1-mavzu: tovar ishlov berish fani va uning vazifalari reja

Qishloq xo’jalik mahsulotlarini sifat kursatkichlari
Qishloq xo’jalik mahsulotlari uzining sifat kursatkichlari bilan bir-biriidan tubdan fark kioladi. Masalan, katta-kichiklik, shakllari, rangi, butunlik, mexanik shikastlanish darajasi, kasallik va zararkunandalar bilan ta’sirlanishi va boshkalar mahsulotning tovar xolatini aniklashda katta rol uynaydi.
Katta-kichiklik kupchilik mahsulotlarning kungdalang kesimida ulchanadi. Bu kursatkichga qarab bir kator kg’x mahsulotlar tovar navlarga bulinadi. Mahsulotlar tovar navlarga bulinadi. Ayrim navlarda –masalan, olma va kartoshkada mevalar kanchalik katta bulsa, ular shunchalik tovar navi yukori yuradi. Ba’zi mevalar, jumladan bodring va patissonda kungdalang kesitm kanchalik kichik bulsa, shunchalik ularning tovar navi yukori buladi.
SHakli-xar bir kg’x. mahsulotlarining pomologik navini aniklab unga tashki kurinish beradi. SHuning uchun standartlarda mevalarni navlarga xos shakllanishi katta, muxim urin tutadi.
Rangi- bu xam juda muxim kursatkich xisoblanib, xar bir pomologik nav ushbu kursatkichga ega bulishi kerak. Juda kupchilik meva va sabzavotlarda bu kursatkich ularning yetilgan yeki xomligini aniklab beradi. Undan tashkari rang estetik kursatkichlardan biri xisoblanadi. Saklanish muddati xam rangiga qarab aniklanadi.
Mahsulot yangiligi-xar bir mahsulot bulmagan, zaxarli dorilardan xoli etilgan va yetilgan bulishi shart. Ma’lumki xar bir mahsulot uzining saklanish muddatiga ega, masalan, yer tuti 6 soat, kartoshka-148. Olma-24 soat va x.k. Bu vaqtlardan utib ketganmahsulot nostandart xisoblanadi.
Etilganligini aniklash uchun maxsus uskuna-jixoz va usullar mavjud. Bu kursatkichlar ichida muxim urin tutadi.
Nazorat uchun savollar:
1. Tovar ishlov berish fani nima urgatadi.
2. Qishloq xo’jalik mahsulotlarining asosiy sifat kursatkichlarini ta’riflang.
3. Sifat ko’rsatkichlarini organoleptik baholash qanday amalga oshirildi?
4. Tayyorlangan meva-sabzavot konservalarining kanday asosiy kursatkichlari mavjud?