Xossalari. Asoslar odatda qattiq moddalardir. Ularning rangi turlicha bo’lib, rang o’zgarishi ba’zan asoslarni birini ikkinchisidan ajratish imkoniyatini beradi. Faqat NH4OH ammiakni suvda erishidan hosil bo’lgan birikma eritmada mavjud (suyuqlik).
Asoslar kislotali oksidlar bilan ta’sirlashib tuz va suv hosil qiladi. Bunday tuzlar kislotali oksidlarning tuzlariga kiradi:
Asoslar qizdirilsa suv va asosli oksidlarga parchalanadi:
Ishqorlarga tuzlar ta’sir ettirilsa erimaydigan asoslar hosil bo’lishi yuqorida ko’rib chiqildi.
Amfoter gidroksidlar. Asoslarning alohida guruhini amfoter gidroksidlar tashkil etadi. Ham kislota ham asos xossasini namoyon etuvchi asoslar amfoter gidroksidlar deyiladi. Bunday asoslar qatoriga: Zn(OH)2, Be(OH)2, Al(OH)3, Sn(OH)2, Pb(OH)2, Cr(OH)3, Pb(OH)4, Sn(OH)4 va boshqalar kiradi.
Amfoter gidroksidlar kislotalar bilan ham, asoslar bilan ham ta’sir etishi mumkin. Ular kislotalar ta’sirida ham asoslar ta’sirida ham oson eritmaga o’tadi:
Amfoter gidroksidlar amfoter metallarining tuzlariga ishqorlar ta’sir ettirib olinadi.
3. Kislotalar
Kislotalar. Tarkibida vodorod atomi va kislota qoldig’i tutgan murakkab moddalar kislotalar deyiladi. Kislotalarning umumiy formulasi HnR . R- kislota qoldig’i. n- kislota qoldig’i valentligi yoki kislotalarning asosliligi. Ko’p ishlatiladigan kislotalarning ro’yxati 5 jadvalda berilgan.
Kislotalar eritmada dissotsialanib vodorod kationlarini va kislota qoldig’i anionlarini hosil qiladi.Agar kislota ko’p asosli bo’lsa bunday dissotsialanish jarayoni bosqichli boradi:
Kislota eritmalari nordon ta’mli bo’lib , lakmus indikatorini qizil rangga kiritadi. Fenolftalein indikatori kislotalar ishtirokida o’z rangini o’zgartirmaydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
