Qishloq xo'jaligida mikroorganizmlarning ahamiyati
Reja:
1. Mikroorganizmlarga tashqi muhit omillarining ta'siri
2. Kimyoviy omillar
3. Tuproq mikroflorasi
4. Mikoriza
Ma'lumki, mikroorganizmlarning hayot faoliyati tashqi muhit bilan charabarchas bog'liqdir. Tashqi muhit omillari turli-tuman bo'lib, ularni uch guruhga ajratish murnkin: - Ma'lumki, mikroorganizmlarning hayot faoliyati tashqi muhit bilan charabarchas bog'liqdir. Tashqi muhit omillari turli-tuman bo'lib, ularni uch guruhga ajratish murnkin:
- Fizik omillar: temperatura, namlik, yorug'lik, eritmalar konsentratsiyasi va boshqalar.
- Kimyoviy omillar: muhitning pH, oksidlanish va qaytarilish sharoiti, turli kimyoviy moddalarning ta'siri.
- III. Biologik omillar: mikroorganizmlar orasidagi antagonizm, simbioz, metabioz, antibiotiMarning ta'siri, vitaminlar, faglar vaboshqa omillar.
- Mikroorganizmlarga temperaturaning ta'siri. Mikroorganizmlar yuksai o'simliklarga qaraganda temperaturaga ancha chidamli bo'ladi. Masalan, Вас. subtilis temperatura 5° dan 57°C gacha bo'lganda ham rivojlanaveradi. Ko'pchilik saprofit baktenyalar 20° dan 35°C gacha temperaturada rivojlana oladi, patogen mikroorganizmlar esa 36—37°C da rivojlanadi.
- Temperaturaga munosabatiga ko'ra, mikroorganizmlarni quyi-dagi guruhlarga bo'lish mumkin:
- psixrofillar (psixros - sovuq), bu guruhga mansub bakte-riyalar evolutsion taraqqiyotida past temperaturada yashashga moslashgan bo'ladi. Bu guruh uchun haroratning optimum nuqtasi 20—25"C, minimumi esa 0°C dan past bo'lishi mumkin. Psixrofil bakteriyalar uncha keng tarqalmagan. Ular Shimoliy dengiz suv-larida va tuproqlarida uchraydi;
- mezofillar (mezos — o'rtacha), bu guruhga ko'pchilik mikro-organizmlar misol boiadi. Buiar uchun haroratning optimum nuqtasi 25—35°C bo'lsa, maksimum nuqtasi 45—50°C, minimum nuqtasi 10°C bo'ladi. Mezofill bakteriyalar tuproqda, suvda va boshqa oziq-ovqat mahsulotlari yuzasida uchraydi;
- termofillar {termos — issiq), bu guruhga bakteriyalar, akti-nomitsetlar, ba'zi bir ko'k-yashil suvo'tlari misol bo'ladi. Termofill bakteriyalar yuqori temperaturada rivojlanadi. Bu bakteriyalarni A.A.Tmshenetskiy quyidagicha klassifikatsiyalaydi:
- stenotermin termofillar - bular uchun temperaturaning maksimum nuqtasi 75—80°C, optimum nuqtasi 50—65°C bo'lib, 28—30°C da esa ko'paya olmaydi. Bu guruh tabiatda kam tarqalgan;
- evritermin termofillar uchun temperaturaning maksimum chegarasi 70-75"C, optimum nuqtasi 50-65°C bo'lib, 28-30° da juda sekin ko'payadi, tabiatda keng tarqalgan guruh;
- d) termotolerant formalar uchun temperaturaning maksimum chegarasi 50—65°C, optimum] 35-45°C, minimumi 5-10°C bo'lishi kerak. 30—60°C oralig'ida juda tez ko'payadi, tabiatda tuproqda, go'ngda, issiq buloq suvlarida keng tarqalgan guruh. Termofill bakteriyalarda moddalar almashinuvi jarayoni juda jadal boradi, shuning uchun ular juda tez ko'payadi va yaxshi rivojlanadi.
- Termofill bakteriyalar hujayrasidagi fermentlar yuqori tempe-ratura ta'sirida inaktivatsiyaga uchraydi, shuning uchun bu bakte-riyalardan korxonalarda keng ravishda foydalanish mumkin.
- AAImshenetskiy fikricha, termofill bakteriyalar mczofillardan kelib chiqqan. Tabiatdagi o'zgarishlar, jumladan, temperaturaning ko'tarilishi mezofillarning ko'pchiligini nobud qilgan bo'lsa, bir qismi tirik qolgan va yuqori temperaturaga moslashgan. Bora-bora yuqori temperatura ular uchun zaruriy omil bo'lib qolgan. A.A.lrnshenetskiyning bu fikrini Y.N.Mishustin ham ma'qullagan.
- Termofillarga: Вас. cellulosae, Вас. thermophilus, Actinomyces thermophilusiar misol bo'ladi (35-36-rasmlar). Y.N.Mishustin yerga go'ng solinganda termofill bakteriyalarning soni ko'payganli-gini kuzatgan.
- Mikroorganizmlarga namlikning ta'siri. Bakteriyalarning nam-likka chidamiiligi turlicha bo'ladi.
- Havo va Oqova suvlarni tozalashda bakteriya va suv o’tlarining ahamiyati
-
- Reja:
-
- 1. Oqava suvlarni elash va tindirish.
- 2. Filtrlash
Do'stlaringiz bilan baham: |