1-mavzu: Mutafakkirlar merosida mehnat tarbiyasi (2 soat) Reja

---

1-mavzu: Mutafakkirlar merosida mehnat tarbiyasi (2 soat) 
Reja: 
1. Mutafakkirlar merosida mehnat tarbiyasining targ’ib etilishi. 
2. Mutafakkirlarning kasb-hunarga oid fikrlari. 
3. Kasb-hunarga yo’naltirishga oid o’yin va tadbir turlari. 
 
Tayanch iboralar: Mutafakkirlar, mehnat tarbiyasi haqidagi fikrlari, Bahouddin 
Naqshband, Alisher Navoiy, Avesto, Qobusnoma, Abu Rayhon Beruniy
1. Mutafakkirlar merosida mehnat tarbiyasining targ’ib etilishi 
 
Ta’lim tarbiyasi tarixiga nazar tashlar ekanmiz, dastlabki xalq og’zaki ijodi 
namunalaridan tortib, buyuk mutafakkirlar ijodigacha yoshlarni mehnatsevar bo’lib 
yetishishi, kasb-hunar o’rganish, mehnat ahlini hurmat qilish hamda mehnat insonni 
ulug’lashi masalalariga alohida e’tibor berilganligiga guvoh bo’lamiz.
Buni biz turli davrlarda yaratilgan ta’limiy-axloqiy asarlar va xalq og’zaki ijodi 
namunalari: topishmoq, xalq qo’shiqlari, masal, maqol, ertak va dostonlarda ko’ramiz. 
Ularda mehnat va kasb-hunar odobi, axloqi va qoidalarini o’zlashtirish muhim hayotiy 
zarurat ekanligi ta’kidlanadi. 
Bundan tashqari “Avesto”, Kaykovusning “Qobusnoma”, Abu Nasr Farobiyning 
“Fozil odamlar shahri”, Abu Rayhon Beruniyning “Geodeziya”, “Minerologiya”, 
Mahmud Qoshg’ariyning “Devonu lug'atit-turk”, Yusuf Xos Hojibning “Qutadg’u 
bilig”, Alisher Navoiyning bir qator asarlari va shu kabi ma’rifiy meros namunalarida 
mehnatsevarlik, kasb-hunarning ahamiyati haqida muhim fikrlar bayon etilgan.
O’tmishdagi mashhur mutafakkirlar, xalq maorifi arboblari va ma’rifatparvar 
shoirlarning, mehnat, kasb-hunar to’g’risidagi qimmatli fikrlarining biz uchun 
ahamiyatli tomoni shundan iboratki, ulardan yosh avlodni mehnarsevarlik ruhida 
tarbiyalash, kasb-hunarga qiziqtirishning vositasi sifatida foydalanish mumkin. 
Bizga ma’lumki, o’zbek xalqining qadimiy kasb-kori asosan dehqonchilik, 
chorvachilik va hunarmandchilik bo’lgan. Ushbu kasb-korlar yuzlab yillar davomida 
shakllanib har biri o’z ichida o’nlab tarmoqlarga ajralgan va gullab yashnagan. 
O’quvchilarning kasb-hunarga qiziqishini tarbiyalashda insoniyat mehnat 
faoliyati tarixini o’rgatuvchi omillarga tayanib, o’quvchilarni kelajakda to’g’ri kasb 
tanlashlariga ulkan zamin yaratilsa, maqsadga muvofiq bo’ladi. O’quvchilarni mehnat
turlariga qiziqishini oshirish, kasb tanlash va o’zlashtirishni shakllantirib borish uchun 
o’quvchilarga yoshligidan boshlab ta’lim, tarbiya berish bilan birga kasb-hunarga 
qiziqish ishlarini to’g’ri yo’lga qo’yishda quyidagi shartlarga amal qilish lozim. 
Boshlang’ich sinf o’quvchilariga kasb-hunar to’g’risidagi tushunchalarni singdirishda:

---