MAVZU:Natija olishga qarab to’g’ridan to’g’ri, o’zaro ta’sirida asoslangan o’lchashlar va o’lchash kattaliklarini taxlil qilish Reja: 1. Natija olishdagi o’lchashlar 2. O’lchash kattaliklarini taxlil qilish 4. Xulosa Natija olishdagi o’lchashlar - O‘lchash – bu umuman har xil kattaliklar to‘g‘risida informatsiya qabul qilish, o‘zgartirish demakdir. Bundan maqsad izlanayotgan kattalikni son qiymatini qo‘llash, ishlatish uchun qulay formada aniqlashdir.
- O‘lchash jarayoni sxemasi.
- O‘lchash natijasi – o‘lchanayotgan kattalikning son qiymatini o‘lchash birligiga ko‘paytmasi tariqasida ifodalanadi:
- Х = n(х),
- bu yerda: X – o‘lchanadigan kattalik;
- n – o‘lchanayotgan kattalikning qabul qilingan o‘lchov birligidagi son qiymati;
O‘lchash turlari. - O‘lchash turlari.
- O‘lchash vositalari va ularning turlari
- O‘lchovlar – keng tarqalgan o‘lchash vositalaridan hisoblanadi. O‘lchov deb, kattalikning aniq bir qiymatini hosil qiladigan, saqlaydigan o‘lchash vositasiga aytiladi. Masalan, tarozi toshi, elektr qarshiligi, kondensatori va shu kabilarni o‘lchovlarga misol qilib olishimiz mumkin
- Etalon deb, kattalikning o‘lchamini hosil qilish, saqlash va uni boshqa o‘lchash vositalariga uzatish uchun xizmat qiladigan o‘lchovlarga aytiladi. Kattalikning birligi etalondan razryad etalonlariga uzatiladi, ulardan esa pog‘onasimon tarzda ishchi o‘lchash vositalariga uzatiladi.
- Etalonlarning tabaqalanish pog‘onasi quyidagicha joylashgan:
- – birlamchi etalonlar;
- – ikkilamchi etalonlar;
- – ishchi etalonlar.
- O‘lchash asboblarining aniqlik klasslari
- Odatda o‘lchash asbobi olinadigan natijaga kirituvchi xatoligini oldindan belgilash uchun xatolikning me’yorlangan qiymatidan foydalaniladi. Xatolikning me’yorlangan qiymati deganda berilgan o‘lchash vositasiga tegishli bo‘lgan xatolikni tushunamiz. Alohida olingan o‘lchash vositasining xatoligi har xil, muntazam va tasodifiy xatoliklarining ulushi esa turlicha bo‘lishi mumkin.
Do'stlaringiz bilan baham: |
