1 Rustamjon O‘rinov

76 
28-variant 
1. Qaysi qatordagi ravish otlashgan? 
A) Ko‘kka boqma, ko‘pga boq. 
B) O’rtancha botir qo‘rqmadi, jim turdi. 
C) Uzoqdan, kun botish tomondan g‘ira-shira uchqun 
ko'rinib qoldi. 
D) Erta-indin rejani to‘ldirgani haqidagi xushxabarni 
topshirmoqchi.
2. Qaysi yuklamalar yozma nutq uslubi uchun 
xoslangan?
A) -dir, -ku, -da
B) -ku, na ... na 
C) -mi, -chi, -a 
D) -chi, -a, (-ya)
3. Suhbatdoshlarning gapi javobsiz qoldirilganda 
yozuvda qanday tinish belgisi qo‘yiladi? 
A) qavs ichida undov belgisi 
B) so‘roq va ko‘p nuqta
C) ko‘p nuqta
D) so'roq va undov belgisi 
4. Bosh gap qismi egasi yashiringan gap hisoblanuvchi 
ergashgan qo‘shma gapni aniqlang. 
A) Sen otash ichida urasan javlon, Dushman qolmasin 
deb sevgan elimda. 
B) Mehnatni ayamasang, bu yerda hosil qaynayveradi. 
C) Baxtim borki, har narsa go‘zal
Ko‘rinadi mening ko‘zimga.
Shu mo‘jaz uyimda yonsin deb chiroq,
Ne aziz zotlarga yondashdim gohi.
5. Zamonaviy bilimga ega, odobli, ilmli, barkamol va 
shijoatli farzandlar bizning kelajagimizdir.
Berilgan gapda nechta so‘z yasovchi qo‘shimcha bor?
A) 6 ta
B) 5 ta
C) 7 ta
D) 8 ta
6. Uslubiy xoslangan so‘zlar qaysi javobda qayd 
etilgan?
A) uglerod, valentlik, gipoteza 
B) hormang, boramiz, keltiring 
C) rost, kerak, ko‘cha 
D) mayli, mashina, aytilsin
7. Bir kuni chol bechora qo‘li titrab osh suzilgan 
kosasini tushirib sindirdi, buni ko‘rgan kelini nordon 
so‘zlar aytib uning ko‘nglini vayron qildi. Shundan 
keyin yigit otasini hovlining bir chekkasidagi zax uyga 
ko'chirdi. Ushbu parchada qatnashgan fe’llar haqida 
berilgan to‘g‘ri fikrni aniqlang.
A) majhul nisbatdagi fe’l 1 o‘rinda qatnashgan 
B) o‘timli-o‘timsizlik ma’nosi nisbat qo‘shimchasi 
ta’sirida o'zgargan fe’l 1 o'rinda qatnashgan
C) orttirma nisbatdagi fe’l 2 o‘rinda qatnashgan 
D) aniq nisbatdagi fe’l 5 o'rinda qatnashgan
8. Qaysi qatorda yasama ravish qatnashgan? 
A) oylab, charaqlab B) ifodalab, erkalab 
C) yillab, botmonlab D) harilab, minglab
9. Bolalik-hayotning asil pallasi, undan ko‘proq 
bahramand bo‘lishga intiling, chunki asaldan keyin 
turli achchiqliklarga duch kelnsi/.. Berilgan gap 
haqidagi qaysi fikrlar to‘g‘ri?
1) bir necha bosh gapli murakkab qo‘shma gap; 2) 
uslubiy jihatdan xato qo‘llangan so‘z mavjud; 3) 
ergash gap tarkibida 2 ta to'ldiruvchili, 1 ta 
aniqlovchili birikma mavjud; 4) ko‘chma ma’noda 
ishlatilgan palla so‘zining lug‘aviy ma’nosi: teng 
ikkiga bo‘lingan qismlardan biri; 5) 2 ta yasama, 1 ta 
tub fe’l mavjud; 6) sodda fe’l tarkibidagi 
qo‘shimchalar shakldoshlik xususiyatiga ega; 7) gapda 
1 ta ravish qatnashgan. 
A) 1, 2, 5, 6
B) 3, 4, 5, 6 
C) 3, 4, 7 
D) 2, 5, 6, 7
10. Har qanday yalqov kishi - qo'rqoq va g'ayratgiz 
bo'ladi; har qanday g'ayratsiz, qo‘rqoq kishi - 
maqtanchoq bo‘ladi; har qanday maqtanchoq, qo‘rqoq 
kishi - aqlsiz, nodon bo‘ladi; har qanday orsiz kishi - 
yalqov, kishi oldida tilanchi, ochko'z, suq bo'ladi, 
bunday hunarsiz kishilar hech qachon birovga do‘st 
bo'lmaydi. Berilgan parchada so‘z yasovchi 
qo'shimchalar necha o'rinda ot so‘z turkujniga mansub 
so‘zga qo'shilgan? 
A) 7
B) 4 C) 5 D) 6 
11. Qaysi gaplarda - belgisi o'rniga ikki nuqta (:) 
qo'yiladi?
1) Menda uch hunar - yugurish, suzish, uchish bor. 2) 
Shuning uchun yer, suv, havo - uch makon mening 
izmimda. 3) Sen aytayotgan qobiliyat uch jonivorning 
- kiyikning, baliqning, lochinning ishidir.
A) 1, 2, 3
B) 2, 3
С) 1, 2
D) 1, 3
12. 1) ilmiy uslub; 2) publitsistik uslub; 3) badiiy 
uslub.
Ushbu uslublardan qaysilari ijodiy-tavsifiy matnning 
ko'rinishi sanaladi? 
A) 1, 2, 3
B) 2, 3
С) 1, 2
D) faqat 3
13. Bolaga ovqatlanish odobini o‘rgatishni, luqmani 
katta olmaslikni, yaxshilab chaynab, keyin yutishni, 
qorni to'yib yemaslikni, suv va havo uchun ham joy 
qoldirishni, ovqatdan oldin va keyin qo‘lni yuvishni, 
mavvul qilib bo‘lgach, Allohga hamd aytishni va 
shuning kabi fazilatlarni ta’lim ber.
Ushbu gapda nechta yordamchi so‘z turkumiga oid 
birlik qatnashgan va ularning turlari? 
A) 8 ta: 3 ta bog'lovchi, 4 ta ko'makchi, 1 ta yuklama 
B) 7 ta: 3 ta bog‘lovchi, 3 ta ko‘makchi, 1 ta yuklama 
C) 6 ta: 3 ta bog‘lovchi, 2 ta ko‘makchi, 1 ta yuklama
D) 9 ta: 4 ta bog‘lovchi, 5 ta ko'makchi 
14. Qaysi gapda qo‘shma gapni tashkil etgan sodda 
gaplar orasiga tire (-) qo‘yiladi? 
A) Shu fe’llari yaxshi hech kimni birovning oldida 
behurmat, qilmaydilar. 
B) Maqtanchoq bo'lmang xijolat, tortmaysiz. 
C) Urilmoq ham foyda pishiq bo'lasiz tajriba hosil 
qilasiz. 
D) El senga etsa nadomat dunyoda turolmassan 

---

77 
salomat.
15. Aqling bo‘lsa biron narsani o‘rgan chunki o‘quvsiz 
aql ko‘ylaksiz tan beqiyofa odamdir axir ilmni aqlning 
yuzi deyishadi-kul Ushbu gapda necha o‘rinda vergul 
tushirilganini aniqlang.
A) 4
B) 5 C) 6 D) 7
16. Urug‘, zot ma’nosini anglatuvchi eskirgan so‘z 
qayd etilgan jltvobni belgilang. 
A) art 
B) batsiq 
C) ko‘ch
D) o'kush
17. Ham pul, ham suyuqlik o'lchovi uchun 
qo‘llanuvchi hisob so‘z... 
A) chaqa
B) bochka 
C) miri
D) paqir
18. Harakat yo'nalish nuqtasi aniq ifodalangan so‘z 
birikmasini aniqlang.
A) muzeyga tomon ketdi 
B) muzeyga ketdi 
C) muzey tomonga ketdi 
D) muzey tomon ketdi
19. Har qanday orsiz kishi - yalqov, kishi oldida 
tilanchi, ochko'z, suq bo'ladi, ... hunarsiz kishilar hech 
qachon birovga do‘st bo‘lmaydi. Berilgan parchada 
olmoshning necha ma’no turiga oid so‘zlar ishtirok 
etgan?
A) 4
В) 3 C) 2 D) 1
20. Qaysi javobda kesimlik belgisining miqdori bitta 
bo'lgan gap berilgan?
A) Odamning turli fe’l-atvorli do‘stlari bo‘ladi, 
hammasi bilan fe’liga, tabiatiga qarab, yaxshi 
muomala qilish zarur. 
B) G‘ayratlining yuragi qaynar, G‘ayratsizning yuragi 
o‘ynar. 
C) Haqiqiy do‘stlaring sadoqati boshga ish tushganda 
bilinadi. 
D) Odamlar siz bilan dardini yoki quvonchini 
o‘rtoqlashsa, diqqat bilan, tinglang.
21. Bu - sen uchun katta sinovdir.
Ushbu gapdagi tirening ishlatilish sababini aniqlang. 
A) bu gapda tire ishlatilmaydi, chunki ot kesim 
tarkibida bog'lama bor 
B) shart, munosabati ifodalangani uchun 
C) ega ko‘rsatish olmoshi bilan ifodalangani uchun 
D) izohlash munosabati ifodalangani uchun
22. Qani, oldimga tushib ko‘rchi! Ushbu jumla 
mazmuniga ko'ra qanday gap? 
A) darak gap
B) buyruq gap 
C) so‘roq gap
D) ritorik so‘roq gap
23. Shimoli-g‘arbiy guruhga mansub lahja qaysi 
javobda berilgan? 
A) qarluq lahjasi 
B) qipchoq lahjasi 
C) o‘g‘uz lahjasi 
D) to‘g‘ri javob berilmagan
24. Harakatning ma’lum muddatgacha bajarilishini 
bildiruvchi ko'makchi fe’lni toping. 
A) turmoq 
B) yubormoq 
C) yotmoq 
D) yurmoq
25. “Yovvoyi yo‘rg‘a” hikoyasida Jo aynan o‘zining 
eng ajoyib, yaxshi otini undan ayrilishi mumkinligini 
bilib turib, Yovvoyi mustangni tutishga egarlaganining 
asl sababi nima? 
1) Montgomer chol va’da qilgan pulga bunday otdan 
uchtasini olish mumkin bo‘lgani uchun; 2) U yovvoyi 
yo‘rg‘ani tutib, undan zurriyod olishining oldida bu 
otni yo‘qotishi hech narsa emas edi; 3) sinchilar uning 
otini kasal deb gumon qilganlari uchun; 4) uning oti 
“lokoga mubtalo bo'lgan mol” deb taxmin qilingani 
uchun.
A) 1, 2, 3
В) 1, 2, 3, 4 
С) 1, 2
D) 3, 4
26. «Siyovush qissasi» (Firdavsiy »Shohnoma») va 
«Ona tilim» (R. Hamzatov) asarlarini bog‘lab turuvchi 
badiiy tasvir usuli qaysi qatorda to‘g‘ri ko‘rsatilgan?
A) bu asarlarni bog'lab turuvchi xususiyat mavjud 
emas 
B) bir xil she’riy vaznda yozilgan
C) tasvirlashda tushdan badiiy unsur sifatida 
foydalanilgan 
D) bir xil adabiy janrga mansub
27. Shunday go'zallikni! Attang agar men, Rassom 
bo'lsam edi, chizib berardim, O‘xshash nusxa bilan 
yozib berardim. Shu ojiz holimda shoirmanmi 
men?...Ushbu she’riy parcha kimning qalamiga 
mansub?
A) Furqat
B) A. Oripov 
С) E. Vohidov
D) Cho‘lpon
28. Qaysi baytlarda yoyiq radif muqayyad qofiyadan 
keyin kelgan? 
1) Shifoyi vasl qadrin hajr ila bemor o‘landan so‘r,
Zuloli zavq shavqin tashnai diydor o‘landan so‘r.
2) Ko‘nglum ichra dard-u g‘am, avvalg‘ilarg‘a 
o‘xshamas,
Kim, ul oyning hajri ham, avvalg‘ilarg‘a o'xshamas.
3) Ko‘rgali la’ling aqiqin ko‘nglum ul yon tortadur,
Bu yamon andishaliqni go‘iyo qon tortadur.
4) Ey orazi shams-u qamarim, netti, ne bo’ldi? 
Vey tishlari dur-u guharim, netti, ne bo‘ldi? 
A) 1, 2, 3, 4 В) 1, 2, 3 
С) 1, 2
D) 3, 4
29. Gulliverni Liliputiyada qayerga joylashtirishadi? 
A) Liliputiya teatri binosiga. 
B) Qirol saroyiga. 
C) Teatr binosiga. 
D) Bo‘sh yotgan ibodatxonaga.
30. Taxallus sifatida bog‘ nomini tanlagan shoirning 
asari nomini aniqlang.
A) «Shohnoma» 
B) «Zafarnoma» 
C) “Nafohot ul-uns” D) «Masnaviy»
31. «Kuntug‘mish» dostoni qahramoni Azbarxo'ja 

---

78 
qanday odam? 
A) xasis va xudbin 
B) insofli va diyonatli 
C) tadbirkor va uzoqni ko‘ra oladigan 
D) g‘ayratli va jasur
32. «Bahoriston» asarining muallifini Alisher qanday 
nom bilan ulug‘laydi? 
A) Nuran mahdum 
B) Shams ul-millat 
C) ... darveshvash va xushxulq, munbasit kishi ... 
D) ... turkigo‘ydur, balki mashohirdindur ... 
33. Suvoriylari bilan kelayotgan Mirzo Ulug‘bekning 
yo‘lini to‘sib, yomonlikni bashorat qilgan qahramon 
kim edi?
A) Telba darvesh 
B) Saroy nujumshunosi
C) Ali Qushchi 
D) Qalandar Qarnoqiy
34. «Xo...xo...xo... eng so‘ng, o‘lim ... o‘lim 
janjalimizni bitirdi. Butun janjallarni o‘lim bitiradir!» 
so‘zlari «Abulfayzxon» dramasidagi qaysi qahramon 
nutqiga xos? 
A) Xon
B) Rahimbiy 
C) Nodirshoh
D) Ulfat
35. Qaysi shoir o‘z g‘azallaridan birida «Shariat ham, 
tariqat ham, haqiqat mendadur mavjud» deya e’tirof 
etadi? 
A) Yassaviy
B) Navoiy 
C) Mashrab
D) Bobur
36. Qaysi adabiy qahramon ko‘z yoshi bilan bog‘dagi 
gullarni sug‘orib, ohi o‘ti bilan qayg‘usini quritadi?
A) Layli
B) Shirin 
C) Mehr
D) Guldursun