1-мавзу-назарий pdf

Epidemiologik tekshiruvlar utkazish

Ruxiy buzilishlar va kasalliklar rivojlanishining sabablari va mexanizmlari tugrisida ishonchli ma’lumotlarning yukligi ularning paydo bulishi va prognozida muxim xavf omillarini (tashki va ichki - konstitutsiyaviy, irsiy va boshkalar) aniklash zaruratini keltirib chikaradi. Ushbu vazifalar, shuningdek ruxiy kasalliklarning populyasion xususiyatlari psixiatrik va psixologik epidemiologiya mavzusidir.
Psixiatriya tarixiga oid kuplab asarlarda, yukumli kasallik deb ataladigan populyasiyadagi ruxiy kasalliklarning tarkalishi tavsiflari mavjud. Bu atama xuddi usha ma’noda ishlatilgan, xuddi Gippokrat yozuvlarida aytilgan. Epidemiya (yunoncha epidemia) keng tarkalgan kasallik bulib, tusatdan xar kanday joyda paydo bulib, kup odamlarga ta’sir kiladi. Gippokratning ettita kitoblaridan fakat bittasida "epidemiya" suzi yukumli kasallik xakida gap ketganda - saramas kasalligi, kolgan kismida bu atama ma’lum bir xududda "maxalliy sharoitlar ta’siri ostida" tarkalgan endemik kasalliklar bilan boglik.
Tibbiy psixologiyada epidemiologik xolatlar turlari: Hakikiy epidemiologik tadkikot - bu olingan ma’lumotlarga asoslanib, butun urganilayotgan populyasiyada urganilayotgan kasallikning xolati yoki xulk-atvori tugrisida xulosalar chikarishga imkon beradigan tadkikotdir. Bunday muammoni xal kilish namunaning dizayniga va uning vakilligiga mas’uliyatli yondashuvni talab kiladi. Ideal - bu asosiy populyasiyaga (yoshi, jinsi, etnik tarkibi va boshkalar) kura umumiy populyasiyaga mos keladigan namunadir. SHu bilan birga, namuna xajmi ishonchli statistik taxlilni utkazishga imkon berishi kerak va tanlangan respondentlarning tanlab olinishi prinsipi iloji boricha tadkikotchining tizimli xatolarini (noxolisliklarini) istisno kilishi kerak.
Xulk-atvor epidemiologiyasi - bu epidemiologiya va soglik psixologiyasining kesishmasidagi kism bulib, odamni ayrim kasalliklarning rivojlanishiga nisbatan zaifrok kiladigan xatti-xarakatlar shakllarini urganadi (atama 1970-yillarning oxirlaridan beri ishlatilgan).