1. Raqamli tarmoqlarda sinxronizatsiya

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI



Mustaqil ish 1

Mavzu: Sinxron raqamli telekommunikatsiya tarmoqlarida qo‘llaniladigan tizimlar taxlili

041-19-guruh talabasi

Jumaboyev Anvar

Mavzu: Sinxron raqamli telekommunikatsiya tarmoqlarida qo‘llaniladigan tizimlar taxlili

Reja:

1. 
   Kirish
   

1. Raqamli tarmoqlarda sinxronizatsiya.

2. Sinxrosignal manbalarining asosiy parametrlari.

3. Sinxronizatsiya tizimlarining asosiy parametrlari.

4. Sinxronizatsiya tarmog’ining tuzilishi

2. 
   Xulosa.
   
3. 
   Foylanilgan adabiyotlar.
   

Kirish

Sinxron raqamli ierarxiya (SDH) telekommunikatsiya uzatish tizimi transport tarmoqlarini qurish uchun texnik asosdir. Ularni aloqa tarmoqlarida amalga oshirish XX asrning 80-yillarida boshlangan. SDH tizimlari va oldindan mavjud raqamli uzatish tizimlari o'rtasidagi tub farq shundan iboratki, ular ma'lumotni ishlab chiqaruvchilar emas, balki faqat standart Plesiyoxron Raqamli
Ierarxiyaning (PDH) an'anaviy tuzilmalarida shakllangan raqamli oqimlarni yuqori samarali uzatish va tarqatish uchun mo'ljallangan, shuningdek yangi telekommunikatsion texnologiyalarda - ATM, BISDN va boshqalar. Yuqoridagi barcha raqamli oqimlar SDH tizimlarida Virtual Konteynerlar (VC)
deb nomlangan axborot tuzilmalari ko'rinishida "tashiladi". VC tuzilmalarida, raqamli ma'lumotlarning dastlabki manbalari transport tarmog'i orqali uzatiladi, ma'lum bir qator xizmat ko'rsatish ma'lumot kanallari bilan to'ldiriladi, yo'l sarlavhalari deb nomlanadi (Path Overheard - RON). Umumiy holda, qo'shimcha kanallar transport tarmog'ini samarali boshqarish uchun mo'ljallangan va tezkor, ma'muriy va servis ma'lumotlarini uzatish funktsiyalarini bajaradi (Operation,
Administration, Maintenance, OAM). Bu aloqa tarmog'ining yuqori funktsionalligi va yuqori ishonchliligini ta'minlaydi. Xuddi shu yoki har xil turdagi VC virtual konteynerlar guruhlari transport tarmog'ining elementlari o'rtasida (ma'lumotni yuboruvchidan qabul qiluvchiga) uzatish liniyalari orqali sinxron transport
modullari (Sinxron transport moduli (STM)) deb nomlangan axborot tuzilmalari shaklida uzatiladi. STM-STM-1, 4, 16, 64-ning har xil tartibiga binoan turli bod stavkalari bo'yicha "tashiladi". STM-N lar regeneratsiya bo'limi OH-RSOH va multipleksor bo'limida to'liq OAM funktsiyasi bilan STM uzatilishini ta'minlaydigan tegishli sarlavhalar bilan jihozlangan. (Multipleks qism OH-MSOH). Transport tarmog'ining asosiy tarkibiy qismi bo'lgan SDH uzatish tizimining soddalashtirilgan funktsional diagrammasi sek. 2.1. Shakl 2.1. SDH uzatish tizimining funktsional diagrammasi Rasmda "Rejeneratsiya bo'limi" va "Multiplexer bo'limi" deb nomlangan ikki xil bo'lim ko'rsatilgan. "Rejeneratsiya bo'limi" bu STM-N signalini regenerator yoki ikkita qo'shni regenerator o'rtasida
uzatiladigan yoki qabul qilinadigan tarmoq elementining terminal uskunalari orasidagi uzatish tizimining bir qismidir. "Multiplexer bo'limi" bu ikkita tarmoq elementlari o'rtasida ma'lumot uzatish vositasi bo'lib, ulardan birida STM-N signali hosil qilinadi (to'planadi), boshqasida esa komponent oqimlariga "ajratiladi".
Umuman olganda, SDH transport tarmog'i multiplekser qismlardan iborat bo'lib, ular uchun har bir bo'lim uchun zarur bo'lgan uzatish kanalining quvvatiga qarab SDH signalining darajasi har xil bo'lishi mumkin.
Raqamli tarmoqlarda sinxronizatsiya

Raqamli telekommunikatsiya tizimlariga ega tarmoqlarning sinxronizatsiya muammolari oldingi bandlarda qarab chiqilgan edi. Sinxron raqamli ierarxiya tarmoqlari uchun qarab chiqilgan savollarning ma’nosi shu bo’yicha o’zgarmasdan qoladi, faqatgina tarmoq elementlarining sinxronizmini tashkil qilishda tizimli yondashish lozim. Sinxron raqamli telekommunikatsiya tarmoqlarida siklli sinxronizatsiyaning vazifasi, odatdagi vazifadan farq qiladi, chunki sinxron tizimlarning sikli barcha ierarxiya pag’onalarida sinxron, pleziaxron ierarxiyadagi kabi, yuqori pag’onadan boshlab sinxronizmga kirish ketma-ketligiga ega. Bu tizimning sinxronizmga kirish vaqtini kamaytiradi va sinxron raqamli ierarxiyaning eng asosiy afzalliklaridan biridir. Sinxron raqamli tarmoqlarda taktli sinxronizatsiyasining vazifasi xuddi pleziaxron tizimlaridagi kabi, ya’ni tarmoqda ishlovchi raqamli qurilmalarning chastota beruvchi generatorlarini chastota bo’yicha moslashishini ta’minlashdan iborat. Lekin, pleziaxron tarmoqlarda, berilgan raqamli oqimlar uchun qabul qiluvchi va uzatuvchi qismdagi chastota beruvchi generatorlarning mosligini ta’minlash chegaralangan, sinxron tarmoqlarda esa tarmoqning barcha qurilmalarida chastota beruvchi generatorlarning mosligiga erishiladi. Bunday moslikni ta’minlash komponent oqimlarga ulanishini tezlashtiradi, bu ham o’z navbatida sinxron raqamli telekommunikatsiya tizimlarining afzalliklaridan biri hisoblanadi.

Sinxrosignal manbalarining asosiy parametrlari

Sinxrosignal manbalarni asosiy parametrlari–generator qurilmalarida ishlab chiqiladigan chastotani aniqligi va mo’’tadilligidir.