1. Mudofaa va milliy xavfsizlik / Umumiy masalalar]

qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlar — qo‘riqlanadigan shaxslar doimiy, vaqtincha turadigan va muntazam ravishda tashrif buyuradigan joylar;
qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligi — qo‘riqlanadigan shaxslarning o‘z hayotiga, sog‘lig‘iga va ularning mansab vakolatlarini bajarishi, siyosiy (ijtimoiy) faoliyati bilan bog‘liq boshqa hayotiy muhim manfaatlariga tahdid soluvchi tajovuzlardan, tabiiy, texnogen hamda boshqa tusdagi jarayonlardan va hodisalardan himoyalanganligi holati;
qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash — qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligiga tahdidlarni prognoz qilish, ularning oldini olish, aniqlash va ularga barham berishga qaratilgan huquqiy, tashkiliy, qo‘riqlashga, rejimga, tezkor-qidiruvga oid, texnik, axborotga oid choralar hamda boshqa choralar majmuini qabul qilish;
qo‘riqlanadigan shaxslarning harakatlanish yo‘nalishlari — qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsiz va moneliksiz o‘tishi (harakatlanishi) uchun foydalaniladigan avtomobil yo‘llarining, temir yo‘llarning, samoviy, suv hududining uchastkalari, shuningdek piyoda yo‘nalishlari.
5-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati faoliyatining asosiy yo‘nalishlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash sohasida yagona davlat siyosatini amalga oshiradi va o‘z vakolatlari doirasida quyidagi asosiy yo‘nalishlar bo‘yicha faoliyat olib boradi:
qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash hamda qo‘riqlanadigan obyektlarni tashqi va ichki tahdidlardan himoya qilish, mazkur sohadagi huquqbuzarliklarning oldini olish, aniqlash va ularga barham berish;
qo‘riqlanadigan shaxslarga tajovuzlar qilinishining oldini olish, ularni aniqlash hamda ularga barham berish bo‘yicha kontrrazvedka faoliyati;
tezkor-qidiruv faoliyati, o‘z yurituviga taalluqli ishlar bo‘yicha tergovga qadar tekshiruv o‘tkazish;
O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlarida prezident maxsus aloqa tarmog‘ining xavfsizligi ta’minlanishi ustidan nazorat qilish;
qo‘riqlanadigan shaxslarning manfaatlari va xavfsizligiga tahdid soluvchi huquqbuzarliklarning sodir etilishiga imkon beruvchi sabablar hamda shart-sharoitlarni aniqlash va bartaraf etish;
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining jangovar va safarbarlik shayligi holatini takomillashtirish hamda saqlab turish, favqulodda vaziyatlar yuzaga kelganda va harbiy holat joriy qilinganda kuch va vositalarni harakatlarga tayyorlash.
6-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati faoliyatining asosiy prinsiplari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati faoliyatining asosiy prinsiplari qonuniylik, fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlariga rioya etish hamda ularni hurmat qilish, yagonalik, mustaqillik, konspiratsiya, huquqbuzarliklarning oldini olish va profilaktika qilish ustuvorligidan iboratdir.
7-modda. Qonuniylik prinsipi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari o‘z faoliyatida O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi, ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlari talablariga og‘ishmay rioya etishi hamda ularni bajarishi shart.
Qonunlarni aniq bajarish va ularga rioya etishdan har qanday tarzda chetga chiqilishi, ularning sabablari qanday bo‘lishidan qat’i nazar, qonuniylikni buzishdir va u belgilangan javobgarlikka sabab bo‘ladi.
8-modda. Fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlariga rioya etish hamda ularni hurmat qilish prinsipi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari o‘z faoliyatini fuqarolarning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlariga rioya etish hamda ularni hurmat qilish asosida amalga oshiradi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati fuqarolarning jinsi, irqi, millati, tili, dini, ijtimoiy kelib chiqishi, e’tiqodi, shaxsiy va ijtimoiy mavqeyidan qat’i nazar, ularning huquqlari, erkinliklari hamda qonuniy manfaatlari himoya qilinishini ta’minlaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari fuqaroning shaxsiy hayotiga taalluqli bo‘lgan, uning sha’ni, qadr-qimmatiga yoki ishchanlik obro‘siga putur yetkazadigan ma’lumotlarni, agar qonunda boshqacha qoida nazarda tutilmagan bo‘lsa, oshkor qilish huquqiga ega emas.
9-modda. Yagonalik prinsipi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisi boshchilik qiladigan yagona markazlashtirilgan tizimni tashkil etadi.
10-modda. Mustaqillik prinsipi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati o‘z vakolatlarini har qanday davlat organlaridan va boshqa tashkilotlardan, shuningdek ularning mansabdor shaxslaridan mustaqil tarzda, faqat qonunga bo‘ysungan holda amalga oshiradi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining faoliyatiga O‘zbekiston Respublikasi davlat organlarining va boshqa tashkilotlarining, shuningdek ushbu organlar va tashkilotlar mansabdor shaxslarining aralashuvi taqiqlanadi.
11-modda. Konspiratsiya prinsipi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati o‘z faoliyatini konspiratsiya prinsipi asosida, ya’ni o‘z faoliyatining tezkor-xizmat axborotini olish, rasmiylashtirish, saqlash va undan foydalanishning alohida tartibini, shuningdek tezkor-xizmat hujjatlari bilan ishlash qoidalarini belgilagan holda amalga oshiradi.
12-modda. Huquqbuzarliklarning oldini olish va profilaktika qilish ustuvorligi prinsipi
Huquqbuzarliklarning oldini olish va profilaktika qilish, ularga imkon beruvchi sabablar va shart-sharoitlarni aniqlash hamda bartaraf etish O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlashga doir faoliyatidagi ustuvorliklardir.
13-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari bilan hamkorligi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlari bilan hamkorlik qiladi hamda ushbu organlar va tashkilotlarning qo‘riqlanadigan shaxslar xavfsizligini ta’minlash masalalariga doir faoliyatini o‘z vakolatlari doirasida muvofiqlashtiradi.
Qo‘riqlanadigan shaxslarning, qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlarning hamda harakatlanish yo‘nalishlarining xavfsizligini ta’minlash uchun jalb qilingan O‘zbekiston Respublikasi davlat organlarining va boshqa tashkilotlarining kuch va vositalari qo‘riqlash tadbirlari o‘tkazilayotgan davrda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining tezkor boshqaruvida bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga uning zimmasiga yuklatilgan vazifalarni hal etishda o‘z vakolatlari doirasida ko‘maklashishi shart.
14-modda. Fan yutuqlaridan, zamonaviy texnologiyalardan va axborot tizimlaridan foydalanish
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati o‘z faoliyatida fan yutuqlaridan, zamonaviy texnologiyalardan va axborot tizimlaridan foydalanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati qo‘riqlanadigan shaxslarning hamda obyektlarning xavfsizligini ta’minlashda, huquqbuzarliklarning oldini olish, ularni aniqlash, ularga barham berishda hamda ularning sodir etilishi holatlarini hujjatlashtirishda texnik vositalardan, shu jumladan audio, foto- va video qayd etish vositalaridan, kriptografik vositalardan hamda boshqa maxsus vositalardan foydalanishi mumkin.
2-bob. Qo‘riqlanadigan shaxslar va obyektlar
15-modda. Qo‘riqlanadigan shaxslar
Qo‘riqlanadigan shaxslar quyidagilardan iborat:
1) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi natijalari O‘zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi tomonidan rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti va uning oila a’zolari;
2) O‘zbekiston Respublikasining sobiq Prezidenti va uning butun hayoti davrida oila a’zolari;
3) yangi saylangan O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti lavozimiga kirishguniga qadar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti vazifalarini va vakolatlarini bajaruvchi shaxs;
4) O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalariga, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati va chet davlatlarning tegishli vakolatli davlat organlari o‘rtasidagi bitimlarga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi hududida bo‘lgan vaqtida chet davlatlarning, hukumatlarning, parlamentlarning, xalqaro tashkilotlarning rahbarlari, chet davlatlarning boshqa siyosiy va jamoat arboblari, shuningdek ularga hamrohlik qilayotgan oila a’zolari;
5) O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va farmoyishlariga muvofiq qo‘riqlanishi lozim bo‘lgan boshqa shaxslar.
16-modda. Qo‘riqlanadigan obyektlar
Qo‘riqlanadigan obyektlar quyidagilardan iborat:
1) qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlar;
2) qo‘riqlanadigan shaxslarga xizmat ko‘rsatish uchun mo‘ljallangan transport vositalari, shuningdek ularning doimiy joylashuv joylari;
3) qonunchilikka muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining tezkor boshqaruviga berilgan binolar, imoratlar, inshootlar (shu jumladan alohida xonalar), yer uchastkalari va suv obyektlari;
4) O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va farmoyishlariga muvofiq qo‘riqlanishi lozim bo‘lgan boshqa obyektlar.
3-bob. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining tizimi va uning huquqiy maqomi
17-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati tizimi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati tizimi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining markaziy devoni, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar bo‘yicha bo‘limlari va O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun tashkil etiladigan boshqa bo‘linmalardan iboratdir.
18-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining huquqiy maqomi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati qo‘riqlanadigan shaxslar va obyektlar xavfsizligini ta’minlaydigan, shuningdek qo‘riqlanadigan shaxslar va obyektlarning xavfsizligi masalalari bo‘yicha jalb qilingan O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlari faoliyatini muvofiqlashtiradigan, ularning hamkorligini hamda tezkor boshqaruvini amalga oshiradigan maxsus vakolatli davlat organidir.
19-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining mansabdor shaxslarini tayinlash va lavozimidan ozod etish
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan rais boshchilik qiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisining O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan lavozimga tayinlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan o‘rinbosarlari bo‘ladi.
20-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining bo‘ysunishi va hisobdorligi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati bevosita O‘zbekiston Respublikasi Prezidentiga bo‘ysunadi va unga hisobdordir.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati O‘zbekiston Respublikasi Prezidentini qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligi masalalari, shuningdek o‘z faoliyatining asosiy yo‘nalishlari yuzasidan muntazam ravishda xabardor qiladi.
4-bob. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining huquq va majburiyatlari
21-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining huquqlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati o‘z vakolatlari doirasida quyidagi huquqlarga ega:
1) qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash, ular turgan obyektlarni qo‘riqlash va mudofaa qilish bo‘yicha jangovar navbatchilikni tashkil etish hamda olib borish, qo‘riqlash tadbirlarini tashkil etish va o‘tkazish tartibini hamda qo‘riqlash tadbirlariga jalb qilinadigan kuchlar va vositalarning, shu jumladan O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari hamda boshqa tashkilotlaridan jalb qilinadigan kuchlar va vositalarning tarkibini belgilash;
2) qo‘riqlanadigan shaxslarning hamda obyektlarning xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha vazifalarni hal etishga O‘zbekiston Respublikasi davlat organlarining va, mulkchilik shaklidan qat’i nazar, boshqa tashkilotlarining xodimlarini jalb etish va ularga tezkor rahbarlik qilishni amalga oshirish, shuningdek O‘zbekiston Respublikasining fuqarolari, chet el fuqarolarini hamda fuqaroligi bo‘lmagan shaxslarni ularning roziligiga ko‘ra jalb etish;
3) qo‘riqlanadigan obyektlarda va qo‘riqlash tadbirlari o‘tkaziladigan joylarda nazorat-o‘tish rejimini o‘rnatish, qo‘riqlanadigan obyektlarga kirish (o‘tish) hamda qo‘riqlanadigan obyektlardan chiqish (ketish) chog‘ida shaxsni tasdiqlovchi hujjatlarni, shuningdek transport vositalariga va tashilayotgan yuklarga doir hujjatlarni tekshirish, fuqarolarni va ularning yonidagi ashyolarini shaxsiy ko‘rikdan o‘tkazish, transport vositalarini hamda ularda tashilayotgan ashyolar va yuklarni ko‘zdan kechirish, shu jumladan muhandislik-texnik, sapyorlik-kinologik vositalarni qo‘llagan holda ko‘zdan kechirish;
4) qo‘riqlanadigan obyektlarga va qo‘riqlash tadbirlari o‘tkaziladigan joylarga olib o‘tiladigan (olib kiriladigan), shuningdek qo‘riqlanadigan obyektlardan olib chiqiladigan (olib ketiladigan) ashyolarning (yuklarning) ro‘yxatini belgilash;
5) qo‘riqlanadigan shaxslar bilan muloqotda bo‘ladigan va ular turgan obyektlarga xizmat ko‘rsatishga jalb etiladigan jismoniy shaxslarni maxsus tekshirishni amalga oshirish, anketa ma’lumotlarini va boshqa zarur ma’lumotlarni so‘rab olish, qoralovchi ma’lumotlar olingan taqdirda, O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari xodimlarini ishlardan chetlashtirish haqida taqdimnomalar kiritish;
6) qo‘riqlanadigan shaxslarga transport xizmati ko‘rsatish yoki ularning xavfsizligini ta’minlash maqsadida foydalaniladigan havo kemalarining va boshqa transport vositalarining qo‘riqlanishini ta’minlash;
7) qo‘riqlanadigan shaxslarga xizmat ko‘rsatish uchun beriladigan transport vositalarining shayligini tekshirishni, shu jumladan ulardan foydalanish tartibi va qoidalariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirish;
8) qo‘riqlanadigan shaxslarning hamda obyektlarning xavfsizligini ta’minlashga doir qonunchilikda belgilangan chora-tadbirlarga rioya etilishini jismoniy va yuridik shaxslardan talab qilish;
9) qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligiga tahdid soluvchi sabablar hamda shart-sharoitlarni bartaraf etish haqida O‘zbekiston Respublikasining davlat organlariga va, mulkchilik shaklidan qat’i nazar, boshqa tashkilotlariga ijro etilishi majburiy bo‘lgan taqdimnomalar kiritish;
10) qo‘riqlanadigan shaxslarning hayoti va sog‘lig‘iga haqiqatda tahdid yuzaga kelishining oldini olish zarurligi munosabati bilan ishlarni bajarishni, xo‘jalik faoliyatini va boshqa faoliyatni amalga oshirishni o‘n ish kunidan oshmagan muddatga to‘xtatib turish;
11) qo‘riqlanadigan obyektlar hududlaridan foydalanishning alohida shartlariga rioya etilishini ta’minlash, ularning chegaralarini belgilash va ushbu hududlar uchun shaharsozlik reglamentlarini kelishib olish;
12) zarur bo‘lganda, qo‘riqlanadigan shaxslarning harakatlanish yo‘nalishlarida, joylarning alohida uchastkalarida va obyektlarda transport vositalari hamda piyodalarning harakatlanishini vaqtinchalik cheklash yoki taqiqlash, shuningdek transport vositalarini shatakka olish bo‘yicha choralar ko‘rish;
13) qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash manfaatlarini ko‘zlab, kechiktirib bo‘lmaydigan hollarda jismoniy shaxslarning turar joylaridan (egalarining roziligi bilan), yuridik shaxslarning xizmat xonalaridan, aloqa vositalaridan va boshqa mol-mulkidan qonunchilikda belgilangan tartibda zararning o‘rnini qoplagan holda foydalanish, bundan chet davlatlarning diplomatik, konsullik va boshqa vakolatxonalariga hamda xalqaro tashkilotlarga tegishli bo‘lgan turar joylar va xizmat xonalari, aloqa vositalari va boshqa mol-mulk mustasno;
14) tashkilotlarning yoki fuqarolarning transport vositalarida hodisa sodir bo‘lgan joyga yetib borish, shoshilinch tibbiy yordamga muhtoj fuqarolarni tibbiyot muassasalariga olib borish, jinoyat sodir etgan shaxslarni ta’qib qilish va ularni ichki ishlar organlariga olib borish uchun, ushbu transport vositalaridan foydalanilganligi faktini tasdiqlovchi va transport vositalaridan foydalangan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilarini identifikatsiyalovchi hujjatlarni bergan holda, foydalanish, bundan chet davlatlarning diplomatik, konsullik va boshqa vakolatxonalariga, xalqaro tashkilotlarga tegishli bo‘lgan transport vositalari mustasno. Tashkilotlar va fuqarolarning transport vositalaridan foydalanish natijasida yetkazilgan zararning o‘rnini qoplash qonunchilikda belgilangan tartibda amalga oshiriladi;
15) qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash manfaatlarini ko‘zlab, mulkchilik shaklidan qat’i nazar, O‘zbekiston Respublikasi aeroportlaridan, aerodromlaridan, uchish-qo‘nish yo‘laklari va maydonlaridan, vokzallardan, daryo portlaridan, shuningdek telekommunikatsiya tizimlaridan bepul asosda foydalanish;
16) agar kechiktirilishi qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligiga haqiqatda tahdid solishi mumkin bo‘lsa, jinoyatlarga barham berishda, shuningdek jinoyatlar sodir etganlikda gumon qilinayotgan shaxslarni ta’qib qilayotganda jismoniy va yuridik shaxslarga tegishli turar joylarga va boshqa xonalarga, yer uchastkalariga va hududlarga moneliksiz kirish, keyinchalik yigirma to‘rt soat ichida bu haqda tegishli prokurorni yozma ravishda xabardor qilish;
17) qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlarda, harakatlanish yo‘nalishlarida, ularning atrofida, shuningdek qo‘riqlash tadbirlari o‘tkazilayotgan joylarda muhandislik-texnik, sapyorlik-kinologik va laboratoriya-instrumental diagnostikani amalga oshirish, portlovchi moddalarga va qo‘poruvchilik-terrorchilik (shu jumladan biologik) vositalariga yoki axborotdan ruxsatsiz foydalanish qurilmalariga tegishli ekanligi xususida shubha tug‘diruvchi moddiy obyektlarni (ashyolarni) evakuatsiya va yo‘q qilishni amalga oshirish, aloqa va ma’lumotlar uzatish kanallariga to‘siq qo‘yish bo‘yicha texnik tadbirlar o‘tkazish;
18) qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligiga tahdidlarning oldini olish, ularni aniqlash va ularga barham berish maqsadida tezkor-qidiruv hamda kontrrazvedka faoliyatini amalga oshirish, oshkora va maxfiy asosda fuqarolarning yordamidan foydalanish;
19) O‘zbekiston Respublikasi fuqarolarini ixtiyoriy asosda shtatdan tashqari tezkor xodimlar sifatida jalb etish;
20) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining yurituviga taalluqli ishlar bo‘yicha tergovga qadar tekshiruv o‘tkazish;
21) huquqbuzarliklar sodir etishda gumon qilinayotgan, huquqbuzarliklar sodir etayotgan yoki sodir etgan shaxslarni qonunchilikda belgilangan tartibda ushlab turish;
22) huquqbuzarliklar profilaktikasini amalga oshirish, shu jumladan qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash manfaatlariga daxldor bo‘lgan huquqbuzarliklarning sodir etilishi sabablarini aniqlash, bartaraf etish;
23) qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlar, harakatlanish yo‘nalishlari va ularga tutash hududlar uzra samoviy hududda uchuvchisiz uchish apparatlaridan foydalanish bilan bog‘liq faoliyatni boshqaruv hamda navigatsiya signallariga to‘siq qo‘yish, shuningdek mazkur apparatlarga shikast yetkazish yoki ularni yo‘q qilish yo‘li bilan to‘liq yoki qisman taqiqlash;
24) qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligini ta’minlash masalalariga taalluqli bo‘lgan faktlar hamda hodisalarni hujjatlashtirishni, fotosuratga olishni, ovozli yozuvni, kino- va videotasvirga olishni amalga oshirish;
25) qonunchilikda belgilangan chora-tadbirlarga rioya etgan holda O‘zbekiston Respublikasining davlat organlaridan va boshqa tashkilotlaridan axborotni yoki materiallarni so‘rash hamda bepul olish, shu jumladan doimiy asosda olish, axborot tizimlaridan, ma’lumotlar bazalaridan, axborot-ma’lumot qaydlaridan, arxivlardan, axborot-qidiruv va ma’lumotlarga ishlov berishning avtomatlashtirilgan tizimlaridan, shuningdek boshqa axborot resurslaridan foydalanish;
26) belgilangan tartibda axborotning kriptografik himoyasini amalga oshirish va uning xavfsizligini ta’minlash;
27) ruxsat beruvchi tegishli hujjatlar mavjud bo‘lgan taqdirda, yuklarni (bagajni) ko‘zdan kechirmasdan O‘zbekiston Respublikasi hududi bo‘ylab tashish;
28) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati egaligida yoki foydalanishida bo‘lgan prezident maxsus aloqa tarmog‘i liniyalari va vositalarining ishlab turishini hamda xavfsizligini ta’minlovchi ishlarni bajarish uchun O‘zbekiston Respublikasi davlat organlariga va boshqa tashkilotlariga moneliksiz kirish hamda zarur texnik hujjatlarni olish;
29) agar har qanday maqsaddagi radioelektron vositalar va yuqori chastotali qurilmalar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining aloqa vositalariga radioto‘sqinliklarni keltirib chiqarsa, ulardan foydalanishga nisbatan cheklovlar joriy etish tashabbusi bilan chiqish;
30) prezident maxsus aloqa tarmog‘ini va idoraviy axborot-kommunikatsiya tizimlarini vaqtincha tashkil etish zarur bo‘lganda aloqa kanallarini foydalanishga bepul olish;
31) qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha faoliyatni amalga oshirish uchun O‘zbekiston Respublikasi davlat organlarining hamda boshqa tashkilotlarining obyektlarida, shuningdek umumiy foydalanishdagi obyektlarda idoraviy axborot-kommunikatsiya tizimlari liniyalarini, aloqa kanallari va vositalarini, uskunalarini ustuvor tartibda o‘rnatish;
32) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarini O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga xizmat safarlariga yuborish;
33) chet davlatlarning maxsus xizmatlari, huquqni muhofaza qiluvchi organlari va tegishli tashkilotlari bilan tezkor axborot, maxsus texnik vositalarni hamda boshqa vositalarni almashish, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining ta’lim olishi va stajirovkalarini tashkil etish bo‘yicha hamkorlikni amalga oshirish;
34) qo‘riqlanadigan shaxslar O‘zbekiston Respublikasidan tashqarida turgan davrida, shuningdek chet davlatlar va xalqaro tashkilotlarning qo‘riqlanadigan shaxslari O‘zbekiston Respublikasiga tashrif buyurganida ularning xavfsizligini ta’minlashga doir faoliyatni xorijiy maxsus xizmatlar vakillari bilan muvofiqlashtirish, xavfsizlikni ta’minlash, aloqa kanallarini taqdim etish shartlari va tartibini kelishib olish;
35) chet davlatlarning qo‘riqlanadigan shaxslari O‘zbekiston Respublikasi hududida turgan davrida ularga hamrohlik qiluvchi xorijiy maxsus xizmatlarga sovuq va o‘qotar qurolni, o‘qotar qurolning o‘q-dorilarini O‘zbekiston Respublikasiga olib kirish va olib chiqish uchun ruxsatnomalarni rasmiylashtirish hamda berish;
36) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizligi xizmati harbiy xizmatchilariga sovuq va o‘qotar qurollarni va maxsus vositalarni saqlash hamda olib yurish, shuningdek xizmat majburiyatlarini bajarish chog‘ida ularni O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari hududiga olib kirish uchun ruxsat berish;
37) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga haqiqiy harbiy xizmatga qabul qilish uchun nomzodlarni O‘zbekiston Respublikasi davlat organlaridan va boshqa tashkilotlaridan tanlab olishni mustaqil ravishda amalga oshirish;
38) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizligi xizmati harbiy xizmatchilarini tayyorlash, qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi davlat organlarining hamda boshqa tashkilotlarining imkoniyatlaridan foydalanish;
39) o‘z faoliyatini axborot-tahliliy jihatdan ta’minlashni amalga oshirish, ilmiy va boshqa tashkilotlarni, mutaxassislarni jalb etish, shu jumladan shartnoma asosida jalb etish;
40) qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligini ta’minlash sohasidagi davlat sirlarini tashkil etuvchi arxiv ma’lumotlarini hamda boshqa ma’lumotlarni saqlash, rasmiylashtirish, ulardan foydalanish va ularni berishning alohida tartibini belgilash, zarur axborot tizimlarini yaratish;
41) qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligini ta’minlash sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarni o‘z vakolatlari doirasida mustaqil ravishda yoki O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari hamda boshqa tashkilotlari bilan birgalikda ishlab chiqish.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati qonunchilikka muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin.
22-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining majburiyatlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish chog‘ida:
1) qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligiga tahdidlarni prognoz qilishi, aniqlashi va ularning oldini olishi;
2) qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligini ta’minlashi;
3) qo‘riqlanadigan shaxslarga transport xizmati ko‘rsatish chog‘ida, ovqatlanish xavfsizligini, sanitariya-epidemiologik osoyishtalikni ta’minlash hamda qo‘riqlanadigan shaxslarning doimiy tibbiy kuzatuvi chog‘ida reglamentlarga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshirishi;
4) prezident maxsus aloqa tarmog‘ining tashkil etilishini va barqaror ishlashini, axborotning kriptografik himoya qilinishini, prezident maxsus aloqa tarmog‘idan foydalanish tartibini belgilovchi normativ-huquqiy hujjatlar talablariga O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari tomonidan rioya etilishi ustidan nazoratni ta’minlashi;
5) qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash, qo‘riqlanadigan obyektlarni hamda prezident maxsus aloqa tarmog‘ini muhofaza qilish sohasidagi davlat sirlarining saqlanishi ta’minlanishini nazorat qilishi;
6) terrorizmga qarshi kurashishda o‘z vakolatlari doirasida ishtirok etishi;
7) qo‘riqlanadigan shaxslarning avtomobil, temir yo‘l, aviatsiya, suv transporti va boshqa turdagi transportda harakatlanishi xavfsizligini ta’minlashi;
8) qo‘riqlanadigan shaxslarga xizmat ko‘rsatish uchun jalb qilinadigan avtomobil transporti vositalarini faxriy mototsikl eskorti bilan ta’minlashi;
9) qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlardagi va harakatlanish yo‘nalishlaridagi huquqbuzarliklarning oldini olishi, aniqlashi va ularga barham berishi;
10) qo‘riqlanadigan shaxslarning axborot xavfsizligini va ular turgan obyektlarda kiberxavfsizlikni ta’minlashda o‘z vakolatlari doirasida ishtirok etishi, qo‘riqlanadigan shaxslarning sha’ni va qadr-qimmatiga tahdidlarning (tajovuzlarning) oldini olish hamda choralar ko‘rish yuzasidan monitoringni amalga oshirishi;
11) qo‘riqlanadigan shaxslarning nufuziga putur yetkazuvchi, sha’ni va qadr-qimmatini kamsituvchi, shuningdek ijtimoiy-siyosiy faoliyatini obro‘sizlantiruvchi axborot materiallari tarqatilishini aniqlash va unga chek qo‘yish, prokuratura organlariga ushbu axborot materiallarini O‘zbekiston Respublikasi hududida tarqatish taqiqlangan deb e’tirof etish to‘g‘risida arizalar bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasi sudi, viloyat, Toshkent shahar sudlariga murojaat qilishi uchun iltimosnoma kiritish;
12) qo‘riqlanadigan shaxslar va obyektlarning xavfsizligini ta’minlash bo‘yicha qo‘riqlash, tezkor-qidiruv, tashkiliy-rejim, muhandislik-texnik, sapyorlik-kinologik, profilaktika tadbirlarini hamda boshqa tadbirlarni rejalashtirishi, tashkil etishi va o‘tkazishi;
13) O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlari bilan, shuningdek chet davlatlarning maxsus xizmatlari bilan hamkorlikni tashkil etishi;
14) qo‘riqlanadigan shaxslarning va obyektlarning xavfsizligini, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining barqaror faoliyat ko‘rsatishini ta’minlash uchun axborot-kommunikatsiya tizimlarini ishlab chiqishi, yaratishi, ulardan foydalanishi va ularni rivojlantirishi;
15) o‘zining xavfsizligini ta’minlashi;
16) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilarini tayyorlashni, qayta tayyorlashni va ularning malakasini oshirishni tashkil etishi shart.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati zimmasida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan belgilanadigan boshqa majburiyatlar ham bo‘lishi mumkin.
5-bob. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari tomonidan jismoniy kuch ishlatish, maxsus vositalarni, sovuq va o‘qotar qurolni qo‘llash
23-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari tomonidan jismoniy kuch ishlatish, maxsus vositalarni, sovuq va o‘qotar qurolni qo‘llash shartlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari xizmat majburiyatlarini bajarish chog‘ida faqat qonunda nazarda tutilgan hollarda va tartibda jismoniy kuch ishlatish, maxsus vositalarni, sovuq hamda o‘qotar qurolni qo‘llash huquqiga ega.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari jismoniy kuchni, maxsus vositalarni, sovuq va o‘qotar qurolni yuzaga kelgan vaziyatdan, shaxslar xatti-harakatining xususiyati hamda xavflilik darajasidan, ular tomonidan ko‘rsatilayotgan qarshilikning xususiyati va kuchidan kelib chiqqan, ularni qo‘llashning haqiqiy zaruriyatidan chetga chiqmagan holda qo‘llashi, ko‘zlangan maqsadga erishilishi bilanoq darhol to‘xtatishi kerak.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari jismoniy kuch ishlatishdan, maxsus vositalarni, sovuq yoki o‘qotar qurolni qo‘llashdan oldin, ularni qaysi shaxsga nisbatan qo‘llashni mo‘ljallayotgan bo‘lsa, o‘sha shaxsni o‘zining O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi ekanligi haqida, ushbu moddaning birinchi qismida nazarda tutilgan o‘zining vakolatlarini amalga oshirish niyati haqida ogohlantirishi hamda ko‘rsatilgan shaxsga unga qo‘yilgan qonuniy talablar bajarilishi uchun imkoniyat va vaqt berishi shart, bundan quyidagi hollar mustasno:
bunday ogohlantirishning imkoniyati bo‘lmasa;
jismoniy kuch ishlatishdagi, maxsus vositalarni, sovuq yoki o‘qotar qurolni qo‘llashdagi sustkashlik qo‘riqlanadigan shaxslarning, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining, qo‘riqlash tadbirlarini o‘tkazishda ishtirok etish uchun jalb etilgan O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari vakillarining, shuningdek o‘zga fuqarolarning hayoti yoki sog‘lig‘i uchun bevosita xavf solsa yoxud qo‘riqlanadigan obyektlar hamda transport vositalari xavfsizligiga haqiqatda tahdid solsa.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi jismoniy kuch ishlatilgan, maxsus vositalar, sovuq yoki o‘qotar qurol qo‘llanilgan har bir holat to‘g‘risida o‘zining bevosita boshlig‘iga darhol axborot berishi shart.
Agar o‘ziga nisbatan jismoniy kuch ishlatilgan, maxsus vositalar, sovuq yoki o‘qotar qurol qo‘llanilgan shaxs tan jarohatlari olgan bo‘lsa, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi mumkin qadar qisqa muddatda unga zarur tibbiy yordam ko‘rsatish choralarini ko‘rishi shart.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati jismoniy kuch ishlatilganligi, maxsus vositalar, sovuq yoki o‘qotar qurol qo‘llanilganligi oqibatida shaxs yarador bo‘lganligi yoki vafot etganligi haqida, shuningdek o‘qotar qurol qo‘llanilgan barcha hollar to‘g‘risida tegishli prokurorni darhol xabardor qiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi, agar:
1) u zarur mudofaa doirasidan chetga chiqmagan bo‘lsa yoki huquqbuzarlik sodir etgan shaxsni ushlash tartibini belgilovchi qonunchilik talablari buzilmagan bo‘lsa;
2) u belgilangan tartibda berilgan, o‘zi uchun majburiy bo‘lgan buyruqning yoki farmoyishning ijrosini ta’minlash maqsadida harakat qilgan bo‘lsa;
3) u asosli xizmat tavakkalchiligi yoki so‘nggi zaruriyat sharoitlarida harakat qilgan bo‘lsa, ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollarda jismoniy kuch ishlatganligi, maxsus vositalarni, sovuq yoki o‘qotar qurolni qo‘llaganligi munosabati bilan yetkazilgan ma’naviy, moddiy va jismoniy zarar uchun javobgar bo‘lmaydi.
Ushbu moddaning yettinchi qismida nazarda tutilganidan boshqa hollarda javobgarlik qonunda belgilangan tartibda yuzaga keladi.
Qo‘riqlash tadbirlarida ishtirok etishga jalb qilingan O‘zbekiston Respublikasi davlat organlarining va boshqa tashkilotlarining vakillari ham qo‘riqlanadigan shaxslarning, ular turgan obyektlarning hamda harakatlanish yo‘nalishlarining xavfsizligini ta’minlash chog‘ida qonunda nazarda tutilgan tartibda va hollarda jismoniy kuch ishlatish, maxsus vositalarni, sovuq hamda o‘qotar qurolni qo‘llash huquqiga ega.
24-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari tomonidan jismoniy kuch ishlatish
Agar kuch ishlatilmaydigan usullar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining zimmasiga yuklatilgan xizmat majburiyatlari bajarilishini ta’minlamasa, ular huquqbuzarliklarga barham berish, ularni sodir etgan shaxslarni ushlab turish, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining qonuniy talablariga qarshilik ko‘rsatilishini bartaraf etish uchun hamda o‘zini mudofaa qilish maqsadida jismoniy kuch ishlatish, shu jumladan qo‘l jangi usullarini qo‘llash huquqiga ega.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari ushbu Qonunda maxsus vositalar, sovuq yoki o‘qotar qurol qo‘llanilishiga ruxsat etilgan hollarda ham jismoniy kuch ishlatish huquqiga ega bo‘ladi.
25-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari tomonidan maxsus vositalarni qo‘llash
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining qurollanishida mavjud bo‘lgan maxsus vositalarni quyidagi hollarda qo‘llash huquqiga ega:
1) qo‘riqlanadigan shaxslarga, qo‘riqlanadigan obyektlarga va transport vositalariga qilingan hujumni qaytarishda yoki hujum qilish tahdidining oldini olishda, xuddi shuningdek ularni tutqinlikdan ozod qilishda;
2) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilariga, O‘zbekiston Respublikasining davlat organlari va boshqa tashkilotlari vakillariga, shuningdek fuqarolarga qilingan hujumni qaytarishda yoki hujum qilish tahdidining oldini olishda yoxud O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilariga ko‘rsatilayotgan bo‘ysunmaslik va qarshilikka barham berishda;
3) huquqbuzarlarni va qurolli qarshilik ko‘rsatmoqchi yoki O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining o‘z zimmasiga yuklatilgan xizmat majburiyatlarini bajarishiga boshqacha tarzda monelik qilmoqchi deb hisoblash uchun o‘ziga nisbatan yetarli asoslar mavjud bo‘lgan shaxslarni ushlashda va ularni ichki ishlar organlariga olib borishda;
4) qo‘riqlanadigan shaxslar faoliyatiga monelik qiladigan yoki qo‘riqlanadigan obyektlarga kirib olish tahdidini yuzaga keltiradigan ommaviy tartibsizliklarga va guruh bo‘lib qilingan harakatlarga barham berishda;
5) qo‘riqlanadigan shaxslar yoki obyektlar xavfsizligiga tahdid soluvchi transport vositasini to‘xtatish zarur bo‘lganda;
6) sovuq yoki o‘qotar qurol, o‘q-dorilar, portlovchi, kuchli ta’sir etuvchi kimyoviy va zaharli moddalar qonunga xilof ravishda o‘zida mavjud bo‘lgan shaxslarni qurolsizlantirish zarur bo‘lganda;
7) tajovuzkor hayvonlarni zararsizlantirishda;
8) qo‘riqlash tadbirlari o‘tkaziladigan zonada yoki qo‘riqlanadigan obyektlar hududi uzra samoviy hududni uchuvchisiz uchish apparatlari bilan buzishlarga barham berishda.
Maxsus vositalarni qo‘llash quyidagi hollarda taqiqlanadi:
1) tez alanga oluvchi, zaharli, portlovchi moddalar yoki maxsus vositalarning tarkibiy qismlari bilan ta’sirga kirishganda odamlarning hayoti va sog‘lig‘i uchun katta xavf tug‘diruvchi moddalar ishlab chiqariladigan, saqlanadigan binolarda, xonalarda yoki ushbu moddalar tashiladigan transport vositalari yaqinida;
2) homiladorlik, nogironlik belgilari yaqqol ko‘rinib turgan shaxslarga va voyaga yetmaganlarga nisbatan, agar voyaga yetmaganlarning yoshi aniq ko‘rinib turgan bo‘lsa yoki O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisiga ma’lum bo‘lsa, bundan ushbu shaxslar va voyaga yetmaganlarning qurolli qarshilik ko‘rsatganligi, terrorchilik harakatini sodir etganligi, odamlarning hayoti va sog‘lig‘iga tahdid etib, qurolli yoki guruh bo‘lib hujum qilganligi hollari mustasno.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati maxsus vosita sifatida xizmat itlaridan foydalanishi mumkin.
Maxsus vositaning turi va uni qo‘llash jadalligi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisi tomonidan yuzaga kelgan vaziyatdan, tajovuzning xususiyati va huquqbuzarning shaxsidan kelib chiqqan holda mustaqil ravishda aniqlanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilari maxsus vositalar mavjud bo‘lmaganda yoxud ularni qo‘llash imkoniyati bo‘lmaganda (maqsadga muvofiq bo‘lmaganda), zarur mudofaada yoki o‘ta zaruriy holda qo‘l ostidagi mavjud har qanday vositalardan (shu jumladan transport vositalaridan) foydalanishga haqli.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari ushbu Qonunda sovuq va o‘qotar qurolni qo‘llashga ruxsat etilgan hollarda ham maxsus vositalarni qo‘llash huquqiga ega.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati qurollanishida mavjud bo‘lgan maxsus vositalarning ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlanadi.
26-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari tomonidan sovuq va o‘qotar qurolni qo‘llash
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari sovuq va o‘qotar qurolni quyidagi hollarda oxirgi chora sifatida qo‘llash huquqiga ega:
1) qo‘riqlanadigan shaxslarni ularning hayoti yoki sog‘lig‘i uchun xavfli bo‘lgan, sodir etilish paytida o‘limga va (yoki) tan jarohatlari yetkazilishiga olib kelgan yoki olib kelishi mumkin bo‘lgan hujumdan yoxud shunday hujum tahdididan himoya qilishda;
2) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining hamda qo‘riqlash tadbirlariga jalb etilgan O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari vakillariga qilingan hujumni yoxud hujum tahdidini qaytarishda, agar ularning hayoti yoki sog‘lig‘i xavf ostida qolgan bo‘lsa, shuningdek ularga tegishli sovuq va o‘qotar qurolni, transport va aloqa vositalarini, boshqa tovar-moddiy boyliklarni yoki hujjatlarni egallab olishga urinishlarga barham berishda. Bunda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisining qonuniy farmoyishiga yoki talabiga ashaddiy ravishda bo‘ysunmaslik va haqorat qilish hollari unga qilingan hujum deb hisoblanmaydi;
3) qo‘riqlanadigan obyektlarga qilingan hujumni yoki hujum tahdidini qaytarishda, xuddi shuningdek ular egallab olingan taqdirda, ularni ozod qilishda;
4) garovga olinganlarni ozod qilishda, terrorchilik va boshqa jinoiy tajovuzlarga barham berishda;
5) qurolli qarshilik ko‘rsatayotgan, shuningdek boshqa g‘ayrihuquqiy harakatlarni sodir etishi chog‘ida ko‘rib qolingan va yashirinishga urinayotgan shaxsni ushlashda, ushlanishdan qutulib qolish uchun ushbu shaxs sovuq yoki o‘qotar qurolni yoxud ko‘rinishidan sovuq yoki o‘qotar qurolga o‘xshagan va tashqaridan qaraganda undan farq qilmaydigan ashyolarni, portlatish qurilmalarini yoki qo‘riqlanadigan shaxslarning, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining va qo‘riqlash tadbirlariga jalb qilingan O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari hamda boshqa tashkilotlari vakillarining, shuningdek boshqa shaxslarning hayoti yoki sog‘lig‘iga bevosita xavf tug‘diruvchi o‘zga ashyolarni qo‘llaganda (qo‘llash bilan tahdid qilganda), agar boshqa vositalar bilan bu shaxsni ushlash imkoni bo‘lmasa;
6) sovuq yoki o‘qotar qurolni, portlatish qurilmasini yoxud qo‘llanilishi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining va qo‘riqlash tadbirlariga jalb qilingan O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari hamda boshqa tashkilotlari vakillarining hayotiga yoki sog‘lig‘iga, shuningdek boshqa shaxslarning hayotiga yoki sog‘lig‘iga bevosita xavf tug‘dirishi mumkin bo‘lgan predmetlarni qo‘yish (topshirish) to‘g‘risidagi qonuniy talabni bajarishni rad etayotgan shaxsni ushlashda;
7) fuqarolarni ularning hayotiga yoki sog‘lig‘iga xavf tug‘diruvchi hujumdan himoya qilishda, agar ularni boshqa usullar va vositalar bilan himoya qilish mumkin bo‘lmasa.
Shaxs tomonidan unga O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi qonuniy ravishda taqiqlagan hamda harbiy xizmatchiga ko‘rsatilgan masofadan yanada yaqinlashishga, kiyim-boshidan yoki qo‘l yukidan nimanidir olishga urinishda ifodalangan harakatlarning yoxud O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi qo‘riqlanadigan shaxslarning, harbiy xizmatchining o‘zining yoxud boshqa shaxslarning hayoti yoki sog‘lig‘i uchun xavfli bo‘lgan zo‘rlikni ishlatish tahdidi sifatida talqin qilishi mumkin bo‘lgan boshqa harakatlarning sodir etilishi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisiga sovuq yoki o‘qotar qurolni qinidan olish va jangovar shay holatga keltirish, shuningdek uni ushbu Qonun talablariga muvofiq qo‘llash huquqini beradi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari quyidagi hollarda ham sovuq yoki o‘qotar qurolni qo‘llash huquqiga ega:
1) agar transport vositasining haydovchisi qo‘riqlanadigan shaxslarning, qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlarning va transport vositalarining xavfsizligiga, boshqa shaxslarning hayotiga yoki sog‘lig‘iga haqiqatda tahdidni vujudga keltirgan holda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining, qo‘riqlanadigan shaxslarning hamda qo‘riqlanadigan shaxslar turgan obyektlarning xavfsizligini ta’minlashga jalb etilgan O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlari vakillarining talablarini inkor etsa, transport vositasini unga shikast yetkazish yo‘li bilan to‘xtatish zarur bo‘lgan taqdirda;
2) qo‘riqlanadigan shaxslarning, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining yoki fuqarolarning hayotiga va sog‘lig‘iga tahdid solayotgan hayvonni zararsizlantirish uchun;
3) ogohlantiruvchi o‘q uzish, yuqoriga qarata yoki boshqa xavfsiz yo‘nalishda o‘q uzish orqali xavf-xatar signalini berish yoki yordamga chaqirish uchun.
Sovuq yoki o‘qotar qurolni qo‘llash quyidagi hollarda taqiqlanadi:
1) qo‘riqlanadigan shaxslar tomonga qarata;
2) ko‘p odamlar to‘planganda, agar o‘qotar qurol qo‘llanilishi natijasida tasodifiy shaxslar jabrlanishi mumkin bo‘lsa;
3) tez alanga oluvchi, zaharli, portlovchi moddalar ishlab chiqariladigan, saqlanadigan binolarda, xonalarda yoki ushbu moddalar tashiladigan transport vositalari yaqinida;
4) homiladorlik, nogironlik belgilari yaqqol ko‘rinib turgan shaxslarga va voyaga yetmaganlarga nisbatan, agar voyaga yetmaganlarning yoshi aniq ko‘rinib turgan yoki O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisiga ma’lum bo‘lsa, bundan ushbu shaxslar va voyaga yetmaganlarning qurolli qarshilik ko‘rsatganligi, terrorchilik harakatini sodir etganligi, odamlarning hayotiga va sog‘lig‘iga tahdid etib, qurolli yoki guruh bo‘lib hujum qilganligi hollari mustasno.
6-bob. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari va xodimlari
27-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatini kadrlar bilan to‘ldirish
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati kasbga yaroqlilik bo‘yicha tekshiruvdan muvaffaqiyatli o‘tgan, muddatli harbiy xizmatni yoki safarbarlik chaqiruvi rezervidagi xizmatni o‘tagan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari bilan ixtiyoriy asosda to‘ldiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga O‘zbekiston Respublikasi Qurolli Kuchlari, O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlarining zaxirasidagi yoki rezervidagi fuqarolar, shuningdek O‘zbekiston Respublikasining ayol jinsiga mansub bo‘lgan, harbiy-hisob mutaxassisligi bo‘yicha tegishli kasbiy tayyorgarlikka ega bo‘lmagan fuqarolari qabul qilinadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga O‘zbekiston Respublikasining davlat organlaridan va boshqa tashkilotlaridan harbiy xizmatchilarni (xodimlarni) tanlab olish hamda o‘tkazish ustuvor hisoblanadi. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga qabul qilishda ish joyidan bo‘shagan kundan e’tiboran O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga haqiqiy harbiy xizmatga qabul qilingan kunga qadar ko‘pi bilan uch oy o‘tgan bo‘lsa, mazkur davrda boshqa jismoniy va yuridik shaxslar bilan mehnat munosabatlari mavjud bo‘lmasa, haqiqiy harbiy xizmatda bo‘lish uzluksiz hisoblanadi.
Alohida hollarda, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisining qaroriga ko‘ra, tor ixtisoslikdagi yoki yuqori malakali mutaxassislar haqiqiy harbiy xizmatga ushbu Qonunda belgilangan ayrim talablar hisobga olinmagan holda qabul qilinishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining serjantlar tarkibi lavozimlariga umumiy o‘rta, o‘rta maxsus yoki oliy ma’lumotga ega shaxslar tayinlanadi.
Ofitsyerlar tarkibi lavozimlariga oliy ta’lim tashkilotlarini tamomlagan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari tayinlanadi.
Alohida hollarda, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisining qaroriga ko‘ra, o‘rta maxsus ma’lumotga ega serjantlar tarkibidagi yuqori kasbiy ko‘rsatkichlarga erishgan harbiy xizmatchilarni ofitserlik lavozimlariga tayinlashga ruxsat etiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga qabul qilingan harbiy xizmatga majburlar harbiy hisobdan chiqariladi va O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining maxsus hisobiga qo‘yiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga haqiqiy harbiy xizmatga yoki ishga kirayotgan shaxslar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisi tomonidan belgilanadigan tartibda dastlabki tanlovdan, shuningdek o‘zlari taqdim etgan ma’lumotlarning haqqoniyligini O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida haqiqiy harbiy xizmatni o‘tashga yoki ishlashga yaroqlilikni aniqlash maqsadida o‘rganishni va haqiqiy harbiy xizmatga yoki ishga qabul qilishga monelik qiladigan holatlarni aniqlashni, shu jumladan ruhiy-fiziologik tadqiqot o‘tkazish orqali aniqlashni o‘z ichiga oladigan tekshiruvdan o‘tadi.
Qonunchilikda nazarda tutilgan asoslarga ko‘ra yoxud quyidagi hollarda shaxslar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga haqiqiy harbiy xizmatga yoki ishga qabul qilinmasligi, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari va xodimlari esa haqiqiy harbiy xizmatdan yoki ishdan bo‘shatilishi mumkin:
1) tekshiruv tartib-taomilidan o‘tishdan yoki davlat sirlarini tashkil etuvchi ma’lumotlardan foydalanishga ruxsatni rasmiylashtirishdan, odamlarning hayotiga va sog‘lig‘iga hamda atrof-muhitga zarar yetkazmaydigan texnik hamda boshqa vositalardan foydalanilgan holdagi so‘rovdan, giyohvandlik vositalari va psixotrop moddalar iste’mol qilganlik nuqtai nazaridan tekshiruvdan o‘tishni rad etganda;
2) olib tashlangan yoki tugatilgan sudlanganlik holati mavjud bo‘lsa, jinoiy javobgarlikka tortish muddati o‘tganligi, taraflar yarashganligi munosabati bilan, amnistiya akti yoki afv etish asosida jinoyat ishi tugatilganda, shuningdek qonunda belgilangan boshqa asoslarga ko‘ra jinoiy jazodan yoki jinoiy javobgarlikdan ozod etilganda;
3) taqdim etilishi lozim bo‘lgan hujjatlarni yoki ma’lumotlarni taqdim etmaganda yoxud qalbaki hujjatlarni yoki bila turib yolg‘on ma’lumotlarni taqdim etganda;
4) siyosiy partiyalarning va siyosiy maqsadlarni ko‘zlovchi boshqa jamoat birlashmalarining a’zosi bo‘lsa va (yoki) ularning faoliyatida ishtirok etgan bo‘lsa;
5) tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanayotgan bo‘lsa;
6) shifokorning ko‘rsatmasi bo‘lmagani holda giyohvandlik vositalarini, ularning analoglarini, psixotrop yoki odamning aql-irodasiga ta’sir etuvchi boshqa moddalarni iste’mol qilsa;
7) sud tomonidan muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan deb topilgan bo‘lsa;
8) harbiy-tibbiy komissiyaning xulosasiga muvofiq haqiqiy harbiy xizmatni o‘tashga va mansab vakolatlarini bajarishga monelik qiladigan kasalligi mavjud bo‘lganda;
9) boshqa davlat organlaridan intizomiy tartibda yoki mehnat majburiyatlarini buzganligi uchun bo‘shatilganda;
10) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisiga qo‘yiladigan talablarga mos kelmaganda.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati haqiqiy harbiy xizmatga yoki ishga qabul qilishni rad etish sabablarini tushuntirmaslikka haqli.
28-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari haqiqiy harbiy xizmatda bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida haqiqiy harbiy xizmatni o‘tash tartibi umumiy harbiy majburiyat va harbiy xizmat to‘g‘risidagi qonunchilik bilan, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati to‘g‘risidagi qonunchilik bilan tartibga solinadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari zimmasiga yuklatilgan majburiyatlarni bajarishi chog‘ida o‘zining shaxsiy, kasbiy va psixologik sifatlari, ma’lumoti hamda sog‘lig‘ining holati bo‘yicha o‘ziga qo‘yiladigan maxsus talablarga mos bo‘lishi kerak va O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining raisi tasdiqlagan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisining or-nomus kodeksiga rioya etishi shart. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilariga nisbatan maxsus talablar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining raisi tomonidan belgilanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari o‘z vakolatiga kiradigan vazifalarni bajarish maqsadida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi Xavfsizlik Kengashi apparati bilan kelishilgan holda, O‘zbekiston Respublikasining davlat organlariga va boshqa tashkilotlariga harakatdagi rezervda haqiqiy harbiy xizmatda qoldirilgan holda xizmat safariga yuborilishi mumkin. Xizmat safari muddati O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining raisi tomonidan belgilanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining qonuniy talablari fuqarolar va mansabdor shaxslar tomonidan bajarilishi majburiydir.
29-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisining xizmat guvohnomasi va jetoni
Xizmat guvohnomasi harbiy xizmatchining O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga mansubligini, uning shaxsini, lavozimi va harbiy unvonini tasdiqlovchi hujjatdir.
Xizmat guvohnomasi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisining sovuq va o‘qotar qurolni olib yurish hamda saqlash huquqini, shuningdek ushbu Qonunning 21-moddasida ko‘rsatilgan boshqa huquqlarni tasdiqlaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisining jetoni xizmat guvohnomasi ko‘rsatilganda haqiqiydir va uni identifikatsiya qilishning qo‘shimcha vositasi bo‘lib xizmat qiladi.
Alohida hollarda, jeton O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisiga qo‘riqlash tadbirlariga O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlarining qo‘shimcha kuch hamda vositalarini, ularning rahbariyatini yigirma to‘rt soat ichida yozma ravishda xabardor etgan holda jalb qilish huquqini beradi.
30-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida xizmatda bo‘lish bilan bog‘liq cheklovlar
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga haqiqiy harbiy xizmatga kirayotgan shaxslar ushbu Qonunda belgilangan cheklovlarni o‘z zimmasiga oladi, bu cheklovlar yozma shaklda qayd etiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisiga quyidagilar taqiqlanadi:
1) O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi deputati, Senati a’zosi, Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi, viloyat, tuman va shahar davlat hokimiyati vakillik organi deputati bo‘lish, kasaba uyushmalari, shuningdek siyosiy partiyalar a’zosi bo‘lish hamda ularning faoliyatida ishtirok etish;
2) pedagogik, tibbiy, ilmiy va boshqa ijodiy faoliyatdan tashqari, haq to‘lanadigan faoliyat yoki tadbirkorlik faoliyati bilan shug‘ullanish, tijorat tashkilotining rahbar organi yoki kuzatuv kengashi tarkibiga kirish, bundan mazkur faoliyat qonunchilikka muvofiq lavozim majburiyatlari hisoblanadigan hollar mustasno;
3) o‘z xizmat faoliyatining moddiy-texnikaviy, moliyaviy va axborot ta’minoti vositalaridan, boshqa davlat xizmat mol-mulkidan va xizmat axborotidan xizmatdan tashqari maqsadlarda foydalanish;
4) O‘zbekiston Respublikasi davlat hokimiyati organlarining va boshqa tashkilotlarining normal faoliyat ko‘rsatishiga hamda ular mansabdor shaxslarining o‘z xizmat majburiyatlarini bajarishiga monelik qiladigan harakatlarda ishtirok etish;
5) o‘z xizmat mavqeyidan g‘arazli maqsadlarda foydalanish, shu jumladan mansabdor va boshqa shaxslar bilan til biriktirish yo‘li bilan foydalanish;
6) ommaviy axborot vositalarida, Internet jahon axborot tarmog‘ida o‘z xizmat faoliyati, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining faoliyati to‘g‘risidagi axborotni, shu jumladan foto-, audio-, videomateriallarni joylashtirish;
7) qo‘riqlanadigan shaxslar bilan xizmat zaruriyatisiz muloqotda bo‘lish.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisining xizmat faoliyati inobatga olingan holda, unga nisbatan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining idoraviy hujjatlari bilan belgilanadigan boshqa cheklovlar ham qo‘llanilishi mumkin.
31-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilariga harbiy unvonlar berish
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilariga harbiy unvonlar berish O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida haqiqiy harbiy xizmatni o‘tashning o‘ziga xos xususiyatlari inobatga olingan holda, qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining oddiy askarlar va serjantlar tarkibini tayyorlash hamda qayta tayyorlash bo‘yicha ta’lim muassasalarida maxsus o‘qitish talab qilinmaydigan serjantlar tarkibidagi lavozimlarda (ish yuritish, moddiy-xo‘jalik, moliyaviy, texnikaviy, transportga, sportga, tibbiy ta’minotga, kadrlarga oid faoliyat, axborot-ma’lumot berish faoliyati) bo‘lgan harbiy xizmatchilariga harbiy unvon, basharti u o‘ziga biriktirilgan uchastkalarda o‘z majburiyatlarini muvaffaqiyatli bajarsa, bo‘linmalar boshliqlarining iltimosnomasiga ko‘ra beriladi.
Boshlang‘ich “leytenant” ofitserlik harbiy unvoni quyidagilarga beriladi:
1) O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining oddiy askarlar va serjantlar tarkibidagi, oliy ma’lumotli, ofitsyerlar tarkibidagi lavozimga tayinlangan va majburiyatlarini muvaffaqiyatli bajarayotgan harbiy xizmatchilariga — lavozimga tayinlanganidan keyin uch oy o‘tgach;
2) haqiqiy harbiy xizmatga ofitsyerlar tarkibidagi lavozimga kirgan va majburiyatlarini muvaffaqiyatli bajarayotgan oliy ma’lumotli shaxslarga — lavozimga tayinlanganidan keyin olti oy o‘tgach;
3) serjantlar tarkibidagi, o‘rta maxsus ma’lumotli, ofitsyerlar tarkibidagi lavozimga tayinlangan va majburiyatlarini muvaffaqiyatli bajarayotgan harbiy xizmatchilarga alohida hollarda, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisining qaroriga ko‘ra — lavozimga tayinlanganidan keyin kamida o‘n ikki oydan so‘ng.
Zaxiradan qabul qilingan yoki boshqa davlat organlaridan o‘tkazish tartibida qabul qilingan va maxsus unvonga ega bo‘lgan shaxslarni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi lavozimiga tayinlashda ularga qonunchilikda belgilangan teng darajadagi harbiy unvon qayta attestatsiyadan o‘tkazish tartibida beriladi.
Oldingi maxsus unvonda bo‘lganlik muddati navbatdagi harbiy unvonni berish uchun xizmat qilgan yillari muddatiga qo‘shib hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining maxsus unvonga ega bo‘lgan, harbiy xizmatga kirgan paytida teng darajadagi harbiy unvon berilmagan harbiy xizmatchilariga maxsus unvondagi xizmat (ish) davri keyinchalik qayta attestatsiyadan o‘tkazish tartibida navbatdagi harbiy unvonni berish uchun qo‘shib hisobga olinishi mumkin.
32-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarini tayyorlash, qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarini tayyorlash, qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish O‘zbekiston Respublikasining oliy ta’lim tashkilotlarida, shuningdek O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalari asosida chet davlatlarning oliy ta’lim tashkilotlarida amalga oshiriladi.
Harbiy xizmatchilarning yuqori darajadagi kasbiy tayyorgarligini ta’minlash va saqlab turish uchun O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida rejali asosda jangovar va maxsus tayyorgarlik bo‘yicha mashg‘ulotlar, shuningdek har yili kasbga yaroqlilikni tekshirish tashkil etiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari jismoniy kuchni, maxsus vositalarni, sovuq va o‘qotar qurolni qo‘llash bilan bog‘liq sharoitlardagi harakatlarga yaroqlilik nuqtai nazaridan maxsus tayyorgarlikdan, davriy tekshiruvdan o‘tishi shart.
33-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarini ijtimoiy himoya qilish kafolatlari
Davlat O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarini ijtimoiy himoya qilishni mehnatga munosib haq to‘lashni belgilash, uy-joy hamda yer uchastkalari bilan ta’minlash, imtiyozli uzoq muddatli ipoteka va avtokreditlar berish, ularning sog‘lig‘i hamda mol-mulkiga yetkazilgan zararning o‘rnini qoplash, davlat pensiya ta’minotini berish, harbiy xizmatchilarga, pensionyerlarning belgilangan tarkibiga va ularning oila a’zolariga malakali tibbiy xizmat ko‘rsatish, ijtimoiy yordam berish hamda ijtimoiy himoyaning boshqa turlari bilan ta’minlash orqali kafolatlaydi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari hisobidan majburiy sug‘urta qilinadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining haqiqiy harbiy xizmatda bo‘lishning belgilangan chegaradagi yoshiga to‘lgan, yuqori kasbiy tayyorgarlikka, egallab turgan lavozimida ish tajribasiga va sog‘lig‘ining holatiga ko‘ra kelgusida harbiy xizmatni o‘tashga yaroqli bo‘lgan harbiy xizmatchilariga haqiqiy harbiy xizmat muddati O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisi tomonidan ular bilan o‘n yilgacha bo‘lgan muddatga yangi kontrakt tuzish orqali bir necha bor uzaytirilishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining haqiqiy harbiy xizmatga rezervdan yoki zaxiradan ixtiyoriy tartibda qabul qilingan harbiy xizmatchilar, shuningdek qabul qilinguniga qadar harbiy xizmatga majbur bo‘lmagan, kalendar hisobida o‘n yil xizmat qilgan ayollar ofitserlik unvonida bo‘lgan chog‘ida bo‘shatilgan taqdirda, ularning:
oliy ta’lim tashkilotining kunduzgi o‘quv shaklida o‘qigan vaqti ushbu o‘qishning bir oyi xizmatning bir oyiga tenglashtirilgan holda haqiqiy harbiy xizmat muddatiga qo‘shiladi;
ular haqiqiy harbiy xizmatga qaysi harbiy-hisob mutaxassisligi bo‘yicha tayinlangan bo‘lsa, o‘sha mutaxassislikka muvofiq bo‘lgan lavozimlardagi ish staji ham ushbu ishning bir oyi xizmatning bir oyiga tenglashtirilgan holda haqiqiy harbiy xizmat muddatiga qo‘shiladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida xizmatni o‘tash chog‘ida halok bo‘lgan (vafot etgan) harbiy xizmatchining oila a’zolari, halok bo‘lgan (vafot etgan) shaxs xizmat qilgan yillardan qat’i nazar, unga berilgan xizmat turar joyini bepul xususiylashtirish huquqiga ega.
Boshqa davlat organlaridan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga o‘tkazish tartibida qabul qilingan va maxsus unvonga ega bo‘lgan shaxslar uchun oldingi maxsus unvonda bo‘lish muddati imtiyozli uzoq muddatli ipoteka va avtokreditlar berish uchun xizmat muddatiga qo‘shib hisoblanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilariga qonunchilikda harbiy xizmatchilarga nisbatan belgilangan boshqa ijtimoiy kafolatlar va imtiyozlar ham beriladi.
34-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilarini huquqiy himoya qilish kafolatlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari xizmat majburiyatlarini bajarishi chog‘ida hokimiyat vakillari hisoblanadi va davlat himoyasida bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining xizmat majburiyatlarini bajarishiga monelik qilish, ularning sha’ni va qadr-qimmatini haqorat qilish, ularga qarshilik ko‘rsatish, ularga nisbatan tahdid yoki zo‘rlik qilish, xizmat majburiyatlarini bajarishi munosabati bilan ularning hayotiga, sog‘lig‘iga va mol-mulkiga tajovuz qilish qonunda belgilangan javobgarlikka sabab bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisi xizmat majburiyatlarini yoki xizmat burchini bajarishi munosabati bilan uning mol-mulkiga yetkazilgan zararning o‘rni davlat tomonidan to‘liq hajmda qoplanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari xizmat safariga yuborilganda, bo‘sh joy mavjudligidan yoki mavjud emasligidan qat’i nazar, transportning barcha turlariga yo‘l chiptalarini navbatsiz olish va mehmonxonalarga navbatsiz joylashish huquqidan foydalanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilarini ularning xizmat majburiyatlari jumlasiga kirmaydigan vazifalarni bajarishga jalb qilish taqiqlanadi. Bevosita va to‘g‘ridan to‘g‘ri boshliqlaridan tashqari, hech kim ularning xizmat faoliyatiga aralashishga haqli emas.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi bevosita hamda to‘g‘ridan to‘g‘ri boshliqlarining o‘ziga nisbatan qabul qilinadigan qarorlari va harakatlari (harakatsizligi) ustidan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining yuqori turuvchi mansabdor shaxsiga shikoyat qilish huquqiga ega.
35-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining daxlsizlik kafolatlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari haqiqiy harbiy xizmatni o‘tash vaqtida daxlsizlikka ega bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchisi xizmat majburiyatlarini bajarishi chog‘ida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining vakili ishtirokisiz yoki sudning qarorisiz uni shaxsiy ko‘rikdan o‘tkazishga, uning yonidagi ashyolarni, uning foydalanuvidagi transport vositalarini ko‘zdan kechirishga yo‘l qo‘yilmaydi, bundan uning jinoyat sodir etishi chog‘ida yoki bevosita uni sodir etganidan keyin ushlanganligi hollari mustasno.
36-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilarini ishga joylashtirish kafolatlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari harbiy xizmatdan bo‘shatilgan taqdirda ularga harbiy xizmatga qabul qilinguniga qadar egallab turgan avvalgi ishi (lavozimi) beriladi, avvalgi ishi (lavozimi) mavjud bo‘lmaganda esa ularning mutaxassisligi hisobga olingan holda O‘zbekiston Respublikasi davlat organlaridagi va boshqa tashkilotlaridagi o‘zga teng darajadagi ish (lavozim) birinchi navbatda beriladi.
37-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining formali harbiy kiyim-boshi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilari belgilangan namunadagi formali harbiy kiyim-bosh, poyabzal va boshqa ashyoviy mol-mulk bilan budjet mablag‘lari hisobidan ta’minlanadi.
Kamida yigirma kalendar yili mobaynida harbiy xizmatni benuqson o‘tagan O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilariga harbiy xizmatdan bo‘shatilayotgan vaqtda O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati raisining buyruqlari bilan formali harbiy kiyim-bosh kiyish huquqi beriladi.
38-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining xodimlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati xodimlarining mehnatga oid huquqlari va erkinliklarining davlat kafolatlari, qulay mehnat sharoitlarini yaratish, ularning huquqlari va manfaatlarini himoya qilish mehnat to‘g‘risidagi qonunchilik asosida amalga oshiriladi.
7-bob. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining moliyaviy, moddiy-texnika va boshqa ta’minoti
39-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining moliyaviy ta’minoti
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati Davlat budjeti mablag‘lari, shuningdek qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa manbalar hisobidan ta’minlanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida budjetdan tashqari jamg‘armalar tuzilishi mumkin, ularni shakllantirish va ulardan foydalanish tartibi qonunchilikda belgilanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga ajratiladigan mablag‘lardan maqsadli foydalanilishi ustidan nazorat qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi.
40-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining moddiy-texnika ta’minoti
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining harbiy xizmatchilarini joylashtirish yoki uning bo‘linmalarini joylashtirish uchun mo‘ljallangan obyektlarni qurish, rekonstruksiya qilish va taqdim etish O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari hamda qonunchilikda taqiqlanmagan boshqa manbalar hisobidan amalga oshiriladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati o‘z zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun foydalanishga transport vositalarini va boshqa mol-mulkni davlat hokimiyati va boshqaruv organlaridan, tashkilotlardan, fuqarolardan qabul qilib olishga haqli.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining tezkor boshqaruvidagi binolar, imoratlar, inshootlar, asbob-uskunalar va boshqa mol-mulk, mazkur binolar, imoratlar, inshootlarga tutash suv obyektlari, O‘zbekiston Respublikasi Davlat budjeti mablag‘lari va boshqa manbalar hisobidan yaratilgan yoki olingan mol-mulk, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga berilgan yer uchastkalari davlat mulkidir.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati qonunchilikda belgilangan tartibda shakllantiriladigan xizmat uy-joy fondiga ega bo‘lishi mumkin.
41-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining ta’minotida bo‘ladigan vositalar
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati axborot-kommunikatsiya tizimlarini, shuningdek axborotning himoya vositalarini, shu jumladan kriptografik himoya vositalarini ishlab chiqadi, yaratadi hamda ulardan foydalanadi, ularning xavfsizligini ta’minlaydi, O‘zbekiston Respublikasi davlat organlari va boshqa tashkilotlarining shu kabi tizimlaridan qo‘riqlanadigan shaxslarning xavfsizligini ta’minlash manfaatlarini ko‘zlab, qonunchilikda belgilangan tartibda foydalanadi.
42-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati to‘g‘risidagi ma’lumotlarni himoya qilish
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatida davlat sirlarini tashkil etuvchi ma’lumotlarning himoya qilinishi, shu jumladan kriptografik vositalarni qo‘llagan holda texnik jihatdan himoya qilinishi ta’minlanadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatiga harbiy xizmatga yoki ishga kirayotgan, shuningdek O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati to‘g‘risidagi ma’lumotlardan foydalanishga ijozat beriladigan O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari, agar qonunchilikda boshqacha tartib nazarda tutilmagan bo‘lsa, davlat sirlarini tashkil etuvchi ma’lumotlardan foydalanishga ruxsatni rasmiylashtirish tartib-taomilidan o‘tadi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining hujjatlari va materiallari idoraviy arxivda saqlanishi lozim.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining tarixiy va ilmiy ahamiyatga molik arxiv materiallari qonunchilikda belgilangan tartibda maxfiylikdan chiqariladi hamda saqlash uchun davlat arxivlariga topshiriladi.
8-bob. Yakunlovchi qoidalar
43-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining ramzlari
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati bayroqqa, emblemaga va boshqa ramzlarga ega bo‘lishi mumkin.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining ramzlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlanadi.
44-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining javobgarligi
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining xizmat vazifalarini bajarmaganligi yoki lozim darajada bajarmaganligi, qo‘riqlanadigan shaxslar va boshqa fuqarolar haqidagi, o‘z xizmat majburiyatlarini bajarishi munosabati bilan ma’lum bo‘lib qolgan axborotni (shaxsga doir ma’lumotlarni) tarqatganligi, shuningdek ushbu Qonunning 30-moddasida belgilangan cheklovlarni buzganligi qonunchilikda nazarda tutilgan javobgarlikka sabab bo‘ladi.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchisining g‘ayriqonuniy harakatlari yoki harakatsizligi tufayli jismoniy va yuridik shaxslarga yetkazilgan zararning o‘rni O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati tomonidan budjetdan tashqari maxsus jamg‘arma mablag‘lari hisobidan qoplanadi va ushbu summa keyinchalik aybdor shaxslardan undirib olinadi.
45-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining qonunga xilof harakatlari (harakatsizligi) ustidan shikoyat qilish
Agar fuqarolar va mansabdor shaxslar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati harbiy xizmatchilarining qarorlari, harakatlari (harakatsizligi) o‘z huquqlari cheklanishiga sabab bo‘lgan, o‘zlariga ma’naviy ziyon yoxud moddiy zarar yetkazgan deb hisoblasa, ushbu qarorlar, harakatlar (harakatsizlik) ustidan mazkur organning mansabdor shaxslariga, O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasiga yoki sudga qonunchilikda belgilangan tartibda shikoyat qilishga haqli.
46-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining faoliyati ustidan nazorat
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining faoliyatida qonunlarning aniq hamda bir xilda ijro etilishi ustidan nazorat O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori va unga bo‘ysunuvchi prokurorlar tomonidan o‘z vakolatlari doirasida amalga oshiriladi.
Prokuror nazoratining predmeti bo‘lgan masalalar bo‘yicha ma’lumotlar tegishli prokurorga qonunchilikda belgilangan asoslarda va tartibda taqdim etiladi. Prokurorlar O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmatining tezkor-qidiruv faoliyati to‘g‘risida o‘ziga taqdim etilgan hujjatlar va materiallarda ko‘rsatilgan ma’lumotlarning maxfiyligini ta’minlaydi.
47-modda. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlik uchun javobgarlik
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti davlat xavfsizlik xizmati to‘g‘risidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bo‘ladi.
48-modda. Qonunchilikni ushbu Qonunga muvofiqlashtirish
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi:
hukumat qarorlarini ushbu Qonunga muvofiqlashtirsin;
davlat boshqaruv organlari ushbu Qonunga zid bo‘lgan o‘z normativ-huquqiy hujjatlarini qayta ko‘rib chiqishlari va bekor qilishlarini ta’minlasin;
ushbu Qonunning ijrosini, ijrochilarga yetkazilishini hamda mohiyati va ahamiyati aholi o‘rtasida tushuntirilishini ta’minlasin.
49-modda. Ushbu Qonunning kuchga kirishi
Ushbu Qonun rasmiy e’lon qilingan kundan e’tiboran kuchga kiradi.
O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti Sh. MIRZIYOYEV
Toshkent sh.,
2021-yil 6-iyul,
O‘RQ-700-son


(Qonunchilik ma’lumotlari milliy bazasi, 06.07.2021-y., 03/21/700/0637-son)