1-mavzu: Pedagogika fan sifatida. Pedagogikaning ilmiy-tadqiqot metodlari

1-mavzu: Pedagogika fan sifatida. Pedagogikaning ilmiy-tadqiqot metodlari 

(Seminar mashg„uloti ishlanmasi  2 soat) 

Reja 

1.Pedagogika ijtimoiy fan sifatida. 

2.Pedagogikaning asosiy kategoriyalari. 

3.Pedagogikaning ilmiy-tadiqot metodlari. 

 

1-topshiriq. “Pedagogika” tushunchasining kelib chiqishi, pedagogika 

fanining ob‟ekti, predmeti, maqsad va vazifalariga doir blis-so„rov savollari 

 

1.  “Pedagogika” so„zi qanday ma‟noni bildiradi? 

2.  Pedagogika fani qay tarzda paydobo„ldi? 

3.  Ilmiy pedagogika nechanchi asrda yuzaga keldi? 

4.  Pedagogika fani nimani o„rganadi? 

5.  Pedagogika fanining ob‟ekti nima? 

6.  Pedagogika fanining ob‟ektini belgilashda xilma-xil yondashuvlar ko„zga 

tashlanadi.bunday yondashuvlarga sizning munosabatingiz qanday? 

7.  Pedagogika fanining predmetini nima tashkil etadi? 

8.  Pedagogikning tahliliy funksiyasi qanday va zifalarni bajaradi? 

9.  Pedagogikaning prognostik fuksiyalariga nimalar kiradi? 

10. Pedagogikaning tashkiliy fuknsiyasi o„z ichiga nimalarni qamrab oladi? 

11. Pedagogikaning metodologik funksiyasi deganda nimani tushunasiz?  

 

2-topshiriq. Kichik guruhlarga mo„ljallangan topshiriqlar 

 

1-guruh. Quyidagi keltirilgan fragmentlar bilan tanishing. Ularda qaysi pedagogik 

ilmiy-tadqiqot metodi haqida fikr yuritilayotganligini aniqlang va izohlab bering. 

 

1.  Mazkur  ilmiy-tadqiqot  metodi  bevosita  va  bilvosita  olib  borilib,  ta‟lim-

tarbiya jarayonidagi mavjud muammoni aniqlashga xizmat qiladi. 

 

2.  O„quv  mashg„ulotlarining  jadvali,  o„quv  dasturi,guruh  (yoki  sinf) 

jurnallari,  o„quvchilarning  shaxsiy  varaqalari,  Pedagogik  Kengash  yig„ilishi 

bayonnomalari  yozilgan  daftar,  Pedagogik  Kengash  qarorlari,    tarbiyaviy  ishlar 

rejasi,  o„quv-tarbiya  ishlarini  tashkil  etish  borasidagi  hisobotlar  mazkur  metod 

uchun manba bo„lib xizmat qiladi.  

 

3.Bu  metod  pedagogik  kuzatish  jarayonida  ega  bo„lingan  ma‟lumotlarni 

boyitish,  mavjud  holatga  to„g„ri  baho  berish,  muammoning  yechimini  topishga 

imkon  beruvchi  pedagogik  shart-sharoitlarni  yaratish,  tajriba-sinov  ishlari 

sub‟ektlari  imkoniyatlarini  muammo  yechimiga  jalb  etish  maqsadida  qo„shimcha 

ravishda tashkil etiladi va savol-javob tarzida amalga oshiriladi. 

 

4. Maqsadiga ko„ra asoslovchi va ta‟kidlovchi bosqichlarda amalga oshirilib, 

uzoq  va  qisqa  muddatga  tashkil  etiladigan  hamda  qat‟iy  rejim  asosida  pedagogik 

kuzatuv olib boriladi. Ta‟lim-ta‟lim tarbiyani amalga oshirishga doir yangi metod, 

usul,vosita va texnologiyalar sinovdan o„tkaziladi. 

 

5.  Sosiologik  tavsifga  ega  tadqiqotlarda  qo„llanilib,  oshkora  muhokamaga 

asoslanadi. Savollar va javoblar oldindan tayyorlanadi. 

 

6.Biror  ob‟ekt  haqida  yangi  ma‟lumotlarni  olish  maqsadida  uning  tarkibiy 

qismlari  abstrakt  holatga  ko„chirish  asosida  o„rganiladi  va  yaxlit  andozasi 

yaratiladi. 

 

2-guruh.  Quyida  keltirilgan  misollarbilan  tanishing  va  ularning  qaysi  ilmiy-

tadqiqot metodiga tegishli ekanligini aniqlang va asoslab bering. 

 

1.  Siz  mazkur  ta‟lim  muassasasini  tanlaganingizdan  xursandmisiz?    1)  ha, 

xursandman; 2) juda xursand emasman; 3) yo„q. 4) javob berishga qiynalaman. 

 

2.  2.1.  O„rganilayotgan  fanlarni  o„zlashtirishga  sizning  ta‟limning  avvalgi 

bosqichidagi  tayyorligingiz  yetarlimi?  2.2.  Sizning-cha,  oliy  ta‟limda  o„qishning 

maktab, akademik lisey va kasb-hunar kollejidan farqi nimada? 

3. 

3.1. 

Innovasiya 

deganda 

nimani 

tushunasiz?_________________________________________________________

___________________________________________ 

Innovasiya va yangilik tushunchalari o„rtasida tafovut mavjudmi? O„z 

fikringizni asoslang_________________________________________________ 

__________________________________________________________________ 

 

4. 4.1. Kerakli so„zni topib qo„ying. 

                       O„zbekiston – ... davlat. 

 

 Savolga javobbering. 

                      Amir Temur qanday davlat tuzgan? 

 

gapni davom ettiring. 

                                 1999 yil Jaloliddin Manguberdi tavalludining 800 yilligi keng 

nishonlandi. Uning tavallud sanasi munosabati bilan … 

 

4-topshiriq. Pedagogikaning asosiy kategoriyalarini  “modellashtirish” metodi 

asosida yoritib bering. 

Mashg‘ulotda metoddan foydalanish quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi: 



  Talabalar  mavzu  mohiyatini  to„laqonli  ifoda  etadigan  kategoriyalarni 

ajratadi. 



  Asosiy kategoriyalar yordamida model yaratiladi. 



  Har  bir  talaba  model  yordamida  pedagogikaning  asosiy  kategoriyalari 

to„g„risida ma‟lumot beradi. 



  Har  bir  talaba  tomonidan  taklif  etilgan  modelning  maqsadga  muvofiq 

yaratilganligi, masala mohiyatining ochib berilishi muhokama qilinadi. 

 

Mustaqil ta‟lim uchun topshiriqlar: 

Mavzu: Shaxsning rivojlanishi, tarbiyasi va ijtimoiylashuvi 

1.“Pedagogika”  darsligining  mavzuga  bag„ishlangan  bo„limini  o„qib  chiqib, 

akademik  litsey  va  kasb-hunar  kolleji  o„quvchilari  yosh  davri  xusussiyatlariga 

tavsif yozish. 

 2. O„quvchilarni pedagogik va psixologik jihatdan o„rganib tavsifnoma tayyorlash. 

Adabiyotlar:  Pedagogika nazariyasi va  amaliyoti. B.X.Xodjaev.-Toshkent, “Sano-

standart” nashriyoti, 2017. 

Foydalanilgan adabiyotlar ro„yxati 

 

1.  Pedagogika. X.Ibragimov,  Sh.Abdullaeva. –Toshkent, 2007.  

2.  Pedagogika nazariyasi  va  tarixi. R.Mavlonova va boshqalar.  –Toshkent, fan  va 

texnologiya. 2010. 

3.  Pedagogika.  Toxtaxodjaeva  M.X.  va  boshqalar.  –  Toshkent,  O„zbekiston 

faylasuflari milliy jamiyati, 2010. 

4.  Pedagogika  nazariyasi  va  amaliyoti.  B.X.Xodjaev.-Toshkent,  “Sano-standart” 

nashriyoti, 2017. 

5.Djuraev R.X. va boshq. Pedagogik atamalar lug„ati. –Toshkent, Fan, 2008.  

6.Pedagogikadan amaliy mashqlar va masalalar /O„quv qo„llanma. O„.Asqarova. –

Toshkent, Istiqlol, 2005. 

7.Xalq pedagogikasi / O„quv qo„llanma. M.Mutalipova. –Toshkent, 2015 

8.Pedagogik  entsiklopediya.  I  va  II  jild.  “O„zbekiston  milliy  entsiklopediyasi” 

Davlat ilmiy nashriyoti. -Toshkent, 2012. 

9.TEACHING  AND  LEARNING  Pedagogy,  Curriculum  and  Culture  by  Alex 

Moore 2012.