1. Qadimda qaysi yunon olimi kitobi yozilib uni geografiya deb atalgan?

5-Mavzu:
Yerning o’z o’qi atrofida aylanishi va kattaligi.

1 . Quyosh chiqib, bugunga qadar o’tgan vaqt nima deyiladi?

A) Sutka
B)* Kunduzi
D) Kechasi
E) Ampilituda

2. Quyosh botgandan chiqqunicha o’tgan vaqt nima deyiladi?

A) Sutka
B) Kunduzi
D)* Kechasi
E) Zmplituda

3. Bir kecha bilan bir kunduz nima deyiladi?

A) Vaqt
B) Yil
D) Oraliq mintaqa
E)* Sutka
4. Yer o’z o’qi atrofini qancha vaqt ichida bir marta aylanib chiqadi?
A)* 23 soat 56 daqiqa va 4 soniya
B) 24 soat
D) 23 soat 41 daqiqa 57 soniya
E) 23 soat 59 daqiqa 13 soniya

5. Yer o’z o’qi atrofida qaysi yo’nalishda aylanadi?

A)* G’arbdan sharqqa
B) Sharqdan g’arbga
D) Shimoldan janubga
E) Janubdan shimolga

6. Yer aylanish o’qining yer yuzi bilan tutashgan ikki nuqtasi nima deyiladi?

A) Ekvator
B) Meridianlar
D) Parallellar
E)* Yerning qutblari

7. Yer yuzida qutblardan barobar uzoqlikda o’tkazilgan aylana chiziq nima deyiladi?

A) Meridian
B)* Ekvator
D) Parallel
E) Tropik cho’llar

8. Qaysi aylana chiziq yerni shimoiy va janubiy yarimsharlarga ajratib turadi?

A) Parallel
B) Meridian
D)* Ekvator
E) Tropik chiziqlar

9. Shimoliy qutb bilan janubiy qutbni tutashtiruvchi yer yuzasidan o’tkazilgan yarim aylana chiziqlar nima deyiladi?

A)* Meridianlar
B) Paralleller
D) Vertikallar
E) Gorizontallar

10. Yer ekvatorga parallel qilib chizilgan aylana chiziqlar nima deyiladi?

A) Meridianlar
B)* Paralleller
D) Vertikallar
E) Gorizontallar

11. Qaysi aylana chiziqlar ekvatordan qutblarga o’tgan sari uzunligi qisqarib boradi?

A) Meridianlar
B)* Paralleller
D) Vertikallar
E) Gorizontallar

12. Yer quyoshga yaqin- uzoqligiga ko’ra qaysi sayyoralardan keyin uchinchi o’rinda turadi?

A) Uran va Neptun
B) Saturn va Yupiter
D) Merkuriy va Mars
E)* Merkuriy va Venera

13. Quyosh bilan yer oralig’I o’rta hisobda necha km ni tashkil etadi?

A)* 150 mln km
B) 140 mln km
D) 16 mln km
E) 130 mln km

14. Soatiga ming ( 1000 ) km tezlikda uchayotgan samalyot yerdan quyoshgacha bo’lgan masofani qancha vaqtda bosib o’tadi?

A) 10 yil
B) 13 yil
D) 15 yil
E)* 17 yil

15. Soatiga 39 600 km tezlikda uchayotgan raketa yerdan quyoshgacha bo’lgan masofani qancha vaqtda bosib o’tadi?

A) 3 oy
B)* 5 oy
D) 7 oy
E) 9 oy

16. Yerning o’rtacha diametrining uzunligi necha km gat eng?

A) 9 765 km
B) 10 846 km
D) 11 341 km
E)* 12 756 km

17. Yerning aylanasi necha km ni tashkil etadi?

A) 30 ming km
B)* 40 ming km
D) 50 ming km
E) 20 ming km

18. Yerning qutb radiusi ekvator radiusidan necha km qisqa?

A) 11 km
B)* 21 km
D) 17 km
E) 29 km

19. Yerning kichraytirilgan shakli nima deyiladi?

A) Xarita
B) Plan
D)* Globus
E) Kosmik sur’at

20. ……….da materiklar, okeanlar, orollar, tog’ va tekisliklar, umuman butun yer yuzasi kichraytirilgan holda tasvirlangan bo’ladi?

A)* Globus
B) Xarita
D) Plan
E) Kosmik sur’at

21. Bitinchi globusni qaysi buyuk bobokalonimiz yasagan?

A) Farobiy
B) Xorazmiy
D) Qoshg’ariy
E)* Beruniy

22. Globus va xaritalardagi parallel va meridianlarning tutashishidan nima hosil bo’ladi?

A) Kordinata
B) Azimut
D) Ekvator
E)* Daraja to’ri

23. Nima yordamida yer yuzidagi hohlagan nuqtaning o’rnini aniqlash mumkin?

A) Kompas
B) Neviller
D)* Daraja to’ri
E) Exolot

24. Meridianning ekvatordan berilgan nuqtahgacha bo’lgan qismi yoyining daraja ( gradus) hisobidagi kattaligiga nima deyiladi?

A) Geologik sana
B)* Geografik kenglik
D) Geografik uzunlik
E) Bosh meridian

25. Ekvatordan shimolda joylashgan nuqtalarning kengligi nima deyiladi?

A) Sharqiy kenglik
B) G’arbiy kenglik
D) Janubiy kenglik
E)* Shimoliy kenglik

26. Ekvatordan janubda joylashgan nuqtalarning kengligi nima deyiladi?

A)* Janubiy kenglik
B) Shimoliy kenglik
D) G’arbiy kenglik
E)* Sharqiy kenglik

27. Bosh meridiandan berilgan nuqtagacha bo’lgan parallel yoyining daraja hisobidagi uzunligi nima deyiladi?

A) Geografik kenglik
B)* Geografik uzunlik
D) Mintaqa vaqti
E) Mahalliy vaqt

28. Londaon shahri yaqinidagi Grinvich rasadxonasi meridiani qanday meridian deb qabul qilingan?

A) Sana o’zgaruvchi
B) Eng uzun meridian
D)* Bosh meridian
E) So’ngi meridian

29. Geografik uzumliklar Bosh meridiandan sharqda bo’lsa u qanday uzunlik deyiladi?

A) G’arbiy uzunlik
B) Janubiy uzunlik
D) Shimoliy uzunlik
E)* Sharqiy uzunlik

30. Geografik uzunliklar bosh meridiandan g’arbda bo’lsa u qanday uzunlik deyiladi?

A)* G’arbiy uzunlik
B) Janubiy uzunlik
D) Shimoliy uzunlik
E) Sharqiy uzunlik

31. Yer yuzasidagi har bir nuqtasining kenglik va uzunligi uning nimasi deyiladi?

A) Daeaja to’ri
B)* Geografik kordinata
D) Geografik kattalik
E) Geografik tenglik

32. Toshkent shahri qaysi kordinatada joylashgan?

A) 69`shimoliy kenglik, 41` sharqiy uzoqlik
B) 37` shimoliy kenglik, 67` sharqiy uzunlik
D)* 41` shimoliy kengliik, 69` sharqiy uzunlik
E) 44` shimoliy kenglik, 63` sharqiy uzunlik