1-Rasm. Samarqand viloyatining 2010-2021 yil bo’yicha yirik shoxli qoramollar bosh soni (ming bosh)3
Download 0.71 Mb.
|
4-maqola
- Bu sahifa navigatsiya:
- Materiallar va metodlar
1-jadval ma’lumotlarini tahlil qilsak, Samarqand viloyatida qoramol go’shti 2010 yilga nisbatan 2021 yilda 7,4 baravarga, qo’y go’shti 7 baravarga, 3,4 baravarga oshgan. Bu o’z o’zidan ko’rsatmoqdaki chorvachilikda oziqa bazasida muammolar mavjudligidan darak beradi. Materiallar va metodlar Dunyo tajribasidan ma’lumki, yirik shoxli qoramollarni ozuqlantirishda bir kunlik ozuqasi uning tirik vaznining 10% ni tashkil etishi lozim5. Samarqand viloyatida statistik ma’lumotlar ko’ra dehqon xo’jaliklarida yirik shoxli qoramollarning katta qismi ya’ni 1554,3 ming donani tashkil etmoqda. Dehqon xo’jaliklarida boqilayotgan chorva mollarini oziqa-bazasi bilan ta’minlashda muammolar paydo bo’lmoqda. Yer yuzining 29 foizi chorvachilik uchun ishlatiladi.Yaylov uchun doimiy yaylov yoki ekin maydonlarida ishlab chiqarish hayvonlar em-xashak va ozuqa uchun.6 Respublikamizda tuproq bonitirovkasi hisobga olingan holda yirik shoxli qoramollarning bir yillik ozuqa–bazasini ta’minlash maqsadida Andijon, Namangan, Samarqand, Toshkent, Farg‘ona va Xorazm viloyatlaridagi sug‘oriladigan yerlarda – kamida 0,30 gektarni (nasldor chorvachilik fermer xo‘jaliklari uchun 0,5 gektarni)7 yer ajratish belgilangan. Айни чоғда, чорвачилик маҳсулотлари етиштириш, гўшт ишлаб чиқаришнинг маҳсулдорлик кўрсаткичлари ва озуқа экинлари ҳосилдорлигидаги ижобий силжишлар талаб даражасидан ортда қолмоқда. Пировардида эса, фермер, деҳқон ва шахсий томорқа хўжаликларида гўшт ишлаб чиқариш самарадорлиги пастлигича қолмоқда. Хусусан, қорамолларни гўштга топширишнинг ўртача вазни 220-225 кг. ни ташкил қилган ҳолда кунлик семириш кўрсаткичлари 450-500 граммга етмаяпти. Юқоридаги сабабларга кўра, мамлакатимизда гўшт истеъмол қилиш даражаси физиологик меъёрнинг бешдан уч қисмини ташкил этмоқда8[8]. Biroq, chorva mollarining kommunal xo'jaligi a qishloq xo'jaligidagi tarkibiy o'zgarishlar tufayli barqaror o'zgarishlar va oziq-ovqat iste'mol qilish shakllari. Chorvachilikdan nooziq-ovqat mahsulotlarida foydalanish funktsiyalari tobora zaiflashib bormoqda. Mexanizatsiyalash qishloq xo'jaligi operatsiyalari foydalanishni kamaytirishning muhim sababidir chorvachilik quvvat manbai sifatida. Go'ng go'ngidan foydalanish hisoblanadi tobora ko'proq kimyoviy o'g'itlar bilan almashtirilmoqda. Ularning esa sifatli oziq-ovqat manbai sifatida ahamiyati ortdi. Natijada, hayvonlarning oziq-ovqat mahsulotlarini iste'mol qilish barqaror daromad va iqtisodiy o'sish tufayli tez o'sdi, tez o'sib borayotgan shahar aholisi, o'rtacha daromad sinf, turmush tarzini o'zgartirish, ayollarning ulushini oshirish ishchi kuchi, tashish va saqlash amaliyotini yaxshilash va ayniqsa, shahar va qishloqlarda supermarketlarning ko'payishi. Download 0.71 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|