1 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
Download 1.43 Mb. Pdf ko'rish
|
tarix fanidan testlarning tuzish uslublari
|
40 MAZKUR SAVOLLARNI TEST TOPSHIRIG’IGA AYLANTIRISH UCHUN TEST TOPSHIRIG’I PASPORTINI SHAKLLANTIRISH TEST TOPSHIRIG’I PASPORTI Kurs bobi Kurs bo’li mi Qi y inli k da ra ja s i Test topshirig’i To’g’ri javob Muqobil javob Muqobil javob Muqobil javob 1 1 1 Ahmad Farg’oniy xotirasiga horijiy
mamlakatlarning qaysi
shaharda haykal qo’yilgan? Misr poytaxti Qohira shahrida.
Rossiyaning poytaxti Moskva
shahrida
Yaponiyaning poytaxti Tokio shahrida
Ozarbayjon ning poytaxti Boku shahrida SHU SAVOL BO’YICHA OCHIQ VA YOPIQ TESTLAR TESTLAR TESTLAR 1.Ahmad
Farg’oniyga qaysi
mamlakatning poytaxtida haykal qo’yilgan? A. Misr poytaxti Qohira shahrida. V. Rossiyaning poytaxti Moskva shahrida S. Yaponiyaning poytaxti Tokio shahrida D. Ozarbayjonning poytaxti Boku
shahrida 1. Ahmad Farg’oniyga G’G’G’G’G’G’G’ mamlakatning poytaxtida haykal qo’yilgan A. Misr poytaxti Qohira shahrida. V. Rossiyaning poytaxti Moskva shahrida S. Yaponiyaning poytaxti Tokio shahrida D. Ozarbayjonning poytaxti Boku
shahrida BILIMLARNING TURLARI 1-jadval № BILIMLARNING TURLARI MAZMUNI VA MOHIYATI TEST TOPSHIRIG’INING QIYINLIK DARAJASI 1. Nom va ismlar haqidagi bilimlar O’quv kursi mazmunidagi buyuk shaxslarning ismlari, manba, joylar predmet va jismlarning aniq nomlari Reproduktiv daraja 2. Nom
va ismlarning mazmuni haqidagi bilimlar O’quv kursi mazmunidagi buyuk shaxslarning ismlari, manba, joylar predmet va
jismlarning aniq
nomlarining ma’nosini anglash Reproduktiv daraja 3. Faktik bilimlar Faktik
bilimlar o’quv
kursi mazmunidagi nazariyani boyitish va to’ldirish maqsadida beriladi. Reproduktiv daraja 41 4.
Ta’riflar Ta’riflarni yodlash emas, balki uning mazmun-mohiyatini anglash, nazariy tayyorgarlik darajasini aniqlash uchun zarur Produktiv daraja 5. Taqqoslash va qiyoslashga doir bilimlar O’quv kursi mazmuniga binoan, ob’ektlarni taqqoslash, o’xshashlik va farqli
tomonlarni aniqlash, umumlashtirish orqali
optimal variantni tanlash Produktiv daraja Qisman-izlanishli 6. Bir-birini inkor
etish va ziddiyatli bilimlar O’quv kursi mazmunidagi muayyan g’oya va gipotezalarning inkor etilishi, ziddiyatlarni bartaraf etib, umumiy xulosa yasash imkonini beradi Produktiv daraja Qisman-izlanishli Kreativ daraja
7. Assotsiativ bilimlar Muammoli vaziyatlarni hal etish orqali ijodiy fikr yuritish, ijodiy faoliyat tajribalarini egallash Qisman-izlanishli Kreativ daraja
8. Klassifikatsiyaga doir bilimlar Mazkur
bilimlar umumlashgan, tizimli bilimlarni egallash imkonini beradi.
Tizimli bilimlar o’quv kursining asosiy tushunchalari va qonuniyatlarini to’g’ri talqin qilish imkonini beradi. Produktiv daraja Qisman-izlanishli Kreativ daraja
9. Sabab-oqibat munosabatlari haqidagi bilimlar Tahsil oluvchilar tomonidan voqea va
hodisalarning kelib
chiqish sabablari,oqibatlari haqida fikr
yuritish imkonini beradi. Produktiv daraja Qisman-izlanishli Kreativ daraja
10. Jarayon, algoritmik bilimlar Ko’nikma va malakalarni aniqlash imkonini beradi. Produktiv daraja Qisman-izlanishli 11. Texnologik bilimlar Ishlab
chiqarish, pedagogik jarayonlarni texnologiyalashtirishga oid bilimlar va algoritmlarni aniqlash imkonini beradi. Produktiv daraja Qisman-izlanishli Kreativ daraja 12. Ehtimollikka asoslangan bilimlar O’quv kursi mazmunidagi gipoteza va nazariyalarni isbotlash orqali ijodiy fikr yuritish, ijodiy faoliyat tajribalarini egallash Produktiv daraja Qisman-izlanishli Kreativ daraja
13. Abstrakt bilimlar Ideallashtirilgan yoki
muayyan darajada qabul qilingan tushunchalar va ob’ektlar haqidagi bilimlar Produktiv daraja Qisman-izlanishli Kreativ daraja
14. Metodologik bilimlar Bilimlarni o’zlashtirish jarayoni, faoliyatni samarali tashkil etish, atrof-muhit va ijtimoiy sharoitni o’zgartirish metodlari haqidagi bilimlar Reproduktiv Produktiv Qisman-izlanishli Kreativ daraja
42
YUZASIDAN TAVSIYALAR
1. Joriy nazorat topshiriqlari shu mavzuning mazmunini qamrab olishi lozim. 2. Mavzu mazmunidan kelib chiqqan holda nazorat topshiriqlarida: Ochiq test topshiriqlari; Yopiq test topshiriqlari; Ko’p javobli test topshiriqlari; Standart va nostandart t est topshiriqlari bo’lishi lozim. 3. Test topshiriqlarining qiyinlik darajasi reproduktiv, produktiv, qisman- izlanishli va kreativ test topshiriqlari teng miqdorda bo’lishi tavsiya etiladi.
YUZASIDAN TAVSIYALAR
1. Oraliq nazorat topshiriqlari o’rganilgan bob yoki bo’lim mazmunini qamrab olishi lozim. 2. Bob yoki bo’lim mazmunidan kelib chiqqan holda nazorat topshiriqlarida: Ochiq test topshiriqlari; Yopiq test topshiriqlari;
Ko’p javobli test topshiriqlari; Standart va nostandart test topshiriqlari bo’lishi lozim. 3. Test topshiriqlarining qiyinlik darajasi reproduktiv, produktiv, qisman-izlanishli va kreativ test topshiriqlari teng miqdorda bo’lishi tavsiya etiladi.
YUZASIDAN TAVSIYALAR
1. Yakuniy nazorat topshiriqlari o’rganilgan kurs mazmunini qamrab olishi lozim. 2. Kurs mazmunidan kelib chiqqan holda nazorat topshiriqlarida: Ochiq test topshiriqlari; Yopiq test topshiriqlari; Standart va nostandart test topshiriqlari bo’lishi lozim. 3. Test topshiriqlarining qiyinlik darajasi reproduktiv, produktiv, qisman-izlanishli va kreativ test topshiriqlari teng miqdorda bo’lishi tavsiya etiladi. 43 MALAKA OSHIRISH TINGLOVCHILARI UCHUN “Test topshiriqlarning turlari va ularning tavsifi” mavzusida ishlanmasi Mavzu maqsadi: Tinglovchilarni t est topshirig’ining tarkibi, mazmuni va samaradorligi ga qo’yiladigan talablar, reproduktiv, produktiv, qisman-izlanishli va ijodiy test topshiriqlari tavsifi, test topshiriqlarining mazmuni va sifatiga DTM tomonidan qo’yiladigan talablar bilan tanishtirish, tinglovchilarda mazkur test topshiriqlarini tuzish va ta’lim-tarbiya jarayonida foydalanish uchun zarur bo’ladigan metodik bilim, ko’nikma va malakalarni tarkib toptirish. Mashg’ulot davomida tinglovchilar tomonidan bajariladigan topshiriqlar yuzasidan metodik ko’rsatma
1. Test topshirig’ining tarkibi, mazmuni va samaradorligiga qo’yiladigan talablarni o’rganing. 2. Test topshiriqlarining qiyinlik darajasiga ko’ra o’zingiz o’qiydigan kurs bo’yicha reproduktiv, produktiv, qisman-izlanishli va ijodiy darajadagi test topshiriqlarini tuzing. 3. Test topshiriqlarining mazmuni va sifatiga DTM tomonidan qo’yiladigan talablarni o’rganib chiqing. 4. O’zingiz o’qiydigan kurs bo’yicha tuzgan reproduktiv, produktiv, qisman-izlanishli va ijodiy darajadagi test topshiriqlarini DTM tomonidan qo’yiladigan talablarga moslashtiring.
Yopiq testlar 1. ―Tajribamdan ko’rdimki, azmi qat’iy, tadbirkor, xushyor, mard va shijoatli bir kishi mingta tadbirsiz, loqayd kishilardan yaxshiroqdir.‖ Bu hikmatli gap kimga tegishli ekanligini toping. A. Amir Temur. V. Alisher Navoiy. S. Al Horazmiy. D. Al Horazmiy. 2. Horijiy mamlakat va shaharlarning qaysi birida Ibn Sino xotirasiga haykal qo’yilgan? A. Belgiya. V. Moskva. S. Tokio.
44 D. Boku. 3. Ahmad Farg’oniyga qaysi shaharda haykal qo’yilgan? A. Misr poytaxti Qohira shahrida. V. Rossiyaning poytaxti Moskva shahrida. S. Yaponiyaning poytaxti Tokio shahrida. D. Ozarbayjonning poytaxti Boku shahrida. 4. Qaysi asr ―Beruniy asri‖ degan nomni olgan? A. 11-asr. V. 11-asrning oxiri. S. 10 asr. D. 12 asr. 5. Oydagi kraterlarning ikkitasiga buyuk vatandoshlarimiz nomi qo’yilgan. Ularni toping. A. Ahmad Farg’oniy, Mirzo Ulug’bek. V. Ahmad Farg’oniy, Beruniy. S. Mirzo Ulug’bek, Al Horazmiy. D. Ahmad Farg’oniy, Al Horazmiy.
Ochiq testlar 1. ―Tajribamdan ko’rdimki, azmi qat’iy, tadbirkor, xushyor, mard va shijoatli bir kishi mingta tadbirsiz, loqayd kishilardan yaxshiroqdir.‖ Bu hikmatli gap .........ga tegishli. A. Amir Temur. V. Alisher Navoiy. S. Al Horazmiy. D. Al Horazmiy. 1.
Horijiy mamlakat ...........da Ibn Sino xotirasiga haykal qo’yilgan. A. Belgiya. V. Moskva. S. Tokio. D. Boku. 3. Ahmad Farg’oniyga ......... shaharda haykal qo’yilgan. A. Misr poytaxti Qohira shahrida. V. Rossiyaning poytaxti Moskva shahrida. S. Yaponiyaning poytaxti Tokio shahrida. D. Ozarbayjonning poytaxti Boku shahrida. 4. ......... asr ―Beruniy asri‖ degan nomini olgan. A. 11-asr. V. 11-asrning oxiri.
45 S. 10 asr. D. 12 asr. 5. Oydagi kraterlarning ikkitasiga buyuk vatandoshlarimiz ..........nomi q o’yilgan. A. Ahmad Farg’oniy, Mirzo Ulug’bek. V. Ahmad Farg’oniy, Beruniy. S. Mirzo Ulug’bek, Al Horazmiy. D. Ahmad Farg’oniy, Al Horazmiy. 2. Topshiriq. Quyidagi fikrlarni ularning mualliflari bilan juftlang va belgilangan joyga yozing: № Fikrlar Fikrlarning mualliflari 1. ―Teatr – bu ibratxonadur‖ A Alisher Navoiy
2.
«Har bir millatning dunyoda borlig’ini ko’rsatadurgan oyinai hayoti
til va
adabiyotidur.». B Mahmudxo’ja Behbudiy 3. «Diling Ollohda, qo’ling
mehnatda bo’lsin» V Abdulla Avloniy 4. «Tilga e’tiborsiz – elga e’tiborsiz» G Islom Karimov 5. «Temur baland bo’yli, tik qomatli, keng peshonali, kallasi katta, bag’oyat kuchli va salobatli,… haqgo’y kishi edi» D Bahouddin Naqshband 6. «Sohibqiron bobomiz qo’lida nayza emas, otni ng jilovini tutib turgani ma’qul‖ E Amir Temur
7.
«Tajribamda ko’rilgankim, azmi qat’iy, tadbirkor, hushyor, mard va shijoatli bir kishi mingta tadbirsiz, loqayd kishidan yaxshiroqdir» J Ibn Arabshoh
1-Topshiriq. Quyidagi fikrlarni ularning mualliflari bilan juftlang va belgilangan joyga yozing: № Fikrlar Fikrlarning mualliflari 1. ―Teatr – bu ibratxonadur‖ A Alisher Navoiy
2.
«Har bir millatning dunyoda borlig’ini ko’rsatadurgan oyinai hayoti
til va
adabiyotidur.». B Mahmudxo’ja Behbudiy 3. «Diling Ollohda, qo’ling
mehnatda bo’lsin» V Abdulla Avloniy 4. «Tilga e’tiborsiz – elga e’tiborsiz» G Islom Karimov 46 5.
«Temur baland bo’yli, tik qomatli, keng peshonali, kallasi katta, bag’oyat kuchli va salobatli,… haqgo’y kishi edi» D Bahouddin Naqshband 6. «Sohibqiron bobomiz qo’lida nayza emas, otning jilovini tutib turgani ma’qul‖ E Amir Temur 7.
«Tajribamda ko’rilgankim, azmi qat’iy, tadbirkor, hushyor, mard va shijoatli bir kishi mingta tadbirsiz, loqayd kishidan yaxshiroqdir» J Ibn Arabshoh 1-B
2V 3-D
4-A 5-J
6-G 7-E
1. «Din va millatning hujjati» A Imom Buxoriy 2. «Musulmonlarning e’tiqodini tuzatuvchi» B Bahouddin Naqshband 3. «Muhaddislar sultoni» V BurhoniddinMarg’inoniy 4. «Bahouddini Balogardon» G Imom Moturidiy 5. «Ustodi avval» D Mahatma Gandi 6. ―Buyuk qalb egasi‖ E Ozod Sharafiddinov 7. Ma’naviy jasorat sohibi J Platon
1. Sanalarni sodir bo’lgan voqealar bilan juftlang: № Sanalar
Voqealar 1. 2001
A «Alpomish» dostoni ham millatchilik ruhidagi asar sifatida qoralanib, qatag’onga uchragan edi. 2.
1998 yil B Mamlakatimizda «Oila yili» deb e’lon qilindi 3. 2007 yilda V O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qabul qilindi 4. milodiy 870 yili G O’zbek tili davlat tili deb e’lon qilindi. 5. o’tgan asrning 50-yillari D AYSESKO tomonidan Toshkent shahrining yilda Islom madaniyati poytaxti deb e’lon qilingani 6.
1992 yil E Yurtimizda Qatag’on qurbonlarini yod etish kuni nishonlanadigan bo’ldi 7.
1989 yil J Ma’rifatparvar ziyolilarimizning sa’y-harakatlari bilan lotin yozuvi asosidagi o’zbek alifbosi ishlab chiqildi va joriy etildi. 8. 1929 yilda Z Sobiq SSSR hududida mudhish ommaviy siyosiy qatag’onlar bo’ldi. 9.
1993 yil I Tariximizdagi yana bir mumtoz siymo - Imom Moturidiy tavallud topgan. 10. 1937-1953 yillarda K Yurtimizda «Lotin yozuviga asoslangan o’zbek alifbosini joriy etish to’g’risida»gi qonun qabul qilindi 47 10-topshiriq. Quyidagi jumlalardagi xatolikni toping: 2. «Avesto»ning tub ma’no-mohiyatini belgilab beradigan tamoyil «Ezgu fikr, ezgu mulohaza, ezgu so’z».
poytaxti deb e’lon qilingan. 4. Imom Buxoriy «Musulmonlarning e’tiqodini tuzatuvchi» degan yuksak sharafga sazovor bo’lgan.
on XI asrni «Farg’oniy asri» deb ta’riflaydi. 6. Mirzo Ulug’bekka Moskva, Tokio va Boku shaharlarida muhtasham haykallar o’rnatilgan.
1.
«Avesto»ning tub ma’no-mohiyatini belgilab beradigan tamoyil «Ezgu fikr, ezgu so’z, ezgu amal». 2. AYSESKO tomonidan 2007 yilda Toshkent shahrining Islom madaniyati poytaxti deb e’lon qilingan. 3. Imom Buxoriy «muhaddislar sultoni» degan yuksak sharafga sazovor bo’lgan, Imom Moturidiy 4.
Islom olamida «Musulmonlarning e’tiqodini 5.
―Tuzatuvchi» degan nomga sazovor bo’lgan. 6.
Amerikalik fan tarixchisi Sarton XI asrni «Beruniy asri» deb ta’riflaydi. 7. Alisher Navoiyga Moskva, Tokio va Boku shaharlarida muhtasham haykallar o’rnatilgan, Mirzo Ulug’bekka haykal Litvada qo’yilgan.
48 TEST TOPSHIRIQLARIGA TAYYORLANISH VA ISHLASH BO’YICHA TAVSIYALAR (XULOSA O`RNIDA) Tarix fanidan tesт topshiriqlariga tayyorlanuvchi o’quvchi avvalam bor ona tili qonun- qoidalaridan xabardor bo’lmog’i zarur. Tarix fani darsliklarini grammatik qonuniyatlar asosida o’rganishi, imloviy qonunitlarni bilishi, har bir so’z boshi(abzats)da tugallangan fikrni anglab olmog’i kerak. Tarix fani darslikapridagi geografik bilimlarga e’tibor berilmog’i zarur. Chunonchi jahon siyosiy xaritasini bilish yohud tabiiy xaritani bilish, tarixiy jarayonlar taraqqiysi bilan uzviy qiyoslab borish bilim poydevorlaridan biridir. Tarixi fanidan testlarga tayyorlanuvchi o’quvchi tarixiy xronologik qiyosiy testlarga tayyorgarlik jarayonida matematika qonun-qoidalaridan xabardor bo’lmog’i, hisob amallarini zukko bajaradigan bo’lmog’liklari zarur. Zero pedogogik-psixologik tamoyillarg a ko’ra zukko xotirani asosida ko’plab she’rlarni yoddan bilish, matematikadan ko’plab amallarni ishlash, shaxmat o’yinini shug’ullanish turadi. Tarix darsliklarini o'zlashtirish davomida quyidagilarga etibor qaratish tavsiya etiladi: mavzuni o'qishdan oldin diqqatni bir joyga jamlash lozim; berilgan mavzudagi davlatni joylashgan o'rnini xaritadan tekshirib, joylashgan o'rni va qo'shni davlatlari haqidagi tasavvurga ega bo'lish zarur; oldingi darsliklarda berilgan mazkur mavzuga taalluqli bo'lgan voqea va xodisalarni esga olish lozim; o'rganilayotgan mavzuda urg'u berilayotgan voqea va xodisalarga alohida e`tibor qaratish, shuningdek, ularni ketma-ketlik asosida cho'ntak daftarchaga qayd etish lozim; voqea va xodisalar yuz bergan sanalarni yodda qoldirish uchun boshqa mavzular (boshqa davlatlarda ro'y bergan voqealar)dagi sanalar bilan taqqoslab borish lozim; Test topshiriqlarini javoblarsiz bajarishga, kitobni hamohang o'qib test javoblarini tekshirib borish tavsiya etiladi. 49 Tarix fanidan test topshiriqlarini bajarish jarayonida quyidagilarga e`tibor qaratilish lozim: 1. Dastlab test topshirig`ining savolini diqqat bilan o`qing. Unda aynan nima so`ralgan? Shuni aniqlab oling. 2. Test topshirig`ining muqobil javob variantlarini shoshmasdan oxirigacha o`qib chiqing va tushunib oling. 3. To`g`ri deb hisoblagan javob variantingizni har jihatdan asoslang. 4. To`g`ri va noto`g`ri javoblarni bir-biriga taqqoslang. Nima uchun noto`g`ri, nima uchun to`g`ri ekanligini isbotlang. 5. Noto`g`ri javob
variantlarini chiqarib tashlang. Bunda
olgan bilimlaringizga tayanib ish tuting. Shunda fikringiz yana bir bor o`z isbotini topadi. 6. Test topshiriqlarini bir-biriga taqqoslash orqali ham to`g`ri javobni topishga harakat qiling. Bu usul ham sizga qo`l kelishi mumkin. 7. Test topshiriqlarida keltirilgan to`g`ri ma`lumotlarga diqqatingizni jalb eting. Berilgan axborotiarni o'zlashtiring. Bu sizning bilimingizni oshiradi. 8. Test topshiriqlarini bajarishda darslik va qo`llanmalardan unumli foydalaning. Bunda test savolida so`ralgan ma'lumotni topish uchun boshqa ma'lumotlarni ham o`qishga to`g`ri keladi. Bu esa bilimingizni oshiribgina qolmay, sizni sinchkovlikka ham o`rgatadi. 9. O`zingizni sinash maqsadingiz bo`lsa, test topshiriqlaridan ma'lum miqdorini mustaqil bajaring va javoblaringizni aniq manbalardan tekshiring. Bu o`zingizga bo`lgan ishonchni orttiradi. 10. Shuni doimo yodda tutingki, barcha topshiriqlar olingan bilim asosida hai etiladi! Shu bois, test topshiriqlarini bajarishdan oldin o`sha mavzu yoki soha bo`yicha chuqurroq bilim olishga harakat qiling!
50 Foydalanilgan adabiyotlar 1. Repetitor. –T., Tarix fanidan testlar to`plami. I qism. Turg`un Zamonov. So`zbohsi. ―ART FLEX‖-2013. 2. Repetitor. Tarix savol-javoblar to`plami. II qism. Akbar Zamonov. So`zbohsi. –T., ―Akadem nashr‖. 2013. 3. Temirov R. O`zbekiston tarixi. –T. 2010. 4. Safo Matchonov, Sharifjon Sariyev. Adabiyot fanidan mavzuli test topshiriqlari to`plami. - T. ―Sharq‖. 2011. 5. Hamzayev Madrim. Ona tili mavzuli test topshiriqlari to`plami. -T. ―Sharq‖. 2012. 6. Axборотнома IX. ЎзРВМ ҳузуридаги Давлат тест маркази.-T. 2001. 7. Farxod Sultonov. Qadimgi dunyo tarixi fanidan mavzuli test topshiriqlari to`plami. - T. ―Sharq‖. 2011.
51 Mundarija Kirish…………….…………………………………..…………….…………………3 Test tuzilishiga qo’yiladigan talablar………………………..…………………....6 Tarixdan yil hisobiga doir testlar uslubiyati……………….………………….....8 Ko’p variantli test tizimi tuzilishi uslubiyati……………………………………..11 Test topshiriqlari shakllari……………………………………………………….17 Oily o`quv yurtlari talabalari uchun test topshiriqlari turlari …….…………...28 Malaka oshirish tinglovchilari uchun……..……………………………..……..43 Test topshiriqlariga tayyorlanish va ishlash bo’yicha tavsiyalar. (Xulosa o`rnida)………………………………………………….…………………………48 Foydalanilgan adabiyotlar……………………….……………………………...50 52 53 54 55
Alibekov Umurzoq 1962 yilda Xo`jand shahrida tug`ilgan. 1985 yilda Samarqand davlat universitetining tarix fakultetini tamomlagan. 1985 yildan GulDUda elshunoslik muammolari bilan shug`ullanib kelmoqda. Mavzuga doir ilmiy maqolalari respublika va xorijiy ilmiy-nazariy anjumanlar to`plamlarida, ilmiy jurnallarda chop etilgan. Guliston dalat universiteti , «Tарих» kafedrasi tadqiqotchisi. Guliston shahar, 4 mavze, GulDU Ijtimoiy-iqtisodiy fakultet binisi, 301- xona. Telefon (mobil): +99895-510-66-60
Hammualif : Mamatov Sharofiddin 1969 yilda tugilgan. 1996 yilda Toshkent davlat universitetining tarix fakultetini tamomlagan. 2005 yildan GulDUda “O`zbekisto tarixi” muammolari bilan shug`ullanib kelmoqda. Mavzuga doir ilmiy maqolalari respublika va xorijiy ilmiy-nazariy anjumanlar to`plamlarida chop etilgan. Guliston dalat universiteti, «Tарих» kafedrasi tadqiqotchisi. Guliston shahar, 4 mavze, GulDU Ijtimoiy-iqtisodiy fakultet binisi, 301- xona. Telefon (mobil): +99890-252-74-69
56 Download 1.43 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|