67. Himoyalangan kanal texnologiyalari haqida nimalar bilasiz?
Himoyalangan kanal texnologiyasi ochiq transport tarmog’i masalan,
Internet bo’yicha ma’lumotlarni uzatish xavfsizligini ta’minlaydi.
- ulanishni o’rnatishda abonentlarni o’zaro autentifikatsiyasi;
- ruxsatsiz kirishdan kanal bo’yicha uzatilayotgan xabarlar himoyasi;
- kanal bo’yicha keladigan xabarni butunliligini ta’minlash
68. Tizim xavfsizligi: Tizim faoliyatini boshqarish.
Linux tizimini boshqarish - bu Linux muhitida kompyuter tizimini sozlash, o’zgartirish va boshqarish jarayoni. Tizim ma'muriyati foydalanuvchi hisobini yaratish, hisobotlarni olish, zaxira nusxasini yaratish, konfiguratsiya fayllarini, hujjatlarni yangilash va tiklash amallarini bajarishni o'z ichiga oladi. Serverni boshqaradigan, konfiguratsiya muammolarini tuzatadigan, yangi dasturiy ta'minot yangilanishlarini tavsiya qiladigan va hujjatni yangilaydigan foydalanuvchi tizim administratori hisoblanadi. Linux tizim ma'muri bilishi va tushunishi kerak bo'lgan ba'zi narsalar mavjud:
Linux fayl tizimlari
Fayl tizimi ierarxiyasi
Root/super foydalanuvchini boshqarish
Bash buyrug'lari haqida
Fayllar, kataloglar va foydalanuvchilar bilan ishlash
69. Tizim xavfsizligi: SUID va SGID.
SUID (Set-user Identification) va SGID (Set-group Identification) bajariladigan fayllarga o'rnatilishi mumkin bo'lgan ikkita maxsus ruxsatdir va bu ruxsatlar bajarilayotgan faylni egasi yoki guruh imtiyozlari bilan bajarishga imkon beradi.
SUID: Bu bajariladigan fayllar uchun maxsus fayl ruxsatidir. Bu boshqa foydalanuvchilarga fayl egasining samarali ruxsatlari bilan faylni ishga tushirish imkonini beradi. Lekin bajariladigan ruxsatlarni ifodalovchi oddiy x o'rniga. Biz foydalanuvchi uchun s (bu SUIDni bildiradi) maxsus ruxsatni ko'ramiz.
SGID: Bu boshqa foydalanuvchilarga guruh egasining samarali GID (group Identification) ni meros qilib olish imkonini beruvchi bajariladigan fayllar uchun maxsus fayl ruxsatidir. Bu erda bajariladigan ruxsatlarni ifodalovchi x o'rniga biz guruh foydalanuvchilari uchun s (SGIDni bildiradi) maxsus ruxsatini ko'ramiz.
Do'stlaringiz bilan baham: |