu: “Konstruktsion materiallar texnologiyasi” fаniga kirish. Reja

Metallarga bir qator xususiyatlar taalluqli: ular yaxshi elektr va issiqlik o‘tkazuvchan; metallar qizdirilganida ularning elektr o‘tkazuvchanligi pasayadi, temperatura nolga yaqinlashganda ularning elektr o‘tkazuvchanligi g‘oyat darajada (taxminan million barobar) ortadi.

• Metallarga bir qator xususiyatlar taalluqli: ular yaxshi elektr va issiqlik o‘tkazuvchan; metallar qizdirilganida ularning elektr o‘tkazuvchanligi pasayadi, temperatura nolga yaqinlashganda ularning elektr o‘tkazuvchanligi g‘oyat darajada (taxminan million barobar) ortadi.
• Metallar deb xarorat pasayishi bilan elektr o’tkazuchanligi ortadigan qattiq jismlarga aytiladi.

Metallar o’z navbatida ikki turga ajratiladi. Bular rangli metallar alyuminiy, mis, bronza oltin, kumush va boshqalar.

• Metallar o’z navbatida ikki turga ajratiladi. Bular rangli metallar alyuminiy, mis, bronza oltin, kumush va boshqalar.
• Qora metallar po’lat cho’yan va ferro qotishmalarga bo’linadi.

Hamda Mendeleyev davriy sistemasida temir

Fe deb nomlanadi.

Rangli metallardan bronza oltin, kumushlar

nodir metallar deb ham ataladi. Bunga asosiy

sabab ularning tannarxini qimmatbaxo

ekanligida

Metallar va ularning qotishmalari kristall jismlar bo‘lib, ularda musbat zaryadlangan ionlar kristall panjaralar hosil qiladi. Bu musbat ionlar kristall panjaraning muayyan joylarida turadi va ularni kollektivlashgan erkin elektronlar buluti qurshab oladi.

• Metallar va ularning qotishmalari kristall jismlar bo‘lib, ularda musbat zaryadlangan ionlar kristall panjaralar hosil qiladi. Bu musbat ionlar kristall panjaraning muayyan joylarida turadi va ularni kollektivlashgan erkin elektronlar buluti qurshab oladi.

Mashinasozlikda eng ko‘p ishlatiladigan asosiy metallar temir va uning qotishmalari bo‘lib, qisqacha ularni qora metallar deb yuritiladi (cho‘yan, po‘lat, ferro qotishmalar). Hozirda va kelajakda odamlar xayotini va jamiyatni rivojlanishini turli mashina, jihozlar, apparatlarsiz tasavvur qilish qiyin.

• Mashinasozlikda eng ko‘p ishlatiladigan asosiy metallar temir va uning qotishmalari bo‘lib, qisqacha ularni qora metallar deb yuritiladi (cho‘yan, po‘lat, ferro qotishmalar). Hozirda va kelajakda odamlar xayotini va jamiyatni rivojlanishini turli mashina, jihozlar, apparatlarsiz tasavvur qilish qiyin.