1. O’q ustida yo’nalgan kesmalar 1-ta’rif. Yo’nalishi aniq bo’lgan to’g’ri chiziq o’q

Eslatma. ning musbat qiymatlari uchun nuqta va nuqtalar orasida yotadi ( 6-chizmaga qarang). Bunda va kesmalar bir xil yo’nalgan bo’ladi). ning manfiy qiymatlari uchun nuqta kesmadan tashqarida yotadi (nima uchun ?).

Tekshirish uchun savollar va mashqlar

Savollar.

1. 
   O’q deb nimaga aytiladi?
   
2. 
   Yo’naltirilgan kesma deb nimaga aytiladi?
   
3. 
   Yo’nalgan kesmaning kattaligi (miqdori) deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Yo’nalgan kesmalar qachon o’zaro teng bo’ladi?
   
5. 
   Yo’nalgan kesmalar yig’indisining kattaligi nimaga teng?
   
6. 
   Yo’nalgan kesmaning haqiqiy songa kupaytmasi deb nimaga aytiladi?
   
7. 
   To’g’ri chiziqdagi, dekart koordinatalari sistemasi deb nimaga aytiladi?
   
8. 
   Yo’nalgan kesmaning kattaligi qanday topiladi?
   
9. 
   Ikki nuqta orasidagi masofa qanday topiladi?
   
10. 
    Kesmani berilgan nisbatta bo’luvchi nuqtaning koordinatasi qanday topiladi? Kesmaning o’rtasidagi nuqta koordinatasi-chi?
    
11. 
    Koordinatalari qo’yidagi tenglamalarni qanoatlantiruvchi nuqtalarni yasang:
    

a)
b)
c)

12. 
    Koordinata to’g’ri chizig’ida (-3) va (5) nuqtalarni belgilang.
    
13. 
    =(-4; -1) va = sonli to’plamlar berilgan. Quyidagi to’plamlarni son o’qida tasvirlang.
    

a) ,
b)

14. 
    Berilgan nuqtadan nuqtagacha bo’lgan kesma uzunligini bilgan holda, A nuqtaning koordinatasini toping.
    

a) (2) va =8. b) (-5) va =3

15. 
    (3) nuqta (1) va nuqtalar orasidagi masofani nisbatda bo’ladi. nuqtaning koordinatasini toping.
    
16. 
    nuqtadan 7 birlik uzoqlikda turgan nuqtaning koordinatasini toping.
    
17. 
    nuqtalarni tutashtiruvchi kesmani nisbatda bo’luvchi nuqtaning koordinatasini toping, agar:
    

a) b)