1-rasm. Moliyaviy tizimning narishini

Birinchidan, organ (koladi ham), kolishi va, shunchaki, yaxshi insoniy fazilatlar sohibi bozi boshqaradigan mulk egasi nafaqat biznesni yuritish uchun zarur bolishi kerak. Kompaniya mulkiga egalik huquqini uni boshqarishdan ayirganda esa tabiatda kam uchraydigan bunaqangi mushtaraklik talab etilmaydi.

Korganib chiqamiz. Masalan, kinostudiya yoki televideniye tarmogz biznesini tashkil etish uchun moliyaviy resurslarga va aksincha, buning uchun yetarlicha mablaglmasliklari mumkin. Shunday qilib, bunday vaziyatda eng maqbul yominlaydilar.










4-rasm. Mulk egalari kompaniya boshqarishni menejment borish uchun, kojaliklarining resurslarini birlashtirish kerak bolsa-da, bitta film yaratishga millionlab mablagliq metrajli film esa bir necha omga tushadi. Bunday vaziyatda ishlab chiqarishning iqtisodiy samarali kominlash maqsadida bir necha mulk-dorlarni birlashtiradigan tuzilma talab etiladi va qizigpchiligi bunday biznesni boshqarishda bevosita ishtirok etmaydi.



Uchinchidan, iqtisodiy jarayonlarga xos bolarni turli firmalarga tikish (joylash-tirish) orqali riskni taqsimlashga intiladilar. Mablagozlar oz-oz miqdorda boq.

Faraz qilaylik, investor kolum firmalar bir necha yil davomida daromad keltirishi mumkin degan xulosaga keldi va ularning aksiyalariga diversifikatsiyalangan kapital kiritishga ahd qildi. Agar, shu bilan birga, u aksiyalarini sotib olgan kompaniyalarni olsa, u olarini kortasida taqsimlay olmaydi. Shunday qilib, aytish mumkinki, biznesni korporatsiya shaklida tashkil etish mulkdor investor olarini diversifikatsiya qilishi uchun kolmagan ulushga egalik qilish imkonini beradi.






Tolgan talab torisida juda aniq va atroflicha maplay oladilar. Kompaniya egalariga esa ishlab chiqarish texnologiyalari, firma faoliyatining samaradorlik darajasi va uning mahsulotiga talabning qandayligi torisida umumiy yoki yuzaki tasavvurga ega bozi kifoya.

Koliq borib chiqamiz. Kinofilmlar ishlab chiqarish va ularning prokat⁴i bilan shuglumot toladi. Avvalo, yangi filmda ishtirok etishga yollanishi mumkin boglumotni ortiqcha sarf-xarajatlarsiz qogz boradigan boplab mablagyicha mutaxassislar bilan aloqa omurlar hammadan alim olish (oi effekt⁵i (samarasi), yoki faoliyat yuritib turgan tashkilot effekti (samarasi) degan narsa mavjud va u quyidagilarda namoyon bozida firma menejeri borganishiga tori keladi. Agar kompaniya egasi bir vaqtning olmasa, biznes sotilgan taqdirda ham tajribali menejer tashkilotda ishlashda davom etadi, faqat endi u boshqa xoz aksiyalarini ochiq muomalaga chiqarganda (yasischisi va egalari bolmasa-da, kolom (normal) faoliyatiga putur yetmagan holda mulkdorlar rozgarishlar bol qotishi munosabati bilan). Butun dunyoda turli korporatsiyalarning millionlab aksiyalari qolga osir qilgan hollari juda kam.

1 inglizcha lmagan, maxsus tayyorgarlik kosha manba. J.II. Investorinvestorinvestire kiyintirmoq. Investitsiya faoliyatini amalga oshiruvchi shaxs, tashkilot yoki davlat. Qarang: oB. 207.

3 lotincha jalikning jamiyat iqtisodiy rivojlanishiga hal qiluvchi tarsatadigan muhim tarmogsha manba. J.II. Prokatprokat ijara (kira)ga berish yoki olish. U yoki bu narsani masha manba. J.III. Effekteffektus harakat, faoliyat; natija. Ish, faoliyat va sh.k.ning natijasi. Qarang: o B.62.

http://fayllar.org