1. Narx siyosatini shakllantirish va narx darajalarini hisoblash usullari

18-bilet
Savollar
1.Narx siyosatini shakllantirish va narx darajalarini hisoblash usullari
2.Tovarning raqobatdoshligini baholash
3. Talabni shakllatirish va sotishni rivojlantirish komunikatsiyasi
Javoblar
1. Narx bilan iste'molchilar o'rtasida juda chambarchas aloqadorlik mavjudki, uni iqtisodiy imkoniyatlar: talab qonuni, talabning narx ravonligi, bozor segmentatsiyasi bilan izohlash mumikn. Talab qonuni iste'molchi qimmat narxlarga arzon narxlarda ko'proq tovarlar sotib olishini ifodalaydi. Ammo har qanday tovar ham "narx-miqdor" aloqadorligiga to'g'ri kelavermaydi. Ayrim mahsulotlarga talab shundayki, muayyan sharoitlarda yuqoriroq narxlar ko'proq tovar aylanmasi hajmini ta'minlash. Bunday mahsulotlarning ayrim segmentlariga mo'ljallangan bozor - bular narxlari avtomobillar, kemalar, zeb-ziynat buyumlari, mo'yna va boshqalar.Ikki narx segmenti yoqqol ko‘zga narx: "narx" xaridori va "sifat" xaridori bor. Ko'pincha xaridorlar sifatga ishonch bildirdilar, ortiqcha pul sarflaydilar. YUqiroq narxlar go‘yo ularga sifator sifatga ishonch bildirildi, bu ayniqsa, noxush oqibatlarga olib kelishi mumkin bo‘lgan mahsulot sotib olishda ko‘p foydalanish. Narxligi iste'molchilarning xarid qilish mahsulot miqdori nuqtai nazaridan narx o'ta sezuvchanligini mustahkamlash. Amalda talab ravonligini uch ko'rish, ya'ni ravon talab, noravon talab hamda yakka (unitar) talabga bo'lish mumkin.Bozor ravon talab vaziyatida narxlardagi o'zgarishlarga o'ta sezuvchan bo'ladi.Bozor noravon talab vaziyatida narxlardagi o'zgarishga mos ravishda sezgirlik ko'rsatmaydi.Yakka ravonlik vaziyatida sotuvchilar ko'p bo'lgan, hujjat bir mahsulot o'rnini bosgan mahsuloti bo'lsa qanday xavf ostida.

2. Har bir xaridor o'ziga yoqqan tovarni sotib oladi, iste'molchilarga raqiblar tovariga nisbatan ko'proq ijtimoiy resurslarga mos keluvchilarini sotib oladi. Buning uchun oddiybardoshlik (tanlangan bozorda tovarni sotish)ni faqat tovarni solishtirish mumkin. Raqobatbardoshlik nisbiy tushuncha, aniq bozorga va unga kirish vaqtiga bog‘liqdir. Tovar sotilishi uchun xaridor to'lovga ega, tovar esa zarur bo'lishi kerak. Buning uchun "to'lov nazorati talab" ham deb olib.

Tovarni sotib olish insonlar ma'lumni rivojlantirishni nazardan tutadi. Shu sababli tovarning sifat ko'rsatkichlari to'g'risida axborot zarur. Bozorga kirish firma uchun mas'uliyatli davr, uning tovarlari haqida hali ma'lumotlar berilmagan. Bo‘lajak iste’molchi axborotlarni olishi shart:tovarning borligi va sotilish joyi;qaysi bo'lganlarni shakllantirishga muvofiqligi iste'molning asosiy ko'rsatkichlari;xaridorlarni ko'niktirmay qolgan holda ulaming himoya qilish kafolatlari.Bo‘lg‘usi xaridorlarga axborotlar‘ usullarini tuzatish:Reklamalar (radio, televizor, yozma). Ko'rgazmalar o'tkazish,Yig‘ilishlar, anjumanlar va filmlar orqali va boshqalar.Axborotga ega bo‘lmagan xaridorlarga murojaat qilish talabiniuyg‘otadi va tovarni sotib olish undaydilar.Talabni qayta sotishni rag' xizmatida to'g'ridan - to'g'ri marketingning ahamiyati kattadir.To'g'ridan - to'g'ri marketing - bu marketingning dialogik tizimidir, ya'ni sotuvchi xaridor bilan suhbatlashib, oxiri xaridorni buyurtma borligiga ishontiradi. To'g'ri marketingning ustunlik nazorati, siz o'z xizmatingiz natijasini o'z ko'zingiz bilan qurishingiz mumkin.Telemarketing - bu to'g'ridan - to'g'ri maretingning bir shakli bo'lib, bunda foydalanuvchi bilan telefon orqali muloqot qilish tushuniladi. Telemarketingdan boshqarishda telefon qilish vaqtini to‘g‘ri tanlash kerak. Mutaxassislarning fikricha, eng optimal vaqt kunduzi soat 10 dan keyin va tushdan keyin soat 14-17 gacha.Tovarbardoshligini o‘rganish murakkab va o‘z infektsiyani rivojlanishlarni oladi: tovarni sotish bozorini o'rganish; raqiblar haqida ma'lumotlar yig'ish;iste'molchilar talablarini o'rganish; boshqaruvbardoshligini boshqarish bo'yicha ishlab chiqarish chiqish;ishlab chiqarish va bozorga sinovlari bilan chiqish haqidagi qaror. Bu masalalarni hal qilish korxonada tovar hayotbardoshligini oshirishning uzluksiz tuzatishni talab qiladi. Har qanday tovarga chiqishi bilanok o‘z harakatini yo‘qota boshlash, bu jarayonni sekinlatish mumkin, bu iqtisodiy va bundan keyingi buyum harakatni to‘la yo‘ ‘ qotish foydasi bo‘yicha yangivar chiqish bozorni beradi. Tovarbardoshligini shunday sharti ko‘rinishga ega bo‘lgan shunday tovarga nisbatan eng katta yalpi foydali samaradan iborat:
K = R / S—► maks
bu erda: R-tovarning foydali mahsulot; S-tovarni xarid qilish va sayohatga oid manba (sotib olish olishi); Tovarning bardoshligini yuqori bosqichlarni o‘z ichiga oladi:bozorni tahlil qilib, o'zimizning tovarimizga o'xshash namunasini topib olish;bizning tovar bilan solishtiriladigan mahsulotlardagi asosiy ko‘rsatkichlarni belgilash;o‘zimizning tovarimizdagi integral huquqbardoshlik xususiyatini aniqlash.

3. Tovar sotilishi uchun xaridor to'lovga ega, tovar esa zarur bo'lishi kerak. Buning uchun "to'lov nazorati talab" ham deb olib.Tovarni sotib olish insonlar ma'lumni rivojlantirishni nazardan tutadi. Shu sababli tovarning sifat ko'rsatkichlari to'g'risida axborot zarur. Bozorga kirish firma uchun mas'uliyatli davr, uning tovarlari haqida hali ma'lumotlar berilmagan. Bo‘lajak iste’molchi axborotlarni olishi shart:tovarning borligi va sotilish joyi;qaysi bo'lganlarni shakllantirishga muvofiqligi; iste'molning asosiy ko'rsatkichlari;xaridorlarni ko'niktirmay qolgan holda ulaming himoya qilish kafolatlari.Bo‘lg‘usi xaridorlarga axborotlar‘ usullarini tuzatish: Reklamalar (radio, televizor, yozma). Ko'rgazmalar o'tkazish,Yig‘ilishlar, anjumanlar va filmlar orqali va boshqalar.Axborotga ega bo‘lmagan xaridorlarga murojaat qilish talabiniuyg‘otadi va tovarni sotib olish undaydilar.Talabni qayta sotishni rag' xizmatida to'g'ridan - to'g'ri marketingning ahamiyati kattadir.To'g'ridan - to'g'ri marketing - bu marketingning dialogik tizimidir, ya'ni sotuvchi xaridor bilan suhbatlashib, oxiri xaridorni buyurtma borligiga ishontiradi. To'g'ri marketingning ustunlik nazorati, siz o'z xizmatingiz natijasini o'z ko'zingiz bilan qurishingiz mumkin.Telemarketing - bu to'g'ridan - to'g'ri maretingning bir shakli bo'lib, bunda foydalanuvchi bilan telefon orqali muloqot qilish tushuniladi. Telemarketingdan boshqarishda telefon qilish vaqtini to‘g‘ri tanlash kerak. Mutaxassislarning fikricha, eng optimal vaqt kunduzi soat 10 dan keyin va tushdan keyin soat 14-17 gacha.