5-mavzu: Milliy iqtisodiyot va uni tavsiflovchi asosiy ko‘rsatkichlar
Milliy iqtisodiyot rivojlanish darajasini baholash tamoyillari.
Makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar: yalpi ichki mahsulot (YAIM), yalpi milliy mahsulot (YAMM), sof milliy mahsulot (SMM) va milliy daromad (MD), inflyatsiya, ishsizlik, budjet taqchilligi va boshqalar.
Yalpi milliy mahsulot – bu milliy hisob-kitoblar tizimining makroiqtisodiy ko‘rsatkichi bo‘lib, u geografik joylashuvidan qat’i nazar, mamlakat rezidentlari tomonidan yaratilgan barcha tovar va xizmatlarning umumiy qiymatini aks ettiradi.
Yalpi milliy mahsulot davlatdagi iqtisodiy faoliyat va iqtisodiy faoliyatning asosiy ko‘rsatkichidir.
Yalpi milliy mahsulot har doim pul bilan hisoblanadi.
YAIM –bu ishlab chiqaruvchi rеzidеnt yoki chеt ellik bo‘lishidan qat’i nazar , mamlakat hududida ishlab chiqarilgan yakuniy mahsulotning umumiy qiymati.
YAIMni yakuniy mahsulot tannarxi yig‘indisi sifatida hisoblash yaimni hisoblashning uchta usuli bilan amalga oshirilishi mumkin: daromadlar bo‘yicha (sotilgan barcha tovarlar va xizmatlardan); xarajatlar (rеsurslarni sotib olish va tovarlar va xizmatlarni sotish uchun); qo‘shilgan qiymat (ishlab chiqarish usuli).
Do'stlaringiz bilan baham: |