1. Mehnat unumdorligining umumlashtiruvchi, xususiy va yordamchi ko’rsatkichlari va ularni hisoblash


Personalning rentabelligini omilli tahlil qilish uchun ma’lumotlar


Download 121.5 Kb.
bet7/7
Sana17.06.2023
Hajmi121.5 Kb.
#1526883
1   2   3   4   5   6   7
Personalning rentabelligini omilli tahlil qilish uchun ma’lumotlar



Ko’rsatkich

Reja

Haqiqatda

Chetga chiqish

Mahsulotni sotishdan olingan foyda, mln.so’m

17900

19296

1396

Personalning ruyxatdagi o’rtacha soni, kishi

200

202

202

Mahsulotni sotishdan kelgan tushum, mln.so’m

95250

99935

4685

Tovar-mahsulot amaldagi narxlarda, mln.so’m

96000

104300

8300

Tovar-mahsulot qiymatida tushumning salmog’i, %

99,22

95,81

-3,41

Kapitalning o’rtacha yillik summasi, mln.so’m

48845

50000

1155

Bitta xodimga to’g’ri keladigin foyda, mln. so’m

89.5

95,5

6,0

Mahsulot rentabelligi, %

18,64

18,5

-0,14

Sotish rentabelligi, %

18,79

19,3

0,51

Kapital aylanish rentabelligi

1,95

2,0

0,05

Bitta xodimga to’g’ri keladigan kapital miqdori, mln. so’m

244,225

247,525

3,3

Hisobot davridagi mahsulot, mln.so’m

480

516,33

36,35

Ikkinchi modelning qulay tomoni shundaki, u mehnat unumdorligi o’sish omilini personal rentabelligining oshish sur’atlari bilan bog’lash imkonini beradi. Buning uchun vaqt omili hisobiga mahsulot ishlab chiqarish o’rtacha yillik miqdori o’zgarishini bir so’mlik tovar mahsuloti hisobiga olingan foydaning haqiqiy darajasiga ko’paytirish kerak.


9-jadvaldan sanoat ishlab chiqarishi personali o’rtacha yillik mahsulot ishlab chiqarish darajasini shakllantiruvchi omillar hisobiga bitta xodimga to’g’ri keladigan foyda qanchalik o’zgarganligi ko’rinib turibdi. Ayrim omillar ta’sirining salbiy natijalarini korxonada mehnat resurslaridan foydalanish samaradorligini oshirish zahiralaridan foydalanilmaganligi sifatida baholash mumkin.
jadval
Bitta xodimga to’g’ri keladigan foydaning o’zgarish omillari

Omillar

YM, mln. so’m

Bitta xodimga to’g’ri keladigan foydaning o’zgarishi, mln. so’m

1. Ishchilar salmog’i

10,08

10,08*0,185qQ1,86

2. Bitta xodim bir yilda ishlagan kunlar soni

-22,27

-22,27*0,185q-4,12

3. Ish kunining davom etishi

-8,83

-8,838*0,185q-1,63

4.Ishchilar o’rtacha soatlik mahsulot ishlab chiqarishining o’zgarishi

4 0,03

40,03*0,185qQ7,41

5.Korxonada belgilanadigan baholarning o’zgarishi

17,32

17,32*0,185qQ3,20

Jami

36,33

36,33*0,185qQ6,72

4.1 Ishlab chiqarishni tashkil etish

16,09

16.09*0,185qQ2.98

4.2 Ishlab chiqarishning texnikaviy darajasini oshirish

15,01

15,01*0,185qQ2.78

4.3 Ish vaqtining unumsiz sarf bo’lishi

-2,46

2,46*0,185q-0,46

4.4 Ishlab chiqarishning tuzilishi

11,39

11,39*0,185qQ2,11

Jami

40,03

40,03*0,185qQ7.41



Xulosa

Mehnat unumdoligi darajasiga baho berish uchun umumlashtiruvchi, xususiy va yordamchi ko’rsatkichlar tizimidan foydalaniladi.


Umumlashtiruvchi ko’rsatkichlar - bu bitta ishchining ishlab chiqargan o’rtacha yillik, o’rtacha kunlik va o’rtacha soatlik mahsuloti, shuningdek, bitta ishlovchiga to’g’ri keladigan o’rtacha yillik mahsulot ishlab chiqarishning qiymat ifodasidir.
Xususiy ko’rsatkichlar – bu muayyan turdagi mahsulot birligining ishlab chiqarish uchun vaqt sarfi yoki bir kishi- kunida yoxud bir kishi- soatda muayyan turdagi natural ifodada mahsulot ishlab chiqarishga sarflangan vaqt.
Yordamchi ko’rsatkichlar – muayyan ish turi birligiga yoki vaqt birligi ichida bajarilgan ishlar hajmiga sarflangan vaqtni tavsiflovchi ko’rsatkichlar.
Korxonada ishchi kuchidan foydalanish samaradorligiga baho berishda personal rentabelligi ko’rsatkichi katta ahamiyatga ega. Foyda mahsulotni sotish rentabelligiga, kapital aylanish koeffisiyentiga va harakatdagi kapital summasiga bog’liq.

Adabiyotlar:





  1. Petrochenko P.F. Analiz trudovo’x pokazateley (uchebnoye posobiye)-M.: «Ekonomika», 1989.

  2. Ekonomika truda. (uchebnik) Pod. red. Jukova M.N, Pogosyana G.R – M.: «Ekonomika», 1991.

  3. Ekonomika i sosiologiya truda (uchebnoye posobiye). Pod. red Adamchuka V.V – M.: «Ekonomicheskoye obrazovaniye»,1994.

Download 121.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling