1. Moliyaviy texnologiya sohalari. Blokcheyn texnologiyalar
Download 0.58 Mb.
|
10 mavzu Moliyaviy texnologiya sohalari, Kriptovalyutalar bozori
2. Blokcheyn texnologiyalar.
Blokcheyn – ma’lum qoidalarga muvofiq qurilgan ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan bloklarning doimiy ketma-ket zanjiri (bog‘langan ro‘yxat). Ko‘pincha blok zanjirlarining nusxalari birbiridan mustaqil ravishda turli xil kompyuterlarda saqlanadi. Blokcheyn texnologiyasi tranzaktsiyalarni amalga oshirishga imkon beradi – qimmatli ma’lumotni, masalan, valyutani yoki shartnoma majburiyatlarini nusxa ko‘chirmasdan va nusxalarni taqqoslamasdan - ko‘plab mustaqil va anonim foydalanuvchilar - tugunlar o‘rtasida tarqatish usuli. Shuni ta’kidlash kerakki, birinchi navbatda, blok texnologiya shaffofligi va xavfsizligini jalb qilganligi sababli, o‘rnatilgan tashkilotlar – banklar, hukumatlar, kontragentlar va boshqalar uchun ishonch darajasi past bo‘lgan mamlakatlar va tarmoqlar uchun dolzarbdir. Bloklash texnologiyasi kriptovalyutalarni yaratishga imkon beradi. Kriptovalyuta – kompyuter tarmog‘iga murojaat raqamli valyuta. Visa - VISA B2B Connect, Disney, IBM, Dubay, Xitoy, Koreya hukumati blok – tranzaksiyalar loyihasida faol ishlamoqda. Blok – muayyan qoidalarga muvofiq tuzilgan, axborotni o‘z ichiga olgan doimiy ketma-ket bloklar zanjiri (bog‘langan ro‘yxat). Ko‘pincha bloklar zanjirlarining nusxalari bir-biridan mustaqil ravishda turli xil kompyuterlarda saqlanadi. Blokcheyn — bu deyarli barcha kriptovalyutalarning markazida joylashgan innovatsion maʼlumotlar bazasi texnologiyasi. Maʼlumotlar bazasining bir xil nusxalarini butun tarmoq boʻylab tarqatish orqali blokcheyn tizimni buzish yoki aldashni juda qiyinlashtiradi. Hozirgi vaqtda kriptovalyuta blokcheyn uchun eng mashhur foydalanish boʻlsa-da, texnologiya juda keng doiradagi ilovalarga xizmat koʻrsatish potentsialini taklif etadi. Blokcheyn — bu shunchaki maʼlumotlar bazasi. Bu ham unchalik murakkab emas — uni minimal kuch sarflab, elektron jadvalda yaratishingiz mumkin. Ushbu maʼlumotlar bazalarining oʻziga xos xususiyatlari mavjud. Birinchisi, blokcheynlar faqat qoʻshish uchun moʻljallangan. Bu shuni anglatadiki, siz faqat maʼlumot qoʻshishingiz mumkin — siz shunchaki katakchani bosib, allaqachon qoʻshgan narsalarni oʻchira olmaysiz yoki uni biron bir tarzda oʻzgartira olmaysiz. Ikkinchisi, maʼlumotlar bazasidagi har bir yozuv (blok deb ataladi) oxirgi yozuv bilan kriptografik bogʻlangan. Oddiy ingliz tilida har bir yangi yozuvda oxirgisining raqamli barmoq izi (xesh) boʻlishi kerak. Muxtasar qilib aytganda, blokcheyn — bu markazlashtirilmagan raqamli daftar sifatida ishlaydigan maʼlumotlar yozuvlari roʻyxati. Maʼlumotlar bloklarga boʻlingan, ular xronologik tartibda joylashtirilgan va kriptografiya bilan himoyalangan. Asosiysi, blokcheyn har qanday turdagi maʼlumotlarni saqlaydigan taqsimlangan raqamli kitobdir. Blokcheyn kriptovalyuta operatsiyalari, NFT egaligi yoki DeFi aqlli shartnomalari haqidagi maʼlumotlarni yozib olishi mumkin. Har qanday anʼanaviy maʼlumotlar bazasi bunday maʼlumotlarni saqlashi mumkin boʻlsa-da, blokcheyn butunlay markazlashtirilmaganligi bilan ajralib turadi. Bir joyda, markazlashtirilgan maʼmur tomonidan — Excel elektron jadvali yoki bank maʼlumotlar bazasi haqida oʻylab koʻring — blokcheyn maʼlumotlar bazasining koʻplab bir xil nusxalari tarmoq boʻylab tarqalgan bir nechta kompyuterlarda saqlanadi. Ushbu individual kompyuterlar tugunlar deb ataladi. Download 0.58 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling