1. Мавзу. Педагогика фанининг долзарб муаммолари

1.Мавзу. Педагогика фанининг долзарб муаммолари

• Режа:
• Педагогика фанининг долзарб муаммоларининг назарий асослари.
• 2. Таълим жараёнидаги сифат кўрсатгичининг долзарблик асослари.
• 3. Инсоннинг интеллекти ва касбий етуклигига эришиш муаммолари.

Жамиятимизга юксак профессионал кадрлар тайёрлаш масаласи педагоглардан ўқув машғулотларининг янги шаклларини излаб топиш, замонавий таълим технологияларини яратиш ва уларни таълим-тарбия жараёнига жорий этиш, ўқув жараёнини самарали ташкиллантириш ва шу орқали олий ўқув юртларида талабаларнинг фанлардан ўзлаштириш даражасини янада ошириш мақсадини амалга оширишни талаб қилмоқда. Буларнинг ҳаммаси бугунги педагогиканинг муаммолари ҳисобланади.

• Жамиятимизга юксак профессионал кадрлар тайёрлаш масаласи педагоглардан ўқув машғулотларининг янги шаклларини излаб топиш, замонавий таълим технологияларини яратиш ва уларни таълим-тарбия жараёнига жорий этиш, ўқув жараёнини самарали ташкиллантириш ва шу орқали олий ўқув юртларида талабаларнинг фанлардан ўзлаштириш даражасини янада ошириш мақсадини амалга оширишни талаб қилмоқда. Буларнинг ҳаммаси бугунги педагогиканинг муаммолари ҳисобланади.

Умумий ўрта ва ўрта махсус, касб-ҳунар таълимида ўқувчи шахсини узвий ривожлантириш муаммолари:

• узлуксиз таълим тизимида шакллантирилаётган билим ва кўникмалар ҳамда жамиятнинг ижтимоий, фан ва технологиялар тараққиёти даражаси қўядиган талаблар ўртасидаги номутаносиблик;
• таълим жараёнида ўқувчилар эгаллайдиган билим ва кўникмалар ҳамда мутахассис сифатида фаолият кўрсатиш учун талаб этиладиган касбий кўникма ва малакалар таркиби ўртасидаги номувофиқлик;

ўқувчи шахсини шакллантиришдаги таълим ва тарбия мақсади, мазмуни, методлари, воситалари, ташкилий шаклларини ўзида мужассамлаштирувчи педагогик тизимнинг барча таркибий қисмлари ўзаро алоқадорлиги, мувофиқлиги ҳамда истиқболга йўналтирилганлиги, узвийлиги таъминланмаганлиги;

• ўқувчи шахсини шакллантиришдаги таълим ва тарбия мақсади, мазмуни, методлари, воситалари, ташкилий шаклларини ўзида мужассамлаштирувчи педагогик тизимнинг барча таркибий қисмлари ўзаро алоқадорлиги, мувофиқлиги ҳамда истиқболга йўналтирилганлиги, узвийлиги таъминланмаганлиги;
• ўқувчиларда ўсиб бораётган ахборотлар ҳажми билан ишлаш, мустақил таҳлил қилиш кўникмаларини шакллантириш асосида улар фаолиятини интенсивлаштиришнинг дастурий ва методик таъминоти ишлаб чиқилмаганлиги.

Таълим узлуксизлигини таъминлашнинг бош ғояси ўқувчи шахсининг таълим субъекти сифатида изчил ривожланиб бориши билан боғлиқ. Республикамизда амалга оширилаётган таълим ислоҳотларида шахснинг ривожланиши узлуксиз жараён сифатида қаралиб, унда ўқув жараёнининг фақат билиш эмас, балки ўзлаштирилган билимларни ижодий талқин қилишни назарда тутувчи ривожлантирувчи таълим ғоялари билан уйғунлашган.

• Таълим узлуксизлигини таъминлашнинг бош ғояси ўқувчи шахсининг таълим субъекти сифатида изчил ривожланиб бориши билан боғлиқ. Республикамизда амалга оширилаётган таълим ислоҳотларида шахснинг ривожланиши узлуксиз жараён сифатида қаралиб, унда ўқув жараёнининг фақат билиш эмас, балки ўзлаштирилган билимларни ижодий талқин қилишни назарда тутувчи ривожлантирувчи таълим ғоялари билан уйғунлашган.

Педагогикада таълимнинг илмий-назарий, услубий асослари билан бир қаторда таълимнинг дидактик принципларига ҳам алоҳида тўхталиб ўтилади. Уларга таълимда илмийлик, тизимлилик ва изчиллик, онглилик ва фаоллик, билимларни пухта ва мустаҳкам ўзлаштириш, ўқувчиларни ёши ва индивидуал хусусиятларини ҳисобга олиш, кўргазмалилик, назарияни амалиёт билан боғлиқлиги, мустақиллик ва эркин фикрлаш ҳамда тафаккур қилиш кабилар киритилади.

• Педагогикада таълимнинг илмий-назарий, услубий асослари билан бир қаторда таълимнинг дидактик принципларига ҳам алоҳида тўхталиб ўтилади. Уларга таълимда илмийлик, тизимлилик ва изчиллик, онглилик ва фаоллик, билимларни пухта ва мустаҳкам ўзлаштириш, ўқувчиларни ёши ва индивидуал хусусиятларини ҳисобга олиш, кўргазмалилик, назарияни амалиёт билан боғлиқлиги, мустақиллик ва эркин фикрлаш ҳамда тафаккур қилиш кабилар киритилади.

Мамлакат иқтисодиётининг узвий қисми бўлган таълим тизимини модернизациялаш, техник янгилаш ва диверсификация қилиш, инновацион технологияларни жорий этиш бугунги куннинг долзарб вазифасидир.

• Мамлакат иқтисодиётининг узвий қисми бўлган таълим тизимини модернизациялаш, техник янгилаш ва диверсификация қилиш, инновацион технологияларни жорий этиш бугунги куннинг долзарб вазифасидир.

Бизга маълумки, илмий билиш, шунинг баробарида педагогик билиш фақатгина ижодкорликнигина эмас, ижтимоий эҳтиёжларни тўла қондириш мақсадини ҳам рўёбга чиқаради. Назарий ва амалий билиш орасидаги «кўприк» вазифасини аксиологик ёки қадрият сифатидаги ёндашув бажаради.

• Бизга маълумки, илмий билиш, шунинг баробарида педагогик билиш фақатгина ижодкорликнигина эмас, ижтимоий эҳтиёжларни тўла қондириш мақсадини ҳам рўёбга чиқаради. Назарий ва амалий билиш орасидаги «кўприк» вазифасини аксиологик ёки қадрият сифатидаги ёндашув бажаради.
• Аксиология (юн. «ахю» - қадрият ва «логос» - фан, таълимот )- қадриятшунослик; кадриятлар ҳақидаги фан. ХИХ асрнинг иккинчи ярмида немис қадриятшуноси Э.Гартман ва француз олими П.Лапилар томонидан фанга киритилган.